«energetika» fakulteti «elektr texnikasi, elektr mexanikasi va elektr texnologiyalari» kafedrasi

Uzoq muddatli rejimda dvigatel quvvatini tanlash
Doimiy yuklanishda dvigatelning o‘ta qizish temperaturasi asta-sekin barqaror qiymatga etadi. Bular: ventilyatorlar, kompressorlar va boshqalar
bunday rejimdagi dvigatellar kvvati quyidagi shartni bajarishi kerak:

P _n – dvigatelning nominal quvvati, P_mex – mexanizmning quvvati

8.1 – rasm dvigatelning uzoq muddatli o‘zgaruvchan yuklanishdagi ish grafigi.

O ‘rtacha yo‘qotishlar usuli keng qo‘llaniladi. Uning mazmuni shundaki, grafik bo‘yicha ishladigan dvigateldan atrof muxitga sochilgan issiqlik o‘sha dvigatel nominal quvvat bilan ishlayotganda sochilgan issiqlikdan ko‘p bo‘lmaydi:

∆P_1, ∆P_2, ∆P_3, ….. ∆P_n – t_1, t_2, t_{3, ……} t_n vaqt davomida dvigatel quvvatlari yo‘qotishlari, ∆P_o‘r – sikl vaqti davomida dvigateldagi o‘rtacha quvvat yo‘qotishlari, ∆P_n – sikl vaqti davomida nominal quvvat bilan ishlayotgan dvigatelning quvvat yo‘qotishlari.

Bu usulni o‘zgarmas va o‘zgaruvchan tok dvigatellarini tanlashda ishlatish mumkin.
Qisqa muddatli redimda dvigatel quvvatini tanlash
Bu rejimda dvigatelning ish vaqti qisqa bo‘lgani uchun uning temperaturasi barqaror qiymatga erishib o‘lgirmaydi. So‘ngra, tanafus vaqtida u muxit temperaturasigacha sovishga ulgiradi.
Qisqa muddatli rejimda ishlaydigan dvigatellar 10, 30, 60, 90 min. standartli vaqt davomida ishlashi uchun mo‘ljallab ishlab chiqariladi.




8.2 – rasm. Dvigatelning qisqa muddatli rejimidagi yuklanish grafigi.

Dvigatelning ishlash vatidagi elektr energiya isroflari nominal (pasport bo‘yicha) ishlash vaqtidagi elektr energiya isrofdaridan kichik bo‘lishi kerak.

Agar yuklanish grafigi bir bosqichli bo‘lsa, dvigatelning uning ishlash vaqtiga va quvvatiga suvofiq katalogdan tanlanadi. Bunda tanlangan dvigatelning quvvati berilgan rejimning quvvatiga teng yoki undan kattaroq bo‘lishi kerak.
Agar yuklanish grafigi bir necha bosqichli bo‘lsa, ekvivalent tok, moment yoki quvvat ishi grafigi bo‘yicha topiladi, dvigatel esa aylanish tezligi va ishlish vaqtiga ko‘ra katalogdan tanlanadi. Xamma xollarda quyidagi shart bajarilishi kerak.