"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

TOP 5 
talikka

kirganlarini sanab o’tamiz. Birinchi 

yaratilgan mobil operatsion tizimlar versiyalariga quyidagilar kiradi: 
Android 
Linuxga asoslangan operatsion tizim bo’lib, asosan 

---

34 
smartphones
and 
tablet computers 
kabi touchscreen mobil qurilmalarga 
mo’ljallangan.
 
iOS 
mobil operatsion tizim bo’lib, u faqat Apple kompaniyasi 
qurilmalariga mo’ljallangan.
 
Windows Phone 
Windowsga asoslangan operatsion tizim bo’lib, asosan 
smartphones
and 
planshed 
kabi touchscreen mobil qurilmalarga mo’ljallangan. 
BlackBerry 
mobil operatsion tizim bo’lib, asosan 
smartphones
and 
planshed 
qurilmalarga mo’ljallangan.
 
 
O’z-o’zini tekshirish uchun savollar 
1.
Axborot kommunikatsion texnologiyalarining texnik ta’minoti nima? 
2.
Kompyuterning rivojlanish boskichlari? 
3.
Kompyuterning asosiy kurilmalariga ta’rnif bering? 
4.
Kompyuterning ko’shimcha kurilmalari va ularning vazifasi? 
5.
Kompyuterda axborotlarni tashqil etish qanday amalga oshiriladi? 
6.
Axborotlarni saqlash va sayta ishlash jarayoniga ta’rif bering. 
7.
Dasturiy ta’minot nechta turga bo’linadi? 
8.
Apparat dasturiy ta’minot nima? 
9.
Qanday intarfeyslarni bilasiz? 
10.
Tizimli dasturiy ta’minotning asosiy vazifalari nimalardan iborat? 
11.
Dasturlash texnologiyasining vositalariga nimalar qiradi? 
12.
Dasturlar yaratish vositalari qanday ishlarni bajaradi? 
13.
Case-texnologiyasi nima? 
 
2.1. Bulutli hisoblash (SLOUD) texnologiyalari 
 
Hozirda bulutli hisoblash texnologiyasi ommalashib bormoqda, bulutli 
hisoblash 
(
Cloud
Computing
) 
kontseptsiyasi 
esa 
axborot 
texnologiyalari 
rivojlanishining rusumdagi trendi (tendentsiyasi) hisoblanadi. Gartner (axborot 
texnologiyalari bozoriga maxsuslashgan tadqiqot va konsalting kompaniyasi) 
baholashlariga ko’ra, bulut – 2010 yildan buyon tijoratning asosiy prioritetlaridan 
biriga aylandi. Dunyoning katta AT vendorlari (sotuvchilari - Microsoft, Amazon, 
Google va h.k.) bulutli hisoblashlarni joriy etmoqdalar. 
Hozirda bulutli hisoblash atamasi zamirida tarmoq orqali so’rov bo’yicha 
zarur hisoblash quvvatini olish imkoniyatining mavjudligi tushuniladi (1-rasm), 
bunda foydalanuvchi bu mexanizmning tafsilotlari ahamiyatga ega emas va u 
“bulut”dan barcha zaruriyatlarni oladi. Yorqin misol sifatida qidiruv tizimlarini 
keltirish mumkin, ularning interfeysi juda sodda, shu bilan birga ular 
foydalanuvching kerakli ma’lumotni qidirish uchun ulkan hisoblash zahiralarini 

---

35 
taqdim etadi.