H indiston bir necha m ing yillik tarixga ega.
Q a d im gi hind s h a h a rla ri m a m la k a t ich ka risi-
da jo ylashgan. Bu yerda ulkan q a l’alar, ajoyib
q a s r va s a ro y la r sa q la n ib q o lg a n . A ja n ta d a -
gi g ‘or-qasrlarning m o'jiza kor rasm va haykal
lari olam ga m ashhur. M o h ir hind hunarm and-
lari - to 'q im a c h i, q u ro ls o z, z a rb q ilu vch ila r,
tosh va su y a k o 'ym a k o rla ri
q a d im d a n tillarda
doston.
M a m la k a tn in g z a m o n a v iy yirik s h a h a rla ri
n isb a ta n ya q in d a , y u z yil m u q a d d a m d e n g iz
s o h illa rid a q u rilg a n b o lib , u la rd a z a v o d va
fa b rik a la r k o ‘p. Bu ye rg a choy, ju t, ch a rm va
te ri, te m ir ru d a s i, k o 'm ir,
s ly u d a ka b i hind
m ahsulotlarini olib ketish uchun boshqa m am -
laka tla rd a n k e m a la r kelib turadi.
H indlar ko ‘p tillarda s o ‘zlashadi, tanasining
ra n g i h a m h a r xil. H in d is to n R e s p u b lik a s i
yig irm a besh sh ta td a n ta s h kil to p g a n b o lib ,
deyarli har bir shtatda rasm iy m ahalliy til qabul
q ilin g a n - bengal, m aratxa, ta m il va hokazo.
H in d tili m a m la k a td a e n g k e n g ta rq a lg a n
b o 'lib , d a v la t tili s ifa tid a q a b u l q ilin g a n .
H in d is to n d a v a q tin c h a ing liz tili ikkin ch i d a v
lat tili hiso b la n ad i.
H in d is to n d a d u n y o g a
m a s h h u r ta rix iy va
m e ’ m o r iy o b id a la r ju d a k o ‘p. A y n iq s a ,
b o b u riy la r h u k m ro n lig i d a v rid a s h a h a r va
q a l’a q u rilis h i s a n ’a tin in g a jo yib n a m u n a la ri
yaratildi, m e ’m orlikda bezak va hash a m a t ort-
di, q u rilis h d a m a rm a r eng k o ‘p ish la tila d ig a n
m a te ria lg a a y la n d i. M a q b a ra la r q u ris h d a g i
a n ’a n a v iy s h a k lla r m u k a m m a l d a ra ja g a
k o ‘t a r ild i. B u n g a A g r a d a g i T o jm a h a l
m a q b a ra s in i m isol q ilib ko 'rs a tis h m u m kin .
B u m a q b a ra n i b a rp o
e tis h d a T u r k is to n
o lk a s id a n b o rg a n u s ta la rn in g ham hissa si
bor. H indiston bilan 0 ‘zb e kis to n R e sp u b lika
si o 'r ta s id a d ip lo m a t iy a m u n o s a b a tla r i
1 9 92-yilda o 'm a tilg a n .
HUJAYRA
O lim la r o 'tg a n asrd a yo q h a m m a tirik m a v
ju d o t: o d a m va b u g 'd o y, q u rb a q a va m ikro b
h u ja yra d a n tu z ilg a n lig in i a n iq la s h g a n . F a q a t
m ik r o b - b itta h u ja y r a d a n , o lm a b a rg i
e s a - 5 0 m illion hujayradan tuzilgan. K o 'p ch i
lik h u ja yra la rn i fa q a t m ikro sk o p orq ali ko'rish
m u m kin .
S hu bilan birga, g ig a n t h u ja y ra la r
ham bor. B aliq u vild irig 'i yo ki to v u q tu xu m i,
xuddi sh u n d a y hujayralardan.
Turli hayvon va o 'sim lik hujayralari bir-biri-
dan q a n ch a lik farq qilm asin, ularning u m um iy
to m o n la ri ju d a ko'p.
H u ja yra d a , o d a td a , q u yu q
s ito p la z m a va
a n ch a zich d u m a lo q yoki tu x u m s im o n y a d ro
b o la d i. Q o b iq h a r bir h u ja yra n i yo n id a jo y
la sh g a n b o sh q a h u ja y ra d a n va y a d ro n i si-
to p la zm a d a n ajratib turadi.
B izn in g d a v rim iz d a o lim la r h u ja y ra la rd a n
birini yu z m ing m arta katta qilib ko 'rsatadigan
elektron m ikroskop orqali kuzatishganda, juda
k o 'p q iz iq n a r s a la r n i k o 'r is h d i. M a ’lu m
b o 'lish ich a , y a d ro q o b ig 'id a te s h ik c h a la r bor
ekan. H ujayrada nihoyatda mitti d o n a c h a la r-
rib o s o m a la r zich jo y la s h g a n .
H u ja yra d a g i ri-
b o s o m a la r xu d d i u lkan z a v o d n in g b ir se x ig a
o 'xshaydi: ular hujayra ta rkib to p a d ig a n m od-
dalarni va, eng m uhim i, organizm uchun zarur
b o lg a n h u ja yra ni ta y y o rla y d ig a n m o d d a la rn i
ish la b ch iq a ra d i. M a sa la n ,
oq qon ta n a c h a -
larining ribosom alari zararli m ikro b la r va ular
ning zahariga qarshi kurashadigan m oddalar
ni hosil q iladi. Q izil qon ta n a c h a la rin in g rib o
som alari esa gem o g lob in ishlab chiqaradi: bu
m o d d a q o n im iz g a qizil rang be rad i va butun
ta n a m iz g a kislorod tashiydi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
