Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir

---

bosqichda son fastsiyasiga mahkamlab qo‘yiladi. Ikki bosqichlik ope­
ratsiyaga Bayl-K itl operatsiyasi misol bo‘ladi.
1 -bosqichda urug‘don yorg‘oqqa tushiriladi va son soxasidagi fast-
siyaga mahkamlanadi.
2-bosqichda esa uni son sohasidan ajratib, yorg‘oqqa joylab, son 
va yorg‘oqdagi teri jarohatlariga chok qo‘yiladi. Sokolov usulida 
orxidopeksiya usuli amaliyotda keng qo’llaniladi, ushbu usulda urug don 
yorg‘oqqa tushirilgach, ipak ip bilan songa vaqtincha leykoplastir 
yordamida fiksatsiya qilinadi. Kriptorxizmni operatsiya yo‘h bilan da- 
volashda urug‘donning shikastlanishlarga juda ham sezgir ekanligini 
inobatga olish lozim. Operatsiya paytida qo‘pol harakatlar qilish nati­
jasida urug‘ yo‘li, qontomirlari jarohatlanishi mumkin.
Varikosele. 
U rug‘ tizimchasi vena tomirlarining kengayishi 
va-
rikosele
deb ataladi.
E t i o p a t o g e n e z i . X astalikrivojlanishidaurug‘don venalarida
bosimning ko‘tarilishi hamda tomirlar tonusining pasayishi katta 
ahamiyatga ega. Urug‘ tizimchasi atrofi pardasining zaifligi ham 
varikoselega moyillik tug‘diradi. Chap urug don venasida bosim 
ko‘tarilishining sababi, uning buyrak venasiga m a’lum burchak os­
tida qo‘shilishi hamda buyrak venasining o ‘ziga xos torayishidir. Bu 
hoi varikoselening chap tomonda uchrashiga sabab bo‘ladi.
K l i n i k a s i . Rivojlanish darajasiga bog‘liq. Boshlanish davrida 
shikoyatlar boMmaydi. Kasallik rivojlangan sari urug‘don, urug‘ 
tizimchasi, chot orasi va chov kanali tomonlarida og‘riq paydo bo la- 
di. Y org‘oqdagi og‘riq yuk ko‘targanda kuchayadi. Qarab ko'rganda 
yorg‘oq terisi va urug‘don ko‘proq osilganligi, teri ostidagi urug 
tizimchasi venalari tugunlashganligi va kengayganligi aniqlana­
di. Paypaslaganda urug‘ naychasi va uning vena tomiri qalinlash- 
gan, chuvalchangsimon va xamirsimon ko‘rinishda bo‘ladi. Ayrim 
bemorlarda varikosele tomonida gidroselening boshlanish belgilari 
ham kuzatilib, chov kanalining tashqi teshigi birmuncha kengaygan 
bo‘ladi. Varikosele rivojlanishiga ko ‘ra 3 darajaga b o ’linadi:
1. Bunda urug‘ tizimchasi sohasida vena tomirlari kengaygan bo‘ladi.
2. Bunday o‘zgarish urug’don pastki qutbigacha yetadi.
3. Varikoz kengaygan vena tomiri konglomeratga aylanib, yorg‘oq 
sohasini egallaydi.
129