Elektrostatika. Reja

18. AMPER QONUNI
Magnit maydon faqatgina magnit bilan o`zaro ta`sirlashibgina qolmay, tokli o`tkazgichga ham ta`sir ko`rrsatadi. Masalan, tokli o`tkazgichni doimiy magnit maydonga kiritsak, bu o`tkazgichga
(18.1)
kuch ta`sir etadi, bunda I- o`tkazgichdagi tok kuchi, V – doimiy magnit induksiyasi, - tok yo`nalishi bilan magnit induksiyasi vektori yo`nalishi orasidagi burchak. (18.1) ifoda o`tkazgich to`g`ri chiziqli va magnit maydon bir jinsli bo`lsagina to`g`ridir. Umumiy holda, ixtiyoriy formaga ega bo`lgan o`tkazgich va bir jinsli bo`lmagan magnit maydon uchun
(18.2)

ifodani yoza olamiz, bu formula Amper Qonunini ifodalaydi. Amper tomonidan aniqlangan qonunga asosan magnit maydonida tok elementiga ta`sir etuvchi kuchning yo`nalishini topish uchun chap qo`l qoidasidan foydalaniladi. Bu qoidaga asosan, chap qo`lning kaftiga V vektor kiradigan qilib qo`ysak va uzatilgan 4 ta barmoqni tok yo`nalishi bo`yicha joylashtirsak, u holda ochilgan bosh barmoq kuchning yo`nalishini ko`rsatadi. ( Albatta, shu uchala yo`nalish bir-biriga tik bo`lishi kerak). Agar tok bilan magnit induksich vektori bir-biriga perpendikulyar bo`lsa, (18.1) ifodadan XBS da:

(Tl). (18.3)