Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B

10.6-jadval 

Reklama MECh indeksi

 

Reklama vositasi 

Davomiylik, 

soniya 

MECh indeksi 

1. Telereklama 

60 

1,2 

 

30 

1,0 

 

15 

0,8 

2. Radioreklama 

60 

1,4 

 

30 

1.0 

 

10 

0.7 

 

Tadqiqotlarning  ko’rsatishicha,  telerklamaga  e’tibor  bitta  blok  tarkibidagi 

boshqa  reklama  roliklari  soniga,  uning  blokda  berilish  tartibi  va  h.k.ga  doim  ham 

bog’liq  emas.  Biroq  tasvir  dinamikasi  va  mazmuni  ham  katta  ahamiyatga  ega.  30 

soniyali  rolik  bitta  kadrning  boshqa  kadrga  o’zgarish  samarasini  hisobga  olmagan 

holda 13 ta alohida kadrni o’z ichiga oladi. Kadrlar soni ortganda e’tibor darajasi va 

ishonarlilik keskin pasayadi. 

17.6-jadval  ma’lumotlaridan  kelib  chiqadiki,  uchta  10  soniyali  e’lon  ta’sir 

darajasi bo’yicha ikkita 30 soniyali e’longa teng, lekin ular ancha arzonga tushadi. 

MECh aksariyat qiymatlari 0 dan 13  gacha bo’lgan doirada kuzatiladi. MECh 

hajmini hisob-kitob qilish uchun quyidagi ifoda qo’llanishi mumkin: 

MECh

S

 = 1 + BP (SA + Osv + OtnM + LV), 

bu yerda  

MECh

S

 – bitta siklda minimal samarali tez-tezlik; 

BP – reklama bilan muloqot qilgan muloqot doirasining e’tibor koeffisienti (1 - 

kuchli, 2 – kuchsiz e’tibor); 

SA  –  maqsadli  muloqot  doirasini  qamrab  olish  omili  tuzatish  kirituvchi 

koeffisienti;  

Osv – marka haqida xabardorlik tuzatish kirituvchi koeffisienti; 

OtnM – muloqot doirasining markaga nisbati tuzatish kirituvchi koeffisienti; 

LV  –  shaxsiy  ta’sir  omili  tuzatish  kirituvchi  koeffisienti  (kuchli  ta’sirda  LV≥ 

0,25, kuchsiz ta’sirda LB < 0,25). 

---

 

199 

Moliyaviy  resurslar  umumiy  taqchilligida  reklama  byudjeti  hajmini  oshirish 

talab qilinganda  mablag’lar qanchalik oqilona sarflanishini aniqlashi  ko’zda tutilgan 

reklamani tekshirish muhim bosqich hisoblanadi. 

Tekshirish  reklamani  shakllantirish  jarayonining  boshida,  maket  yaratish 

bosqichida,  reklama  tayyorlashda  yoki  bundan  so’ng  va  reklama  kampaniyasi 

jarayonida  o’tkazilishi  mumkin.  Reklama  xabarining  taniqliligi,  esda  qolarligi  va 

ishonarliligi, xulq-atvor va moyillik tekshirish mezonlari hisoblanadi. 

Agar  reklama  taniladigan  bo’lsa,  ya’ni  muloqot  doirasining  asosiy  qismi  uni 

sezgan bo’lsa, ehtimol, u samarali bo’ladi. 

Reklama  esda  qolarligi  odamlar  ehtiyoj  paydo  bo’lganda  uni  eslashlarini 

ko’zda  tutadi.  Ishonchlilik  odamlarning  reklama  xabari  g’oyalarining  to’g’ri  idrok 

qilinishini  ko’rsatadi.  Xulq-atvor  xaridorning  keyingi  mos  keluvchi  harakatlarini 

tavsiflaydi. Moyillik bu – tovar markasiga berilganlik, sodiqlikdir.