Ergashxodjaeva Sh. Dj., Samadov A. N.,Alimxodjayeva, N. E., Sharipov I. B. Marketing kommunikatsiyasi

 
6.2. Reklamaning maqsad va vazifalari 
Reklamaning maqsadlari belgilangan vaqt davomida maqsadli doiraga axborot 
ta’siri ko’rsatish natijasida hal etiladi. Ular asosiy va ikkinchi darajali, yakuniy va 
oraliq, iqtisodiy va ijtimoiy, axborot va kommunikativ va h.k. bo’lishi mumkin. 
O’zbekiston Respublikasining «Reklama to’g’risida»gi Qonunida reklamaning 
maqsadlari sifatida birinchi o’rinda, reklama auditoriyasining yuridik va jismoniy 
shaxslarga, tovarlar, g’oyalar va tashabbuslarga qiziqishini shakllantirish va qo’llab-
quvvatlash, ikkinchidan esa – ularning amalga oshirilishini qo’llab-quvvatlash belgilab 
berilgan. Bu esa, o’z navbatida, marketing va reklama faoliyati yo’nalishlarini 
tanlashni anglatadi. Bu yerda birinchi navbatda quyidagi savollarga javob berish kerak: 
kim reklama iste’molchisi hisoblanadi, bozorda qaysi reklama xizmatlarini taklif etish 
kerak, ularni kim, qaerda, qachon va qanday narxda ko’rsatadi? Bu savollarga javoblar 
reklama faoliyati yo’nalishini: reklama xizmatlari assortimentini shakllantirish; 
bunday xizmatlarga talab va taklif kon’yunktura ko’rsatkichlarini aniqlash; reklama 
harakatini tashkil qilish va boshqarish; reklama xizmatlari harakatlanishini (reklama 
vositalari, kanallari, medirejalashtirish uchun ko’rsatkichlar tanlashni) belgilab beradi. 
Reklamaning asosiy maqsadlari
– xabardorlikni tashkillashtirish, axborot 
taqdim etish, ishontirish, eslatish, xarid haqida qaror qabul qilishga ko’ndirishdir. 

---

105 
Reklamaning 
yakuniy maqsadlari 
iste’molchilar xulq-atvorida kutilayotgan 
reaksiyaga erishishdan iborat: bilishga oid (taniqlilik, mashhurlik, marka nufuzliligi va 
h.k.); emosional (tan berish, moyillik, estetik qoniqish va h.k.); xulq-atvor (sinov 
tariqasida xarid qilishga undash, iste’mol qizg’inligini oshirish, savdo markasiga 
sodiqlikni kuchaytirish va b.). Reklamaning bosh maqsadi – mijozga shunday ta’sir 
ko’rsatish kerakki, u xarid paytida aynan reklama qilinayotgan mahsulotni xarid qilsin. 
Reklama maqsadlari aniq belgilangan va bajarish mumkin bo’lgan marketing 
rejalariga bog’liq yud, agarda ular reklama samaradorligini oshirishni nazarda 
tutadigan bo’lsa – miqdoriy ko’rsatkichlar orqali belgilanadi. Masalan, reklama 
kommunikativligini oshirish uchun markaning 80% maqsadli doirada taniqliligini 
ta’minlash yoki 55% iste’molchilarda markaga munosabatni o’zgartirish maqsadi 
qo’yiladi. Iqtisodiy samaradorlik kattaroq bo’lishi uchun reklama qilinayotgan 105ovar 
sotuvini 30%, tovarning hayotiylik davri 1,5 yilga teng bo’lgan muddatda sotuv 
suratining 15% o’sishi maqsad qilib qo’yiladi. 
Reklamaning iqtisodiy maqsadi quyidagi yechimlarni ko’zda tutadi: 
➢
tovar sotuvini qo’llab-quvvatlash va kengaytirish yoki savdo aylanmasini 
oshirish;
➢
ushbu tovar yoki xizmat turiga ehtiyoj shakllantirish; 
➢
aynan ushbu tovarni aynan ushbu firmadan xarid qilishga undash;
➢
muayyan markali tovarga talabni rag’batlantirish va sotuvni rag’batlantirish;
➢
imtiyozli bitimlar, sotib yuborish, narxlarni arzonlashtirish haqida e’lonlar 
berish;
➢
yangi tovar yoki xizmatni bozorga chiqarish muddatini qisqartirish;
➢
potensial xaridorlarni tovar va ko’rgazmalarga tashrif buyurishga undash;
➢
tovarni yangi o’rovda taqdim etish.