Эмпирик социологик тадқиқот ва унинг методлари

Моддий материал манба ҳисобланиб, унинг бир қанча хиллари мавжуд

• Моддий материал манба ҳисобланиб, унинг бир қанча хиллари мавжуд
• А) қайд этиш усулига кўра фарқланадиган хужжатлар (қўлёзма,тасма, босма ёзув)
• Б) муаййан мақсад қўйиб олинадиган хужжатлар ( махсус тузатиладиган хужжатлар)
• В) шахсга доир (хатлар, кундалик ва хотиралар)
• Г) расмий фарқланувчи ( қарор ва фармонлар. Ариза ва шикоятлар, тақризлар ва гувох кўрсатмалари
• Д) хужжатлар информация манбаига кўра фарқланади (бирламчи , иккиламчи)

• Социологияда ҳужжатлар деб, ижтимоий ҳаёт ҳодисалари, ижтимоий объект ҳақидаги маълумотларга эга бўлган манбалар тушунилади.
• Қайд қилиш шаклига кўра ҳужжатлар қуйидагиларга ажратилади:
• ёзма ҳужжатлар (матн шаклида);
• статистик маълумотлар (рақамли шакл);
• иконографик ҳужжат (кино, фотоҳужжатлар);
• фонетик ҳужжатлар.
• Ҳужжатларни таҳлил қилиш методлари:
• анъанавий (классик) – социолог томонидан ҳужжат мазмунини ифодалаш. Бу методнинг камчилиги – субъективизмдир;
• шаклий (миқдорий), яъни контент-анализ – ҳужжатларни илмий таҳлил қилиш ва ОАВ.
• Контент-анализ мазмуни – информацион массив (матн, аудиотасма ва б.)да мазмуний бирликларнинг (матндаги персонажларнинг ижтимоий тегишлилиги, шахс хусусиятлари, давлат арбобларини санаш тартиби, муаллифнинг ижобий ёки салбий позицияси ва б.) қанчалик даражада ифодаланганини ҳисоблаш.
• Контент-анализнинг методик ва техник жиҳатларига қуйидаги масалалар киради:
• вазифаларни белгилаш;
• мазмун категориялари ва бирликларини ажратиш;
• грамматик тузилмаларни бир шаклга келтириш;
• олинган маълумотларни таққослашни таъминлаш.
• Контент-анализга эҳтиёж вужудга келадиган шароитлар:
• таҳлилнинг юқори даражадаги аниқлиги ва объективлиги;
• тизимлаштирилмаган материал ҳажмининг катталиги;
• ўрганилаётган манбанинг ўзига хос характеристикалари ўрганилаётган муаммо учун катта аҳамиятга эга;
• сўровномаларнинг очиқ саволларига ва чуқур интервью саволларига берилган жавоблар билан ишлашда.

• Таҳлил натижасида ҳосил бўладиган

• Бинчидан, ўрганилаётган
• ижтимоий объектнинг миқдо-
• рий параметрларини ўз ичида
• мужассамлантирган бўлиши.

• Учинчидан, ижтимоий ходиса-
• ларнинг орасидаги ўзаро ало-
• қадорлиги қонуниятларини
• ишончли кўрсаткичлар ёрда-
• мида очиб бериш керак.

• Иккинчидан, унинг ривожла-
• ниш суръатларини (ўсиш ёки
• пасайиш) йўналишларини
• кўрсатиши.

• Тадқиқот илмий фаразларига мос ва
• мувофиқ ҳосил
• қилинган эмпирик маълумотлар

• Тартибланади

• Гуруҳланади

• Классификацияланади