20. Якка тартибда одамларни қутқариш ишларини ташкиллаштириш тартиби /12/
Алоҳида хоналардан қутқариш учун мўлжалланган схематик режаларда қуйидагилар кўрсатилиши зарур: одамларни қутқаришга мўлжалланган зина катаклари, лифтлар, лифт холлари ва хоналар; балконлар, ташқи зиналар, шунингдек, бинодан ташқарига чиқишга мўлжалланган ва қутқарув йўлларида жойлашган эшиклар.
Қутқарув режаси қайси хона учун мўлжалланган бўлса, умумий режада ўша хонага «Сизнинг хонангиз» деб ёзиб қуйиш керак. Қаватнинг режасида шартли белгилар ёрдамида қуйидагиларнинг қаерда жойлашганлиги кўрсатилади:
- ёнғин ҳақида хабар берувчи мосламаларнинг кнопкалари;
- қават бўйича навбатчи ходимнинг телефони;
- ўт ўчириш жўмраклари ва воситалари.
Шартли белгилар режада яхши кўринадиган ҳолда бажарилади.
Якка тартибдаги қутқарув режаси хонанинг кўзга кўринарли жойида осиб қўйилади.
Масъул навбатчи меҳмонларни қайдга олгунга (хоналарга жойлаштиргунга) қадар уларга ўт ўчириш воситалари ва қутқарув йўлларининг жойлашувини таништириб чиқиши керак.
Масканларнинг раҳбарлари ва хизмат кўрсатувчи ходимлари ёнғин чиққан пайтда қуйидагиларни амалга оширишга мажбурлар:
а) бу ҳақида дарҳол маҳаллий ўт ўчириш хизматига хабар бериш ва муассасанинг ходимларини ва кўнгилли ўт ўчириш дружинасини оёққа турғизиш;
б) одамларни ва моддий бойликларни қутқариш учун барча чораларни кўриш;
в) бир вақтнинг ўзида муассасада мавжуд бўлган бирламчи ўт ўчириш воситалари ёрдамида ёнғинни ўчиришга киришиш;
г) етиб келган ўт ўчириш хизмати ходимларини кутиб олиш ва уларга ёнғиннинг жойи ва бинода қанча одамларнинг мавжудлиги ҳақида хабар бериш мақсадида маъмурият ходимларидан бирортасини тайинлаш.
Маҳаллий ёнғин хавфсизлиги хизмати ходимлари бу эслатмалар ва қутқарув режаларининг мавжудлиги ва уларнинг қанчалик тўғри тузилганлигини текширибгина қолмасдан, балки муассаса маъмуриятига ва бошқа ходимларига бу ҳужжатларнинг тўғри тузилишига, амалда уларни синаб кўришга (машқлар ўтказишларига) амалий ёрдам беришлари зарур.
Хусусан, «Яшаш уйлари, меҳмонхоналар, ётоқхоналар, маъмурий муассасалар бинолари учун ёнғин хавфсизлиги Қоидалари» талабларига асосан меҳмонхоналар ва ётоқхоналарнинг барча яшаш хоналарида қуйидагилар кўзга кўринарли жойларда осиб қўйилиши керак:
- ушбу хонанинг рақами ҳамда қутқариш эшиклари ва унга олиб борадиган йўллар, шунингдек қисқача тушунтириш матни мавжуд бўлган ўт ўчириш воситалари ва хабарловчи воситаларнинг жойлашуви кўрсатилган якка тартибдаги қутқарув режа-схемалари;
- одамларнинг ёнғин пайтида қандай ҳаракатлар қилиши зарурлиги ҳақидаги эслатмалар;
- меҳмонхона ва ётоқхона яшовчилари томонидан бажарилиши шарт бўлган ёнғин хавфсизлиги қоидалари ҳақида қисқача эслатмалар.
Хориждан келган меҳмонлар яшашига мўлжалланган меҳмонхоналарда ёнғин хавфсизлиги қоидалари ва ёнғин пайтидаги уларнинг бўлажак ҳатти-ҳаракатлари ҳақидаги эслатмалар бир неча чет тилларида бажарилган бўлиши керак.