Электродинамика k. P. Abduraxmanov, V. S. Xamidov, M. F. Raxmatullaeva

Ionli bog‘lanish

Ishqorli metallar va galoidlar atomlari orasidagi bog‘lanish quyidagicha bo‘ladi.

Avval metall atomining elektroni galoid atomiga o‘tadi, natijada metall musbat zaryadli ionga, galoid atomi – manfiy zaryadli ionga aylanadi. Bu musbat va manfiy ionlar Kulon ta’sir kuchi bilan ta’sirlashadilar. Bunday bog‘lanish ionli yoki qutbli bog‘lanish deb ataladi.

Ionlarning tortishish energiyasi quyidagiga tengdir: 

•  

Ionli bog‘lanish

• Xlorli natriy.
• Natriy ishqor metali atomlari o‘zlarining valent elektronlarini galogen xlor atomlariga uzatadilar. Hosil bo‘lgan musbat va manfiy ionlar orasidagi elektrostatik tortishish kuchlari hisobiga xlorli natriy kristali hosil bo‘ladi.
•  

Kovalent bog‘lanish

Olmos.

Uglerodning neytral atomlari, elektron bulutlarning tutashishi hisobiga, olmos kristalini hosil qiladilar.

Yadrolar orasidagi fazoda elektron bulutlar zichligining ortishi tizim energiyasining kamayishiga va atomlar orasida tortishish kuchlarini vujudga keltiradi va kovalent bog‘lanishni hosil qiladi.

Kremniy, germaniy kristallarida elementar katakchadagi atom valent bog‘lanishni to‘rtta yaqin qo‘shni atomlar bilan hosil qiladi. Shu to‘rtta kovalent bog‘lanishlarni hosil qiluvchi har ikki elektron qarama-qarshi spinlarga ega bo‘ladi.

• Kremniy, germaniy kristallarida elementar katakchadagi atom valent bog‘lanishni to‘rtta yaqin qo‘shni atomlar bilan hosil qiladi. Shu to‘rtta kovalent bog‘lanishlarni hosil qiluvchi har ikki elektron qarama-qarshi spinlarga ega bo‘ladi.

Atomlarning yaqinlashishi bilan begona atomlarga elektronlarning o‘tish ehtimoli ortadi va bu atomlarning elektron bulutlari bir-birini to‘sa boshlaydi. Atomlarning keyingi yaqinlashishida bulutlarning to‘silish darajasi va elektronlarning almashish chastotasi osha boradi, 1 - elektronning a- atomga, 2 -elektronning в - atomga tegishli ekanligi o‘z kuchini yo‘qotadi

•