Ensiklopediyasi

KEPLER IOHANN
(1571 - 1 6 3 0 )
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

bog'ladi, y a ’ni O yn in g tortish kuchi ulkan suv 
m a ss a sin i q a t’iy b ir v a q td a h a ra k a tla n is h g a
m a jb u r q iladi, d e b izohladi. K e p le r y iln in g is- 
ta lg a n v a q tig a n isb a ta n o s m o n d a g i s a y y o r- 
a la rn in g va z iy a tin i ju d a a n iq lik bilan h iso b la - 
di, Q uyosh va O y tutilishlari jadvalini tuzdi ham ­
da u la rn in g sa b a b la rin i tu s h u n tirib berdi. O y 
Q uyosh bilan Y e r o'rtasida turgan paytda u bi- 
zd a n Q u yoshni to 'sib qoladi, sh u n d a Q uyosh 
tutiladi. Q u yo sh bilan O y o 'rta s ig a Y e r tu sh ib
q o lsa , unin g so y a s i O yg a tu s h ib , O y tu tilis h i 
yu z beradi. Bu b u yu k ka s h fiyo tla r K eplerning 
d o n g 'in i b utun d u n y o g a ta ra td i. U m a s h h u r 
yunon astronom lari Tim oxaris, G ipparx, Ptole- 
m ey, a ra b a stro n o m i a l-B a tto n iy, o 'z b e k a s- 
tro n o m i M irz o U lu g 'b e k , p o ly a k a s tro n o m i 
K o p ern ik, Y a n G e ve liy, d a n iy a lik olim T ixo
B rage bilan b ir q a to rd a turadi.
KIMYOVIY REAKSIYALAR
O la m d a h a r b ir d a q iq a d a s o n -s a n o q s iz
ja ra y o n la r s o d ir b o 'lib tu ra d i-k i, bu ja ra y o n - 
la r k im y o v iy re a k s iy a la r d e b a ta la d i.
A c h c h iq c h o y g a b ir p a rra k lim o n ta s h la - 
s a n g iz , c h o y n in g ra n g i o q a ra d i. G u g u rt 
c h o 'p in i y o q s a n g iz , u n in g b o s h c h a s i ra v- 
s h a n a la n g a la n ib y o n a d i. B ir to m c h i y o d n i 
k e s ilg a n k a rto s h k a p a lla s ig a to m iz s a n g iz , 
d a rh o l k o 'k ra n g li d o g ' p a y d o b o 'la d i. B ir 
tu rd a g i m o d d a la r ta r k ib i va x o s s a la ri ji-
h a tid a n b o s h q a c h a b o 'lg a n ik k in c h i x ild a g i