Əlyazması hüququnda MƏMMƏdxanli rüFƏT ƏHLĠman oğLU

Cədvəl 2. 
Xəzərin dənizinin Azərbaycan sektorunun əsas neft və qaz yataqları.Ə.Qasımov 
və F.Əsgərova görə,2001. 
Yataqlar 
Sahildən 
məsafəsi(km-
lə) 
Dənizin 
dərinliyi,m-lə 
Neft 
ehtiyatı,mln.ton 
Təbii qaz 
ehtiyatları,mlrd.m
3
 
Çıraq,Azəri 
130-135 
300-400 
510 
99 
Günəşli(dərinsulu) 
192 
150-240 
185 
- 
Qarabağ 
120 
120-150 
65-85 
10,5 
Şah Dəniz 
40-45 
50-550 
70 
700 
Dan Ulduzu 
65-70 
75-200 
150 
50 
Əşrəfi 
- 
- 
- 
- 
İnam 
10 
45-885 
100-150 
400 
Abşeron 
100 
400-600 
120 
400 
Lənkəran-dəniz 
- 
- 
- 
- 
Talış-dəniz 
- 
50-100 
80-100 
30-50 
Günəşli(dayazsulu) 
190 
40-50 
200-300 
- 
Kəpəz 
180 
- 
70-100 
- 
Naxçıvan 
100 
9-750 
100 
- 
Oğuz 
90 
15-320 
40 
- 
Yalama(D-222) 
- 
- 
50 
- 
Kür daşı 
2 
10 
25-30 
- 
Alov 
120 
300-800 
- 
- 
Lerik 
30 
100-850 
50 
- 
Zəfər-Məşəl 
90 
600-950 
- 
- 
Dünyanın neft ehtiyatları 2010-cu ildə 200-250 mlrd. ton,(1258mlrd. barrel), 
təbii qaz ehtiyatları 142,1 trln.m
3
təşkil etmişdir ki, bunun da müvafiq olaraq 90,8 

---

16 
mlrd. tonu (60%-i) neft və 44,8 trln.m
3
(32%-i) təbii qaz Yaxın Şərq ölkələrinin 
payına düşür.İldə dünyada 4,6 mlrd. ton neft istifadə olunur. 
1997-ci ilin məlumatlarına əsasən Xəzərsahili ölkələr sutkada 1161,8 min 
barrel neft çıxarmışlar(cədvəl 3). [21] 
Dünyada iri neft ixrac edən 15 ölkə var. Asiya regionunda-Səudiyyə 
Ərəbistanı,Birləşmiş Ərəb Əmirliyi (BƏƏ),iran,İraq,Qətər.Avropa regionunda-
Norveç,Böyük Britaniya,Rusiya.Amerika regionunda- Kanada,Meksika,Venesuela. 
Afrika regionunda isə Nigeriya,Anqola,Əlcəzair və Liviyadır.Qeyd etmək lazımdır 
ki, 
ən çox neft ixrac edən ölkələr Rusiya,Kanada,Norveç,Əlcəzair, 
Hollandiya,Türkmənistan,Yaponiya,Malayziya,Qətər,ABŞ və s. ölkələr olmuşdur.