Kanallarning ko‘ndalang kesim shakllari.
3.Xo‘llangan peremetrni hisoblash.
Xo’llanganlik peremetri qanday hosil bo’ladi. Buning hosil bo’lishiga asosiy sabab suvning energiyasiga ya’ni suvning tezligiga bog’liq bo’ladi. Agar suvning tezligi past bo’ladigan bo’lsa uning to’lqinlanishi ham past bo’ladi. To’lqinlanish past bo’lgandan so’ng uning ho’llanishi ham past bo’ladi. Demak suvning energiyasiga qancha yuqori bo’lsa xo’llanganlik ham shuncha yuqori hisoblanadi.
, m;
bu yerda, bk=28.3 (kanal tubining eni), (kanal devorlari qiyaligi),
hK=0.8 (suv olib kelish kanalidagi suvni chuqurligi).
m;
Bu yerda xo’llanganlik peremetri, ko’ndalang kesim yuzasidan katta chiqganligini sababi shundaki, suv tebranganda kanalning qirg’oqlariga ham boradi. Shuning uchun ham xo‘llangan peremetrni katta bo’ladi.
4.Gidravlik radiusni hisoblash
Gidravlik radius-bu daryo yoki kanaldan kelayotgan suvning turbinaga urilishigacha bo’lgan yo’lning radiusi hisoblanib u quvur markazidan quvurning devorigacha bo’lgan masofa nazarda tutiladi. Daryodan yoki kanaldan kelayotgan suv shu quvur orqali generatorlarga yetib boradi. Shuning uchun ham, quvurning radiusi muhim hisoblanadi va quyidagi ifgoda orqali hisoblanadi.
Rk
, m;
Bu yerda, m2 (Kanalning koʻndalang kesim yuzasi),
= 31.38 (xo‘llangan peremetri). Bularning nisbati orqali biz radiusni hisoblaymiz.
= 0.75 m;
bu yerda radius 0.75 m hisoblanib quvurning diametri 1.5 m hisoblanadi. Quvurning diametri qancha kichik bo’lsa suvning tezligi ham shunga yarasha katta bo’ladi. Shuning uchun ham quvurni tanlash katta ahamiyatga ega hisoblanadi.
5.Shezi koeffitsiyentini aniqlash.
Sug‘orish tarmoqlaridagi kanallarining gidravlik hisobi oqimning tekis harakati sharoitlari uchun bajariladi. Bunday oqimlarning asosiy formulasi Shezi formulasidir
Shezi koeffitsiyenti N.N.Pavlovskiy formulasi bo‘yicha aniqlanadi
bunda, n - g ‘adir - budurlik koeffitsiyenti, у - daraja ko‘rsatkichi. У=6 ga teng hisoblanadi. Va quyidagi ifodaga keladi.
bu formulada n - g‘adur-budurlik koeffitsiyenti. - gidravlik radius.
Bizning kurs loyihamizdagi Shezi koeffitsiyenti shunga teng bo’ldi. Shezi koeffitsiyenti tezyurarlik koeffitsiyenti bilan bog’lasak ham bo’ladi.
6.Kanaldagi suvning tezligini hisoblash.
Kanaldagi suvning tezligi suvning enersiyasi orqali vujudga keladi. Inersiyasi bu suvning massasi orqali ifodalanadi. Kanaldagi suv tezligi emas bu suvning enersiya tezligi hisoblanadi va quyidagi ifoda orqali hisoblanadi.
Kanaldagi suvning tezligi quyidagi formula orqali hisoblanadi.
, m/s;
Bu yerda, =11.9 (Shezi koeffitsiyenti), = 0.75 (gidravlik radius), ik=0.002 (kanal tubining nishabligi)
, m/s;
Kanaldagi suvning inersiya tezligi quyidagi ifodaga teng bo’ldi. Bunda biz tanlagan kanal nisbatan tinchroq degan xulosaga kelamiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |