Elektron biznes mazmun-mohiyati Freymvorklar

Hujayra va to`qimalfr. Organizimning bir butunligi.

Hayot faoliyati xavfsizligi bo'limi katta o'qituvchisi:

Rustamova Ranoxon Parpievna.

Tibbiy tayyorlov fani

1-ma`ruza

Anatomiya fanining qisqacha tarixi

• Anatomiya fanining qisqacha tarixi
• Hujayra tuzilishi va funksiyasi
• To`qimalar tuzilishi va funksiyasi

Reja:

Anatomiya fanining qisqacha tarixi

Anatomiya fanining asosiy tushuncha va atamalari

Asosiy tushuncha va atamalar

1955 yili Parijda bo`lib o`tgan VI xalqaro Kongressda anatomiyada qo`llaniladigan atamalar qayta ko`rib chiqilib tasdiqlandi va xozirda butun dunyoda mazkur atamalardan foydalaniladi.

Odam tanasi ta`riflanganda, gavda tik xolda bo`lib, qo`llar pastga tushirilgan, kaftlar oldinga qaragan, skeleti tik xolda deb nazarda tutiladi. Tana va a`zolarni o`rganishda badandan o`tkaziladigan xar xil chiziqlardan foydalanamiz.

Gorizontal yuza — er yuziga parallel bo`lib, tana kesilgan yuzalari biri ikkinchisiga, ya`ni ustiga to`g`ri kesib joylashadigan qismlar yuzalariga aytiladi.

Mediana yuza — o`rta yuza xisoblanib, tanani simmetrik xolda ikkiga, ya`ni o`ng va chap yuzalarga bo`ladi.

Sagital yuza — tanani oldindan orqa tarafga qaratib, boshidan oxirigacha vertikal (tikka) kesilishi natijasiga xosil bo`ladi. Muzlatilgan tanani simmetrik holda o`rtasidan ikkiga bo`linsa,mediana yuzasi xosil bo`ladi.

Frontal yuza — odam tanasiga parallel vertikal holatda o`tkazilganida xosil bo`ladi. Sagital va frontal yuzalarga tik buladi.

Asosiy tushuncha va atamalar

Abu Ali Ibn Sino (980-1037 yillar). O`rta asrning ulug` olimi (Evropada Avitsenna nomi bilan mashhur), qomusiy bilim egasi, anatomiya, matematika, falsafa fanlarini chuqur egallagan, jahon madaniyati taraqqiyotiga ulkan hissa qo`shgan va juda katta ilmiy meros qoldirgan olimlardan hisoblanadi. O`rta davrlarda O`rta Osiyoda fan va madaniyat yuksak darajada rivojlangan edi.

Buyuk olimning yuzdan ortiq, asarlari bo`lib, ulardan 58 tasi falsafaga, 20 tasi tibbiyotga, 11 tasi astronomiya, ximiya, fizika, botanika va boshqa fanlarga bag`ishlangan. Bulardan tashqari uning mantiq, huquq, san`at nazariyalariga oid asarlari xam bo`lgan.

Bu asarlarning xar biri — bir nechta jilddan iborat bo`lgan. “Tib qonunlari" nomli qomusiy asari 5 jilddan tashkil topgan.