Əlyazması hüququnda MƏMMƏdxanli rüFƏT ƏHLĠman oğLU

Cədvəl 3 
1997-ci ildə Xəzər regionu ölkələrinin neft hasilatı və ixracı. 
Ölkələr 
Hasilat min barrel/sut 
Ġxrac min barrel/sut 
Azərbaycan Respublikası 
192,9 
54,8 
İran İslam Respublikası 
228,3 
- 
Qazaxıstan Respublikası 
573,3 
310,9 
Rusiya Federasiyası 
60,0 
- 
Türkmənistan 
Respublikası 
107,3 
39,2 
Cəmi 
1161,8 
404,9 
Rusiya Federasiyasının Xəzər sektorunda neft ehtiyatı 1,5 mlrd.ton, təbii qaz 
ehtiyatı 3 trln.m
3
(Şorovoy,1997), Qazaxıstan sektorunda 3 mlrd. ton neft, 1,7 trln. 
m
3
qaz (Dyamin,Yeryomin ,1995),Türkmənistan sektorunda 3 mlrd.ton neft, 4,5 
trln.m
3
qaz və Azərbaycan Respublikası sektorunda 10 mlrd. ton neft, 600 mlrd. m
3
qaz ehtiyatı proqnozlaşdırılır. 

---

17 
ABŞ Dövlət Departamenti 1997-ci ildə Xəzər dənizinin mümkün ola bilən 
neft ehtiyatlarını 178 mlrd. barrel qiymətləndirilmişdir. Bu göstərici Xəzər 
dənizinin dünyanın ən mühüm neft ehtiyatları rayonlarından biri olduğunun sübut 
edir. Qərbi Avropa geoloqları isə Xəzərin neft ehtiyatlarını 200 mlrd.barrel 
olduğunu göstərirlər. Xəzər dənizinin neft ehtiyatları haqqında olan məlumat 4-cü 
cədvəldə verilmişdir. 
4-cü cədvəldən göründüyü kimi Xəzər dənizinin Azərbaycan sektoru böyük 
neft ehtiyatlarına malikdir. Azərbaycan tarixən dünyanın neft sənayesinin mərkəzi 
sayılır. İlk dəniz neft mədənləri XIX əsrin əvvəllərində 1824-cü ildə Bakıda 
Bibiheybət buxtasında qazılmışdır.XIX əsrin əvvəllərində Bakı ətrafında 50-ə 
qədər neft quyusu, 1821-ci ildə isə 120 quyu var idi. [9] 
Cədvəl 4 
Xəzər dənizinin neft ehtiyatları (mln.ton) 
Ölkələr 
Sektorun