Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B

Marketing byudjeti samaradorligini baholash  

Davr 

o’sish yoki 

sotuv hajmi 

mutlaq 

miqdori, ming 

rubl 

o’sish yoki 

marketing 

xarajatlari 

mutlaq 

miqdori , 

ming rubl 

marketing 

samaradorligi 

koeffisienti 

(gr.2 : gr.Z) 

1. Yanvar 

+25 

+7 

3,6 

2. Fevral 

+24 

+8 

3,0 

12. Dekabr 

+26 

+11 

2,4 

Jami 

+288 

+96 

3,0 

 

Bu  holatda  reklama  xarajatlari  va  bozor  ulushi  o’rtasida  bog’liqlik  bor  degan 

fikrdan  kelib  chiqiladi.  Biroq  muayyan  reklama  va  sotuv  hajmi  o’rtasida  ob’ektiv 

bog’liqlikni  aniqlash  juda  qiyin.  Marketing  kommunikatsiyalarida  shuningdek, 

taxmin  qilinayotgan  xarajatlarning  ijodiy  asoslarini  baholash  ham  zarur  bo’lib,  bu 

reklama  byudjeti  hajmidan  ancha  muhimroq  bo’lishi  mumkin,  lekin  uni  doim  ham 

to’g’ridan-to’g’ri hisoblab chiqib bo’lmaydi. 

Samaradorlikka  ichki  va  tashqi  omillar  kompleksi,  jumladan,  marketing-miks 

elementlaridan  tizimli  foydalanish  ta’sir  ko’rsatadi.  muayyan  vaziyatlarga  nisbatan 

qo’llaganda, ayniqsa, kichik o’zgarishlarda, bozordagi xulq-atvorga o’zgarish kiritish 

lozim bo’lganda ko’pincha ko’rsatkichlarni tezkor baholash talab etiladi. Bu holatda 

---

 

195 

samaradorlik  bozorda  muayyan  marketing  harakatlari  o’ziga  xosliklari  va 

murakkabligini  to’laroq  aks  ettiradigan  asosiy  va  qo’shimcha  ko’rsatkichlar  tizimi 

bilan baholanadi (10.2-rasm).