Эмпирик социологик тадқиқот ва унинг методлари

• Эмпирик социологик тадқиқот ва унинг методлари

• Режа:
• Эмпирик социологик тадқиқотнинг мохияти, таркибий тузилиши ва вазифалари.
• Социологик тадқиқотларни ташкил этиш.
• Социологик тадқиқот усуллари.

• “Эмпирик” – сўзи қадимги юнон сўзидан олинган бўлиб “тажриба”, “тажриба ўтказиш”, “тажриба натижалари” маъноларини англатиб социологик тадқиқотларнинг амалий натижаларини таҳлил қилиш умумлаштириш, зарурий хулоса, таклиф ва аниқ тавсиялар беришдан иборатдир.

• Социология фанидан эмпирик тадқиқотлардан фойдаланиш ХХ асрнинг 50-60 йилларида АҚШда кенг тарқалиб, Ғарбий Европа ва бошқа бир қатор мамлакат социологлари томонидан кенг кўламда қўлланилган ва қўлланилмоқда.

• Сиёсий манфаат
• Иқтисодий манфаат
• Академик манфаатлар(Лойиҳа, илмий ишлар,диссертациялар амалий фактларга асосланиш керак.)

Тадқиқот рахбари(1киши)	Тадқиқотга рахбарлик қилади.
Аналитик	Дастур тузади,анализ қилади, ҳисобот ёзади(социолог бўлиши керак)
Супервайзер(2,3...)	1.Танлашни амалга оширади. 2. Интервьюерларнинг ишини назорат қилади
Интервьюерлар (бир нечта)	Сўров олиб боради
Анкетер	Анкета тарқатади, йиғиштириб олади
Кодлаштирувчи	Маълумотларни базага киритади
Ҳисобчи	Сарф харжатларни сметасини ишлаб чиқади

• I

• Социологик тадқиқотни тайёрлаш ва ташкил қилиш

• 1. Амалий социологик вазифани белгилаш ва тадқиқот объектини танлаш. 2. Буюртма қабул қилиш ва шартнома тузиш. 3) Тадқиқот бюджетини (харажатлар) тузиш. 4. Дастур ишлаб чиқиш. 5. Тадқиқот услубиятини ишлаб чиқиш.

• II

• Асосий босқич; амалий тадқиқот ишларини олиб бориш

• 1. Тадқиқот танловини ўтказиш. 2.Пилотаж. 3.Олианган маълумотларни йиғиш. 4.Олинган маълумотларнинг сифат ва аниқлик даражасини назорат қилиш.

• III

• Эмпирик маълумотларни қайта тайёрлаш

• 1.Олинган эмпирик маълумотларни гуруҳлаштириш.
• 2. Олинган маълумотни компьютерга киритиш ва моделлаштириш

• IV

• Якунловчи босқич; эмпирик маълумотларни таҳлил қилиш, умумлаштириш хулосаси ва тавсиялар ишлаб чиқиш

• 1.Олинган маълумотларни таҳлил қилиш, умумлаштириш, улардан илмий хулосалар чиқариш.
• 2.Хулосалар ва амалий тавсиялар ишлаб чиқилади.

• Тадқиқот объекти:
• Социологик тадқиқот йўналтирил-
• ган ижтимоий ходиса, жараён ва
• тузилмалар тушунилади.

• Тадқиқот предмети:
• Социологик муаммонинг асос-
• ий масалаларидан биридир.
• Тадқиқот объекти бўйича тад-
• қиқот предмети бир неча
• йўналишда бўлиши мумкин.

• Мисол: Агар мавзу ёшлар орасида хуқуқий маданиятни шакллантириш
• бўлса, мазкур илмий муаммо предмети ёшлар орасида хуқуқий билим-
• ларни кенг ёйиш масаласи бўлиши мумкин, объект эса хуқуқий
• маданиятга эга бўлиш учун ёшлар ва клуб муассасалари, хуқуқ-тарти-
• бот органлари, мактаб ўқитувчилари, ота-оналарнинг ўзаро хамкорлик-
• маги фаолияти бўлиши мумкин.