Электр таъминоти ва электр тармоšлари

2.3.1-жадвал 
Кабель иншоатлари учун энг кичик масофа
Масофа
Ёт изиш пайтида энг кичик ўлчамлар, мм,
қ
туннеллар, галлереялар, кабель
а
қ
ватлар ва эстакадаларида
кабель каналларида
ва иккита полларда
Баландлиги (ёру ликда)
ғ
1800
чекланган эмас, лекин 1200 мм
дан орти эмас
қ
Икки томонлама жойлашган
конструкциялар
орасидаги горизонтал масофа (ўтиш кенглиги)
1000
0,6 м чу урликда
қ
300 гача;
0,6 дан 0,9 м гача чу урликда 450;
қ
0,9 м дан орти чу урликда
қ
қ
600.
Бир томонлама жойлашган конструкцияларда улардан
деворгача горизонтал масофа (ўтиш кенглиги)
900
Ю оридаги каби
қ
Горизонтал конструкциялар орасидаги вертикал
масофа*:
Куч кабеллари учун кучланиш:
10 кВ гача
ушбу оидаларни 2.3.1.А-жадвалига 
қ
аранг
қ
20-35 кВ
250
200
110 кВ ва ундан ю ори
қ
300**
250
назорат кабеллари ва ало а кабеллари учун,
қ
шунингдек, кучланиши 1000 Вгача бўлган ва
кўндаланг кесими 3x25 мм
2
гача бўлган куч кабеллари
учун
ушбу оидаларни 2.3.1.А-жадвалига 
қ
аранг
қ
Иншоат узунлиги бўйлаб таянч конструкциялар
(консоллар) ўртасида
800–1000
Кучланиши 35 кВгача бўлган якка куч кабеллари
орасидаги нурда вертикал ва горизонтал
ушбу оидаларни 2.3.3-бандига 
қ
аранг
қ
Назорат кабеллари ва ало а кабеллар ўртасида
қ
горизонтал масофа
ушбу оидаларни 2.3.1.А-жадвалига 
қ
аранг
қ
110 кВ ва ундан ю ори кучланиш
қ
ли кабеллар
орасидаги горизонтал масофа
100
Кабель диаметридан кам эмас
* Трассанинг тў ри исмларида консолнинг фойдали узунлиги 500 мм дан орти бўлмаслиги керак;
ғ
қ
қ
** Трассанинг тў ри исмларида консолнинг фойдали узунлиги 500 мм дан орти бўлмаслиги керак;
ғ
қ
қ
*** Шу билан бирга кабель шахталарида ёт изиладиган кабеллар учун ам.
қ
ҳ
2.3.122. Назорат кабелларини уйидаги шартлар бажарилганда, уларни лотокларда тўплам кўринишида ва металл
қ
утиларда кўп атлам кўринишида ёт изилишига руxсат этилади:
қ
қ
қ
1. Кабель тўпламининг таш и диаметри 100 мм дан ошмаслиги керак.
қ
2. Бир утидаги атламларнинг баландлиги 150 мм дан ошмаслиги керак.
қ
қ
3. Тўпламларда ва кўп атламл
қ
арда фа ат бир 
қ
xил турдаги оби ли кабеллар ёт изилиши керак.
қ
қ
қ
4. Кабелларни утиларда кўп атламли
қ
қ
ва тўплам кўринишида ўрнатиш, лотокларда тўплам кўринишида ўрнатишда
шундай илиш керакки,
қ
ўз о ирлиги ва бириктирувчи урилмалар таъсирида кабелларнинг оби лари
ғ
қ
қ
қ
деформацияга
учрамаслиги керак.
5. Ён ин 
ғ
xавфсизлигини таъминлаш ма садида
қ
утилар ичида ён ин
қ
ғ
ни тўсувчи тўси лар ўрнатилиши керак: вертикал
қ
жойларда-20 м дан орти бўлмаган масофада, шунингдек, горизонтал жойларда – 
қ
тўси лар
қ
дан ўтаётганда.
6. Кабель трассасининг ар бир йўналиши умумий ажмини
ҳ
ҳ
нг камида 15% ми дорида захира кўзда тутилиши
қ
таъминланиши керак.
Куч кабелларини тўпламлар ва кўп атлам
қ
кўринишида ёт изилишига
қ
рухсат этилмайди.
2.3.123.
 
Ер ости коммуникатсиялари билан зич жойлашган жойларда, ушбу оидаларнинг
қ
2.3.1-жадвалида кўрсатилган
ўлчамларни ис артирган олда
қ қ
ҳ
, аммо камида 1,5 м дан кам бўлмаган баландликдаги ярим ўтказгич (полупроходной)
туннелларни бажаришга руxсат берилади, бунда уйидаги
қ
талаблар бажарилиши керак: кабель линияларининг кучланиши
10 кВ дан ю ори
қ
бўлмаслиги керак; туннел узунлиги 100 м дан ошмаслиги керак; олган
қ
масофалар ушбу оидалар
қ
нинг
2.3.1-жадвалида кўрсатилган масофаларга мувофи
қ
бўлиши керак, туннел охирларида чи иш
қ
лар ёки оп о
қ қ қ
(люк)лар
бўлиши керак.
2.3.124. Паст босимли мой билан тўлдирилган кабеллар металл конструкцияларга шундай бириктирилиши керакки,
бунда кабеллари атрофида ёпи магнит контур
қ
и пайдо бўлмаслиги лозим; махкамланадиган жойлар орасидаги масофа 1 м
дан ошмаслиги керак.
Ю ори босимли мой билан тўлдирилган 
қ
кабель линияларнинг пўлат увурлари таянчларга ўрнатилиши ёки 
қ
илгакларда
осиб ўйилиши мумкин; таянч
қ
лар ёки илгаклар ўртасидаги масофа линия лойи аси томонидан белгиланади.
ҳ
Бундан
таш ари, эксплуатация ва тида арорат деформациялари юзага келишини олдини олиш ма садида, увурлар кўчмас
қ
қ
ҳ
қ
қ
таянчларда ўрнатилган бўлиши керак.
увурнинг о ирлигидан юзага келадиган юклама, юкламани ўзига абул илувчи таянчларнинг фундаментларини
Қ
ғ
қ
қ
аракатланишига ёки бузилишига олиб келмаслиги керак. Ушбу танячларнинг сони ва улар ўрнатлидаган жойлар лойи а
ҳ
ҳ
томонидан белгиланади.
Ю ори босимли линияларда меxаник таянчлар ва тармо лаш урилмаларини улашда уйидагилар таъминланиши
қ
қ
қ
қ
керак: тармо лаш урилмаларининг увурларини тебранмаслиги, улар атрофида берк магнит контурларини пайдо
қ
қ
қ
бўлмаслиги, махкамланган ёки таянчларга тегинган жойларида изоляцияловчи прокладкалардан кўзда тутилиши.
116

---

2.3.125. Кабель уду ларининг баландлиги камида 1,8 м бўлиши керак; камералар баландлиги меъёрлаштирилмайди.
қ
қ
Улаш, беркитиш ва ярим беркитиш муфталари учун кабель уду лари ўлчамлари шундай бўлши керакки, азиш ишларини
қ
қ
қ
бажармасдан туриб муфталарни монтаж илиш имконияти бўлсин.
қ
Сув остидан ўтиш жойларида ир о уду лари ўлчамлари шундай бўлши керакки, таъминот аппаратларини ва заxира
қ ғ қ қ
қ
кабелларини жойлаштиришни имконияти бўлсин.
уду нинг тагида ер ости ва ё ингарчилик сувларни йи иш учун жойлар бўлиши керак; ушбу оидаларнинг 2.3.112-
Қ
қ
ғ
ғ
қ
бандда кўрсатилган талабларга мувофи сувни чи ариб юбориш (водоотливное) урилмаси ам бўлиши керак.
қ
қ
қ
ҳ
Кабель уду лари металл зинапоялар билан жи озланган бўлиши керак.
қ
қ
ҳ
Кабель уду ларида кабеллар ва улаш муфталари кабель конструкцияларда, лотокларда ёки тўси ларжа
қ
қ
қ
жойлаштирилиши керак.
2.3.126. Кабель уду лари ва туннелларнинг оп о (люк)лари камида 650 мм диаметрга эга бўлиши ва иккита металл
қ
қ
қ қ қ
оп о билан ёпилиши керак, бунда пастки оп о туннелнинг ички томонидан калитсиз очиладиган улфли урилмага эга
қ қ қ
қ қ қ
қ
қ
бўлиши керак. оп о ларда уларни олиб ташлаш имконини берувчи мосламалари бўлиши керак. Ички xоналарда иккинчи
Қ қ қ
оп о дан фойдаланиш талаб илинмайди.
қ қ қ
қ
2.3.127. Туннелларда, кабель аватларида ва каналларда 6-35 кВ кучланишли куч кабелларини улаш муфталарида,
қ
ён инлар ва портлашларни бартараф этувчи маxсус имоя опламалари ўрнатилиши керак.
ғ
ҳ
қ
2.3.128. Мой билан тўлдирилган ю ори босим кабель линиялари охиридаги муфталар аво арорати билан ижобий
қ
ҳ
ҳ
бўлган xоналарда жойлаштирилган бўлиши ёки атроф-му ит арорати +5°С дан пасайганда автоматик иситиш урилмалари
ҳ
ҳ
қ
билан жи озланган бўлиши керак.
ҳ
2.3.129. Галлереяда мой билан тўлдирилган кабелларни ёт изишда, мой билан тўлдирилган кабеллар учун теxник
қ
шартларга мувофи галлереялар иситилиши керак.
қ
Ю ори босим линияларининг мой таъминоти урилмалари жойлашган xоналари табиий шамоллатиш (вентиляция)га
қ
қ
эга бўлиши керак. Ер ости таъминот пунктларини кабель уду лари билан бирлаштирилиши мумкин; бунда уду лар ушбу
қ
қ
қ
қ
оидаларнинг 2.3.125-бандига мувофи сувни чи ариб юбориш (водоотливное) урилмаси билан жи озланган бўлиши
қ
қ
қ
қ
ҳ
керак.
2.3.130. Улаш муфталари учун мўлжалланган эстакада ва уду лардан таш ари, кабель иншоатлари табиий ёки сунъий
қ
қ
қ
шамоллатиш (вентиляция) билан таъминланиши керак, бунда ар бир бўлинманинг шамоллатилиши муста ил бўлиши керак.
ҳ
қ
Кабель иншоатлари вентиляциясини исоблаш, кирувчи ва чи увчи аво ўртасидаги арорат фар и 10°С дан кўп
ҳ
қ
ҳ
ҳ
қ
бўлмаслиги асосида бажарилади. Бунда туннелларни ис артирилган жойларида, бурилишларда, айланиб ўтиш ва шу каби
қ қ
жойларда исси аво тўплами шаклланишини олди олиниши лозим.
қ ҳ
Шамоллатиш урилмалари ён ин содир бўлганда аво киришини тўxтатиш учун, шунингдек, ишда туннелнинг
қ
ғ
ҳ
қ
музлашишини олдини олиш учун оп о (заслонка) билан жи озланган бўлиши керак. Шамоллатиш урилмалари шундай
қ қ қ
ҳ
қ
тартабда бажарилиши керакки, иншоатларга аво киришни тўxтатиш учун автоматикадан фойдаланиш имконияти
ҳ
таъминланиши керак.
Хоналарнинг ички исмида кабелларни ёт изишда атроф-му ит авоси ва теxнологик асбоб-ускуналарнинг ю ори
қ
қ
ҳ
ҳ
қ
арорати таъсири туфайли кабелларнинг аддан таш ари изиши олди олиниши керак.
ҳ
ҳ
қ
қ
Улаш муфталари учун мўлжалланган уду лар, каналлар, камералар ва очи эстакадалардан таш ари, кабель
қ
қ
қ
қ
иншоатлари ёритиш тармо ларига ёки кўчма ёритгичлар ва асбобларни улаш учун электр тармо и билан жи озланган
қ
ғ
ҳ
бўлиши керак. Исси лик электр станцияларида асбоблар учун таъминот тармо и бажарилмаслиги керак.
қ
ғ
2.3.131. Теxнологик коллекторлар, галереялар ва эстакадаларда кабелларни ёт изиш М талабларга мувофи амалга
қ
Қ Қ
қ
оширилади.
Кабель эстакада ва галлереяларидан бино ва иншоатларигача энг кичик масофалар ушбу оидаларнинг 2.3.2-жадвалида
қ
келтирилган масофаларга мос келиши керак.
Кабель эстакадалари ва галлереяларини аво электр узатиш линиялари, ички темир йўллар ва автомобил йўллари, ўт
ҳ
ўчирувчилар учун кириш йўллари, осма йўллар, ало а ва радио аво тармо лари ва увурлар билан кесишмалари 30°бурчак
қ
ҳ
қ
қ
остида амалга оширилиши тавсия этилади.
Кабель эстакадалари ва галлереяларини портлаш хавфи мавжуд зоналарда жойлашиши-ЭУТ
Қ
VII исм
қ
7.3-бобга
аранг; уларни ён ин хавфи мавжуд зоналарда жойлашиши-ЭУТ
қ
ғ
Қ
VII исм
қ
7.4-бобга аранг.
қ
аво ало а ва радио линияларига эстакада ва галлереялар параллел равишда жойлашган бўлса, ало а ва радио
Ҳ
қ
қ
линияларининг симлари ва кабеллар ўртасидаги энг кичик масофа, кабель линияларининг ало а ва радио линияларига
қ
таъсирини исоб-китоб илиш асосида ани ланади. Ало а ва радио симлари эстакада ва галереялар остида ва устида
ҳ
қ
қ
қ
жойлашган бўлиши мумкин.
Саноат корxонаси удудининг атнов бўлмаган исмида кабель эстакадалари ва галлереяларининг энг кичик
ҳ
қ
қ
баландлиги, уларнинг остида яна бир атор кабелларни ердан камида 2,5 м баландликда ёт изиш мумкинлиги имкониятини
қ
қ
инобатга олган олда исоб-китоб ор али амалга оширилиши керак.
ҳ
ҳ
қ
2.3.1.А-жадвал 
117

---