Emom o'zbek doc

Hujjatlarini o'rganish

Pedagogik tadqiqotlarning keng tarqfcfgan metodlaridan bW bolalar tasawurlari va o'zlashtirish natijalarini hisobga oluvcfci huijatlarini (reja tuzish_Hi»jalashtirish) Q'jganishdan iborat. Bolalafc
ning ishlari ularni dasturning ayrim bo'limlari bo'yicha tayyorgarlik darajasini aniqlash, mashg'ulotning ma'lum davri davomida o'sishi va rivojlanishlarini kuzatish imkonini beradi. Masalan, maxsus bo'yash ishlari shu maqsadda o'tkaziladiki, bularni tekshirish natijasida bolalarning matematikadan olgan bilimlari va mala4<| kalari aniq ko'rinishi kerak; ma'lum vaqt oralig'ida bunday maxsu$ ishlarni bajartirib turish bolalar olg'a siljiyotganini va qanday darajada siljiyotganini ko'rsatadi. Bunday tahlil butun guruh bolalaff duch keladigan murakkab qiyinchiliklarini, shuningdek, bolalai"! llementar matematik tushunchalarni o'zlashtirishlaridagi indivi-1
£lual xususiyatlarini aniqlash imkonini beradi. O'quv hujjatlari (o'quv rejasi, dasturi, metodik ishlar hujjatf lari, hisobotlar va hokazo) o'quv tarbiyaviy ishlarni rivojlanisn
jarayoni va holatini aks ettiradi.
Bolalarning amaliy ishlarini o'rganish ilmiy tadqiqot ishi uchurf ahamiyatga ega. Uzoq vaqt davomida nazorat qilish, bolalar qobiliyatini rivojlantirish xususiyatlarini ochishga yordam beradi. Ish daftari mashg'ulot jarayonining oynasi, pedagog-tarbiyachi fjhi sistemasining ko'zgusi, deb bejiz aytilmagan.

4. Suhbat metodi

fr Pedagogik tadqiqotlarda suhbat metodidan ham foydalaniladi! Bu metoddan foydalanish kuzatishdan olingan ma'lumotlarni to'l- diruvchi va aniqlovchi materiallar olish, eksperimental topshiriq- lar bajarish imkonini beradi. Bu metod muvaffaqiyatining asosi bolalar bilan aloqa o'rnatilishi, ular bilan bemalol erkin muloqot- da bo'lish imkoniyatidan iborat.
Suhbat uchun o'.jSeiziladigan tadbirning maqsadini belgilash, dastur ishlanmasi, ^'nalishi va metodikasini asoslash juda muhimdir. Suhbat rnllpdi bevosita berilgan savollarga javoblarning ishonchliligini tekshirfsh imkonini beruvchi bevosita va bilvosita savollarni kiritishni nazarda tutadi. Bolalarning javoblaritlbatta video tasmasiga qayd qilinishi mumkin. "li!^¹^¹
Biror masalaga nisbatan fikrlarni aniqlash, qofflHpl^arm to'plash talab qilingan hollarda tarbiyachilarda aJH|fl|^pirish metodidan foydalaniladi. ^L>Vrh<*!
Savollar shunday bo'lishi kerakki, ularni haqjijfcfr bir xil tu-v; shunsin, ular aniq (mujmal bo'lmagan) javoblarni talab qilsin. ';
Ilmiy-pedagogik tadqiqotlarda elementar matematik tasawur- larni shakllantirishda nazariy metodlar yetakchi rol o'ynaydi. Har bir tadqiqotda oldin o'rganish obyektini tanlash, nazariy tahlil asosida obyekt qaysi dalillarga bog'liqligini aniqlash va tekshirish uchun ulardan yetakchilarini tanlash kerak. Tadqiqotning maqsad va vazifalarini yaqqol aniqlash gipotezasini (faraz) tuzish, shunga mos ravishda tadqiqot o'tkazish metodikasini ishlab chiqish, tadqi- qotning borishida olingan dalillarni tushuntirish hamda tahlil qilish usullarini tanlash va xulosalarni ifodalash lozim. Bu ishlarning hammasini bajarish uchun tadqiq qilinayotgan masalaning ilgari va hozirgi vaqtdagi nazariya hamda amaliyotni yorituvchi adabiy manbalarni o'rganish va tahlil qilish kerak. Nazariy metodlar boshqa metodlar bilan bir qatorda matematika mashg'ulotlariga oid har bir tadqiqotda qo'llaniladi. Har qanday ilmiy muam- molarni hal qilishda eng oldin qilinayotgan masalaga oid hamma adabiyotni o'rganish va nazariy tadqiqot o'tkazish kerak. Busiz u maqsadga yo'naltirilgan bo'lmaydi, sinash ba'zan xatolar yo'li bilan olib boriladi, har doim ham qo'yilgan masalaning to'la jalb qilinishiga olib kelnavermaydi. Shu bilan birga adabiyotni o'rganmay turib va nazariy tahlil qilmay turib, fanda izchillik ta'minlanmaydi.
Matematik tasawurlarni shakllantirish metodikasiga doir tadqiqotlarda boshqa metodlardan ham foydalaniladi. Odat^jfe bu metodlarning hammasidan birgalikda foydalanish, bir xil jpjjjjjjfer- ning ishonchli bo'lishini ta'minlaydi. ..rf yy;
Hozirgi zamon didaktikasida mashg'ulot metodlari kl||^wat- siyasiga har xil yondoshish mavjud. Yuqorida keltirilgan ta*nlSan mashg'ulot metodlari pedagog-tarbiyachi va bolalarning birgalik- dagi faoliyatidan iborat ekanligi ko'rinadi.
Binobarin, bunday faoliyat tashkil qilish rag'batlantirigh va nazorat qilishni nazarda tutadi, shunga ko'ra mashg'ulot mett$Pari

ham uchta katta guruhga bo'linadi:
.rtd

• 
  o'quv bilish faoliyatini tashkil qilish metodlari;
  
• 
  o'quv bilish faoliyatini rag'batlantirish metodlari;
  
• 
  o'quv bilish faoliyatining samaradorligini nazorat _T__ metodlari. ^^
  

O'quv bilish faoliyatini tashkil qilish metodlarini bir necfofi
guaihlarga bo'lib o'rganish mumkin.

1. 
   Bolalar bilim oladigan manbalar bo'y'DJflftU
   

Og'zaki, ko'rsatmali va amaliy metodlar (t«**«(*l*h; suhbat,
hikoya, EawnJi kitob bilan ishlash.;va hokwic)aeli(

M^lfeO'rsatrnaH metodlar (tevarak-8i!Ntfdagi predmetlar va hjfpisalarni kuzatish, ularning modellari va tasvirlarini qarash).
Bolalarni amaliy ishlari (plastilin, karton, qog'ozlardan yasash- gan narsalar, turli predmetlar va hokazo).

2. 
   Bolalar fikrining yo'nalishi bo'yicha: O'xshashlik, uzviylik, bog'liqlik.
   
3. 
   Pedagogik ta'sir, boshqarishning darajasi, bolalarning
   

.mustaqilliklar darajasi bo'yicha: pedagog-tarbiyachi boshchiligida bajariladigan o'quv ishi metodi; bolalarning mustaqil ishlari metodi.
*j... IV. Bolalarning mustaqil aktivliklari darajasi bo'yicha: aghilzohli-illyvtstrativ metod. r.iito
Mfltlu; Reproduktiv metod: bilimlarni muammoli bayon (ijlftlh
.metodi; qisman izlanish va tadqiq qilish metodi.

\ 1. Og'zaki, ko'rsatmali va amaliy metodlar