Ер тузишни лойихалаш

Дала ер тузиш изланишлари
лойиҳа ишларининг асосланган ва тўғри 
ечимларини топиш учун ўтказилади. Унинг лозимлиги ва ҳажми камерал 
тайёргарлик даврида йиғилган ҳужжат ва маълумотларни ўрганиш ва тахлил 
қилиш натижасида белгиланади. Бундай изланишлар, янги хўжаликлар 
ташкил бўлаётганда ва мавжуд хўжаликлар қайта тузилаётганда бутун 
хўжалик майдонларида, агар хўжаликлар ер майдонларидаги камчиликлар 
тугатилаётган бўлса, фақат ер тузиш ишлари ўтказилаётган ерлардагина олиб 
борилади. 
Дала изланишлари лойиҳа институти мутахассислари томонидан, 
хўжалик мутахасислари билан биргаликда ўтказилади. Лозим бўлган 
ҳолларда изланишларда туман ҳокимиятининг, қишлоқ ва сув хўжалиги 
бошқармаси мутахассислари ҳам қатнашиши мумкин. 
Дала изланишлари даврида: 

---

61 
чегара ва чегара белгиларининг сақланиши, мавжуд ер майдонининг 
ҳуқуқий ер майдонига, ер ҳисоби ва план-харита ҳужжатлари 
маълумотларига мослиги аниқланади; 
ер тузиш ишлари ўтказиладиган ерлар тавсифномаси (тупроғи, рельефи, 
ўсимлик дунёси) ва ишлаб чиқаришда фойдаланилиши, тупроқ
унумдорлиги, қишлоқ хўжалик ерларининг ҳосилдорлиги аниқланади; 
жойида қишлоқлар, ишлаб чиқариш марказлари, сув манбаалари, асосий 
йўллар ва йўл иншоотлари, бошқа қурилиш ва иншоотлар, боғлар, 
узумзорлар, тутзорлар, иҳота дарахтлари ва эрозияга қарши иншоотлар кўриб 
чиқилади; 
қайта тақсимланаётган ерларнинг қишлоқлар, ишлаб чиқариш 
марказлари, асосий йўллар, сув иншоотлари ва бошқалар билан боғлиқлиги 
аниқланади; 
алмашишга 
ёки 
беришга тайёрланаётган 
ер 
майдонларидаги 
фойдаланилмаган харажатлар, капитал харажатлар, тугалланмаган ишлаб 
чиқариш, мевали ва мевасиз дарахтлар, ерни, сувни муҳофаза қилиш 
иншоотлари ва иҳота дарахтлари, дала шийпонлари, чорва моллари учун 
ёзги лагерлар ва бошқа иншоотлар, йўллар ва йўл иншоотлари, ирригация 
ва мелиорация тармоқлари, артезиан ва бошқа қудуқлар, кўллар, 
гидротехника иншоотлари, насослар, экинлар, экинларга берилган маъданли 
ўғитлар ва бошқалар учун қилинган харажатлар аниқланади; 
ер тузишни ўтказиш бўйича хўжаликларнинг таклиф ва истаклари 
аниқланади. 
Катта гидротехника иншоотлари ва саноат корхоналарига ер ажратиш 
лойиҳаси ишланаётганда юқоридагилардан ташқари яна:
ажратилаётган ерлардан кўчириладиган аҳолини жойлаштириш мумкин 
бўлган хўжаликлар аниқланади; 
олинаётган ерлар ўрнини қоплаш учун янги ерлар излаб топиш, янги 
хўжаликлар тузиш ва унга янги корхона учун олинаётган ернинг аҳолисини 
кўчириш имкониятлари изланади; 
устки унумдор қатламини олиш зарур бўлган ерлар майдони 
аниқланади; 
олдин 
ажратилган 
ерларнинг 
фойдаланилиши 
ва 
вақтинча 
фойдаланилган 
ерларни 
рекультивациялаш 
ишларининг 
аҳволи 
текширилади. 
Дала ишланишлари натижалари бўйича ҳар бир хўжаликда далолатнома 
ва ер тузиш изланишлари натижалари туширилган хўжалик ерлари плани 
тайёрланади. 
Ўтказилган камерал тайёргарлик ва дала изланишлари асосида лойиҳа 
муаллифи туман мутахассислари билан биргаликда хўжаликлараро ер 
тузишни ўтказишга топшириқ ишлаб чиқади.