Elektromagnit induksiya hodisasi Faradey tajribasi

MODDALARNING MAGNIT XOSSALARI. Reja: Magnit maydon energiyasi. Magnetiklar. Diamagnetiklar, paramagnetiklar va ferromagnetiklar. Gisterezisi domenlar nazariyasi. Magnit singdiruvchanlik

Magnit maydonning energiyasi. Bilamiz-ki magnit maydoni elektr toki bilan uzviy bog‘langan: tok paydo bo‘lsa, magnit maydoni ham paydo bo‘ladi, tok yo‘qolsa, magnit maydoni xam yo‘qoladi. Demak, tok energiyasining bir qismi magnit maydonini hosil qilishga ketar ekan. Boshqacha ayitganda, magnit maydoni uni hosil qilishga ketgan elektr energiyasiga teng energiyaga ega bo‘lishi kerak. Bundan shunday xulosa chiqarish mumkin-ki, agar magnit maydoni yo‘qolsa, uning energiyasi yo‘qolmaydi, bu energiya o‘zinduksiya tokining energiyasiga aylanadi.
Demak, elektromagnit induksiya hodisasi elektr va magnit energiyalarining bir-biriga aylanish jarayoniga asoslangan. Faraz qilaylik, bir konturda (induktivligi ) tok oqa boshlasin. Tok, noldan maksimal qiymatiga ko‘tarilguncha, F magnit oqimini hosil qiladi:

(8.1)

Tok kichik qiymatga o‘zgarsa oqim xam kichik qiymatga o‘zgaradi.

Lekin bilamiz-ki magnit oqimi ga o‘zgarishi uchun tok ishini bajarish kerak.

U holda, tok 0 dan gacha o‘zgarganda A ishini bajaradi

(8.2)

Demak, kontur bilan bog‘liq magnit energiya barobar

1. (8.3)

Biz kondensatorlarni ko‘rib chiqqanimizda ko‘rgan edik-ki,elektr energiyasining zichligi ; Analogiya sifatida aytish mumkin-ki,magnit maydonining zichligi ; Demak, fazoda elektr va magnit maydonlari bir paytda bo‘lsa, u holda elektromagnit energiyasining zichligi bo‘ladi.
Elektromagnit energiya fazoda to‘lqin ko‘rinishda tarqladi, tarqalish tezligi teng: (8.4)
Bu formulaga va larning qiymatini qo‘ysak:
Vakuum uchun bo‘lgani uchun elektromagnit to‘lqining vakuumdagi tezligi ga teng bo‘ladi.