Ердамчи мактабда жисмоний тарбиянинг олиб борлишиннг узига хослиги


ЕРДАМЧИ МАКТАБ УКУВЧИЛАРИ ИНТИЗОМСИЗЛИГИНИ ОЛДИНИ ОЛИШ



Download 60,28 Kb.
bet10/15
Sana23.07.2022
Hajmi60,28 Kb.
#845794
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15
Bog'liq
ЕРДАМЧИ МАКТАБДА ЖИСМОНИЙ ТАРБИЯНИНГ ОЛИБ БОРЛИШИННГ УЗИГА ХОСЛИГИ

ЕРДАМЧИ МАКТАБ УКУВЧИЛАРИ ИНТИЗОМСИЗЛИГИНИ ОЛДИНИ ОЛИШ

.

Маълумки ёрдамчи мактаб укувчилари купчилиги хулк атвори бузилган .укувчилардирлар. Ердамчи мактаб укувчилари синфда интизомни мустахкамлашни нимадан бошлаш керак?Аввало



интизомсизликни келиб чикиши сабабларини топиш лозим. Хасталикнинг мувоффакиятли даволаш учун келиб чикиш сабабини билиш керак. Албатта синфда интизомнинг тубанлиги сабабалари бирканча сабаблари булиши мумкин. Купинча укувчилар уртасида хамжихатлик булмаган 7синфларда интизом паст булади. Бундай синфларда интизом бузувчи укувчилар узларини эркин сезадилар. Уларни хатти харакатлари укувчилар жамоаси томонидан кораланмайди. Каршиликка учрамайдли. Укувчиларга булган ягона талабнинг йуклиги хам синфда интизомнинг тушиб кетишига сабаб булади. Бир укитувчи болаларга талабчанлик билан ендошса, иккинчи си эса уларнинг интизомига локайдлик билан карайди. Учинчиси эса, айрим укувчиларга талабчанлик билан ендошиб колганларини эса диккатдан четда колдиради.

Айрим синфларда интизомнинг ёмон булишига у³итувчи ва синф рахбарларининг тез-тез алмашиниб туриши синфда еши катта булган укувчиларнинг мавжудлиги, кучанинг таъсири ва бошка шу кабилар хам сабаб булади. Агар синф рахбари синфга интизомсизликнинг сабабларини аниклай олса, уни бартараф этишнгинг самарали йулларини топа олади.

Ёрдамчи мактабда интизомсизликнинг олдини олишнинг унверсал хамма учун умумий булган методларни тавсия этиш кийин. Хар синфда турли усуллардан фойдаланиш, шарт-шароитларидан келиб чикиш хар хил метод ва усулларни кулланиши зарур.

Интизомсиз синфларда ишлаш вактларода асосий диккатни хукук коидаларнинг энг мухим талабларига ³аратиш керак. Бунда шаркона, миллий одоб-ахлок борасидаги панд-насихатлар, хадислардан мисоллар. Эртаклар, узбек халк маколларидан уринли фойдаланиш максадга мувофик булади. Факат ´³итувчи булардан кайси бири кайси укувчига катта таъсир этиш кучини аниклаб олиши керак.Буларни ердамчи мактаб укувчиларига тушунтириш билан чекланиб колмасдан укувчилардан уни сузсиз бажаришни унга риоя килишни талаб этиш зарур. Бу борада Президентимизнинг «Иш боши - интизом, с´з боши – салом» деган ибораларини шиор килиб олиб зарур деган фикрдамиз. Укувчилар билан алокани мустахкамлаш максадида синф рахбари укишнинг бюиринчи кунидан бошлабок купрок экскурсияларга олиб чикиши синфдаги барча укувчилар билан бирга синфни жихозлаш оммавий уйинлар ташкил этиш,байрамларга тайергарлик куриш кизикарли тадбирлар утказиш, ”жонли бурчакда” укувчилар билан бирга булиш ва бошка тадбирларни амалга ошириб бориш хам интизомни мустахкамлайди. Укитувчига нисбатан уувчиларни мехри хурмати ортиб бориши укувчиларга ижобий таъсир этади.

Интизом бузишнинг энгш куп таркалган тури дарсларда кечикиб келиши. ¤кув ва мехнат машгулотларига локайдлик билан караш дарсда гаплашиб утириши, танаффус вактларида тартиб бузиш, мактаб мулкини бузиш ва хокозо. Айрим ´³увчиларнинг интизомсиз булишининг сабаби эса уларнинг килмишлари укитувчи томонидан эътиборсиз колишида, уларга нисбатан уз вактида жазо берилмаслигидадир.

Ердамчи мактабда у³итувчиларнинг асосий вазифаси шундай укувчиларга нисбатан синф жамоасини фикрини уйготишдан иборат. £аерда интизом бузувчиларга нисбатан купчилик эътибор бериб уз вактида тартибга чакирилса, уша ерда бундайлар умумий талабларга буйсинади ва узларини яхши олиб юришга ва тартиб бузмасликкаа харакат киладилар.

Баъзан махсус мактабда синф рахбари олдигофренопедагог мутахасис булмаса хам шундай хол руй бериши мумкин. Чунки ердамчи мактаб укувчиларининг психологик холатларини яхши билмаслик, укувчининг кандай диагноз билан келганинини тушунмаслик ва укувчига кандай индивидуал ва дифференциал ендашишни билмаслиги окибатида жами кутилмаган кунгилсизликлар хзам келиб чикиши мумкин. Шу боисдан µам ердамчи мактабда олигофренопедагог мутахасис булиши хозирги кун талабидир. Шу боисдан µам олигофренопедагог мутахасисларини тайерлашда умумий педагогика, махсус педагогика, умумий психология, махсус психология, патология, анатомия, олигофрения клиникаси ва бошка шунга ухшаш фанлардан маълумот оладилар.

Ёрдамчи мактаб укувчисиниг бош миясида билиш фаолиятини кай даражада жарохатланганлиги ва укувчининг эмоционал ирода-сферасини холатини караб индивидуал ендашилган холдагина ердамчи мактабда таълим-тарбия ижобий натижалар беради. Ёрдамчи мактабнинг коррекцион-ривожлантириш максадлари хам шу билан белгиланади.

К´пинча куз²алиши кучли б´лган болалар синфда интизом бузадиган укувчилар буладилар. Бундай укувчиларни укитувчилар жамоа ишларига» жонли бурчакда», жониворларга, баликчаларга, карашга парвариш килишга ургата борадилар. Ёки кизикарли топшириклар бериш билан уларни жалб килиш мумкин. Бундай укувчиларга системали тарзда ишлашга уйда хам болани вактини тугри таксимлашга ургатиш зарур. Б´ш колган бола ²айратини сигдиролмай уринсиз ишларга узини уриши мумкин

Баъзи холларда мактаб коидасини билмаслик интизом талабларини тушунмаслик мактабда кучада ва жамоат жойларида узини тута билмаслик натижасида µам интизомни бузилиш холлари содир булиши мумкин.

Ердамчи мактабда факат емон хулкли болалр булади деган фикр нотугри албатта. Ердамчи мактабда тартиб ва интизомнми бузиш холларини олдини олишга каратилган профилактик тадбирларнинг ахамияти хам гоят катта. Ёрдамчи мактабда шундай укувчилар борки агар улар мактабда, турмушда тартиб саклаш куникмаси шаклланмаса у тусатдан мактабда ва мактабдан ташкари жойларда интизомни бузиб ³´йиши мумкин.

Шу боис ердамчи мактаб укувчиларда онгли интизомни тарбиялаш маданий хулк куникмаларини шаркона миллий тарбия асосида шакллантириш билан богликдир. Интизомли укувчи уртокларива катталарга нисбатан хурмат эхтиром курсатади, ²амхур б´лади. Жамиятимизда кабул килинган ахлокий мезонларга риоя килади. Бундай укувчиларни юксак маданий хулкга ургатиш осон. Танти³, узини узи идор эта олмайдиган укувчиларни ахлок одобга ургатишда кийинчиликка дуч келинади.

Бундай укувчилар хулкида куполлик катталарга нисбатан хурматсизлик сезилиб туради. Бундай укувчиларни укитувчилар системали мунтазам холда хамиша жамиятимизда кабул килинган маданий хулк коидаларига риоя килишга ургатиб бориши лозим.

Бунинг учун ердамчи мактаб укувчиларини одобга, µурматга мехнат маданиятига ургатиш, уларнин нутк-муомала маданиятини ва дидини устириш жамиятда узини яхши тута билишга ургатиш лозим. Укувчиларни бахам жихатликда мехнат килиш, бимр-бирлари билан инок, б´лишга, ²амхур лекин узига ва бошка уртокларига нисбатан талабчан булишга ургатиш зарур.

Бу борада Абу Али Ибн Сино узининг илм ва ахлокга доир «Тадбири манзил» рисоласида эътиборга молик фикрлар билдирган. Ибн Синонинг таълим беришича илм ва ахлокий фазилатлар уз-узидан юзага келмайди. Й´³дан бор булмайди. Имкониятсизлик тасодифан имкониятга айланмайди. Оллоµ инсон вужудининг, унинг ички оламини зарурий бир тарзда уз нури ила мунаввар килади,

Натижада илм ва ахлокий фазилатлар муайян кадриятлдарга айланиб, яратувчининг карами сифатида унинг кудрати ва мехрибонлигидан кишилара спабок беради, чунки барча мавжуд нарсалар, муъжизавий ходисалар бехудага яратилмаган.

Тангри томонидан ожиз бир мавжудот сифатида яратилаган инсон купчилик хайвонлар билан ракобатга кириша олмайди.

Лекин шунга карамасдан. У жонзотлар орасида марказий уринни эгаллайди. Оламни обод килтиш ва илохий карамдан бахраманд булишга вакил килиншган. У узининг ташки тузилиши, жуссаси билан бошка жонзотларндан (хайвонлардан) ажралиб туради. Куп холларда инсоний жисмонан кучли ва ба³уввт булган хайвонлардан устунлигининг боиси нимада деган савол тугилиши табиийдир. Ибн синонинг фикрича тангри инсонга шундай кучни инъом этдики, у ор³али эзгуликни («хайр») емонликдан («шарр»), а³лий камолот етукликни («рашод») ёл²он – яшик, адашувдан («гумрохий») фарк эта олиш имконгиятини пайдо килди.

Акл туфайлигина инсон хаети кишиларнинг турмуш тарзи хайвонларнинг яшаш тарзидан тубдан фарк килади ва тарбия асосида тоборо мазмунли. Жозхибали, нурафшон була боради. Илм чексиз ра²бат. Сабр каноат, кийинчиликларга сабр-чидам, максад сари доимий интилиш, акл-донолик билан хамкор ва хамнафасдир. Инсон ²аройиб чеµра, ташки киефа сохибигина булиб колмасдан шу билан бир каторда юксак ахлокий кадриятларнинг ижодкор саналади. Демак бу борада шоир табир билан айтганда «одам булиб келдик, одам булайлик, эл – юрт дардига малхам булайлик».

Инсон кадрини оширадиган. Жамиятда хурматга сазоваор киладиган унинг ички маданиятидир. Шунинг учун ердамчи мактаб укувчиларининг хулк маданиятини тарбиялаш, уларнинг шаркона ахлокий киёфасини шакллантиришимиз д´стлик, бродарлик, мехнатсеварлик, хаелилик, инсонпарварлик, мехр-муруватлилик, виждонийлик, имон-эътикодлилик, ватанпарварлик ва бошка шаркон давр талаби руµида тарбиялаш билан хуш хулкли булишга ´ргатиш бо²ликдир.





Download 60,28 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish