Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir
149

---

lig‘lanish jarayoni kuchayib boradi, mediastenit rivojlanadi. Agar 
ko‘ks oralig‘ida yiringlash jarayoni boshlansa, unda to ‘sh orqasidagi 
og‘riq bola yutinishiga xalaqit beradi. Umumiy ahvoli og‘irlashadi, 
bezovtalik, hansirash alomatlari kuchayib boradi. Tana harorati 39­
40 °C gacha ko‘tariladi, yo ‘tal refleksi qo‘zg‘aladi. Perkutor ravish­
da ko ‘kraklararo sohada tovush qisqarishi, auskultatsiyada esa ho ‘1 
xirillashlar eshitilishi mumkin. Qon tekshirilganda leykotsitoz, neyt- 
rofilyoz kuzatiladi. Rentgenologik tekshiruvdan aniq tasaw urga ega 
bo‘lish mumkin. K o‘ks oralig‘i kengayishi, emfizematoz ko ‘rinish va 
kontrast modda yordamida aniq chegarasini ham aniqlashga imkon 
beradi. 0 ‘tkir yiringli mediastenitda ezofagoskopni juda ehtiyotkor- 
lik bilan qoTlash zarur, og‘ir hollarda esa foydalanmagan m a’qul. 
Chunki qo‘shimcha ravishda jarohatni ko‘paytirib qo‘yishi mum­
kin. Qizilo‘ngach yirtilishi, undagi yot jism yoki yiringli mediastenit 
aniqlanganda alohida yondashish, kerak bo ‘Isa xirurgik usulni ham 
birgalikda qoTlash zarur. Yiringli mediastenitlarda davo qilish birga- 
likdagi muolajalami talab etadi. Jarayon kuchayganda va bemoming 
ahvoli og‘irlashganda oz boTsada, hayotiy muhim boTgan a ’zolar 
faoliyatini muvofiqlashtirish lozim. Tomir orqali qon yuborish 20 
%
li glyukoza, oqsil dori vositalari, antibiotiklar va fizioterapiyani 
qoTlash bemoming sog‘ayishiga katta yordam beradi. Kuzatuv- 
lar shuni k o ‘rsatadiki, kichkinagina qizilo‘ngach jarohatini b a’zi 
hollarda konservativ usul bilan ham davolash mumkin. Konservativ 
terapiya bemomi operatsiya oldidan tayyorlashda ham muhim tadbir 
hisoblanadi. Jarrohlik yoTi bilan davolash har bir bemorga alohida 
yondoshishni talab etadi.
Jarrohlik usuli gastrostoma q o ‘yishdan boshlanadi. Bu, albatta, 
qizilo‘ngachdagi jarohatning joylashish va tarqalish xususiyatiga 
bogTiq. Agar mikroperforatsiya sodir etilganidan boshlab 1 kun 
o ‘tgan boTsa, unda perforativ teshikni tikish lozim. Agar teshik 
chandiqli, tor joyda boTsa, qiya qilib qizilo‘ngachning proksimal qis­
mi (yuqori qismini) b o ‘yin sohasiga chiqariladi va distal qismi (past­
ki qismi) yopiq tikiladi. Bemomi ovqatlantirish uchun gastrostoma 
qo‘yiladi. Ahvoli yengillashgandan keyin qizilo‘ngachning plastik 
operatsiyasi o ‘tkaziladi va gastrostoma yopiladi. Perforatsiya hisobiga 
ko‘ks oralig‘i yalligTanishi va yiringlashi kuzatilsa, mediastinotomi-