Электроника ва автоматика факультетининг «Радиотехника ва касб таълими» кафедрасида 5522000 – Радиотехника ва 5140900 – Касб таълими ихтисосида таълим олувчи талабалар учун «аналог электрон šурилмалар схемотехникаси»

О‘lchash о‘zgartkichi deb о‘lchash ma’lumoti signalini ishlab chiqish, uzatish, keyinchalik о‘zgartirish, ishlov berish va yoki saqlashga mо‘ljallangan, lekin kuzatuvchining kо‘rishi uchun moslanmagan о‘lchash vositasiga aytiladi.

О‘lchash о‘zgartkichlarining turlari juda kо‘p. Odatda о‘lchash zanjirida birinchi bо‘lgan, ya’ni о‘lchanayotgan kattalik signalini qabul qiladigan о‘lchash о‘zgartkichiga birlamchi о‘lchash о‘zgartkichi deyiladi. Undan keyingi joylashgan о‘lchash о‘zgartkichlariga esa oraliq о‘zgartkichlar nomi berilgan.

О‘lchash о‘zgartkichlarining keng tarqalgan turlariga masshtabli va parametrik о‘lchash о‘zgartkichlari kiradi.

Masshtabli о‘lchash о‘zgartkichlari о‘lchash signalini shu turdagi, faqat boshqa qiymatdagi signalga masshtabli (aniq) tarzda aylantirib beradi. Masalan, elektr tokining masshtabli о‘lchash о‘zgartkichlariga shuntlar, kuchlanishnikiga esa bо‘luvchilar (delitel) nomi berilgan.

Parametrik о‘lchash о‘zgartkichlarida kirishdagi signal turlicha (mexanik siljish yoki kо‘chish, bosim, og‘irlik kabilar) bо‘lib, chiqishdagisi esa faqat elektr signali (elektr qarshiligi, elektr sig‘imi kabi) bо‘ladi.

Parametrik о‘lchash о‘zgartkichlari rezistorli, sig‘imli, tenzometrik, induktiv guruhlariga bо‘linadi.