Elektron asboblar va mikroelektronika

Nazorat savollari

1. 
   Integralmikrosxema deb qanday elementga aytiladi?
   
2. 
   IMSlarning qanday turlarini bilasiz?
   
3. 
   Qanday yarimo`tkazgichli IMSlarni bilasiz?
   
4. 
   yarimo`tkazgich sifatida odatda qanday element ishlatiladi?
   

4.3.MAVZU: ANALOGLI MIKROSXEMA ELEMENTLARI
Reja.
1) Surface Mounting Details (SMD) komponentalari.
2) Past temperaturali kreamika texnologiyasi .
Tayanch so`z va iboralar: Integral mikrosxemalar, mikromodul, kuchaytirgich, trigger, hisoblagich, xotira, yorqinlikni uzatish gradatsiyasi, diskret elementlar, tugallangan sxema.


Yuzaga montaj qilish texnologiyasi uchun elementlar
Turli maqsadlarga xizmat qiluvchi zamonaviy elektron qurilmalarda yuzaga montaj qilish uchun Surface Mounting Details (SMD) komponentalar qo`llaniladi.
Bu texnologiya qator afzalliklarga ega bo`lib:
– mahsulotlarni avtomatik usulda yig’ish, yig’malarning yuqori sifatliligini va ishonchliligini ta`minlaydi;
– yuqori texnologiyalikni;
– yig’ish jaraѐniga ketadigan vaqtni kamaytirish imkonini beradi.
SMD texnologiyasi tufayli bosma platalar o`lchamlari va mos ravishda ularni tayѐrlash narhi 1,5÷3 marta kamaydi. Bu SMD komponentalar narhining pastligi bilan birgalikda mahsulot tannarhining arzonlashuviga olib keldi. Ishlab chiqaruvchilarda montajning boshqa usullari bilan o`rnatilishi murakkab bo`lgan ixtiѐriy kelishilgan o`lchamlardagi (eng kichik o`lchamlar bilan birgalikda kichik qadamlarni e`tiborga olgan holda) komponentlardan foydalanish imkoniyati paydo bo`ldi. Qutbli elementlarni noto`g’ri o`rnatilishi va yanglish nominaldagi komponentalar o`rnatilishi bilan bog’liq muammo mutlaqo yo`qoldi. Texnologik jaraѐnning moslashtiriluvchanligi va ishlab chiqarish liniyasini boshqa mahsulot ishlab chiqarishga qayta qurish tezligining kattaligi, xatto kam miqdordagi platalarni liniyalarda yig’ishni maqsadga muvofiq qilib qo`ydi.
SMD – komponentalar bosma platalar yo`lakchalariga to`g’ridan – to`g’ri kavsharlanadi (4.1–rasm).



4.1–rasm. YUzaga montaj qilish texnologiyasida tayѐrlangan
bosma plata.
Ko`p platalarada elementlarnig pozitsiyalar bo`yicha belgilar mavjud. Belgilar harf va qurilma ѐki funktsional blok sxemasida elementning shartli raqamini anglatuvchi bir necha raqamdan iborat bo`ladi. Q – harfi bilan odatda analog tranzistorlar, D – harfi bilan kalit tranzistorlar va diodlar, Z ѐki ZD – stabilitronlar, R – rezistorlar, C – kondensatorlar, L – induktivliklar (ilovada keltirilgan).
SMD – komponentlari o`lchamlari ularning qobiqlari standart markalar ѐzilishi uchun juda kichiklik qiladi. SHuning uchun bunday komponentlarni markalash uchun maxsus tizim mavjud: asbob qobig’iga ikki ѐki uch simvoldan iborat kod ѐziladi (ilovada keltirilgan).