Ekstremal vaziyatlarda psixologik

Agressiv hulq inson organizmidagi yuqori ichki zo'riqishni shu orqali pasaytirishga harakat qiluvchi beixtiyor paydo bo'luvchi usullardan biridir. Agressiya yoki jaxl uzoq davom etishi mumkin va bu jarohatlanuvchini o'ziga hamda atrofdagilarga halaqit qilishi mumkin.

Asosiy belgilari:

• 
  asabiylashish, norozilik, nafrat (istalgan, xattoki ahamiyatsiz sababga ham);
  
• 
  atrofdagilami qo'l bilan yoki biror bir predmet bilan urish;
  
• 
  haqoratlash;
  
• 
  muskul zo'riqishi;
  
• 
  qon bosimini oshishi.
  

Ushbu vaziyatda:

1. 
   A trofdagilar sonini kamaytirish;
   
2. 
   Jarohatlanuvchiga ichidagi "olov"ni chiqarib yuborishga imkon bering (masalan, gapirib yoki yostiqni urib chiqazishga);
   
3. 
   Unga yuqori zo'riqishli ishni topshiring;
   
4. 
   Do'stonalikni namoyon qiling. Jarohatlanuvchini ma'qullamasangizda, uning o'zini ayblamang, xatti harakatlari borasida fikr bildiring. Aks holda agressiv hulq sizga qaratiladi. “O'zi qanday odamsan" deyish mumkin emas. "Seni juda qattiq jaxling chiqmoqda, hamma yoqni bo'zib
   

tashlagin kelyapti. Kel ushbu vaziyatdan chiqish yo'lini birga topishga urinib ko'ramiz";

5. 
   Sharoitni kulgili izohlar va harakatlar bilan yumshatishga harakat qiling;
   
6. 
   Inson g'azablanayotganda unga yordam berilmasa salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin: o'z xatti harakatlarini nazorat qilishning pasayishi tufayli inson o'ylamay qilgan qilmishlari orqali o'ziga va atrofdagilarga zarar yetkazishi mumkin.
   

Qo'rquv. Bola tunda dahshatli tush ko'rganidan uyg'onib ketadi. U krovat tagida yashovchi maxluqlardan qo'rqqani kabi, bir kun vtomobil halokatiga uchragan kishi, yana mlga o'tirolmaydi. Zilzilani boshidan o'tqazgan inson omon qolgan kvrtirasiga qaytishdan bosh tortadi. Zo'rlikka duchor bo'lganlar esa, o'z pod'ezdiga kirishga o'zlarini qiyinlik bilan majburlaydilar. Bulaming barchasini sababi qo'rquvdir.

Qo'rquvning asosiy belgilariga quyidagilar kiradi:

• 
  muskullaming zo'riqishi (asosan yuzning);
  
• 
  kuchli yurak urishi;
  
• 
  yuzaki nafas olish;
  
• 
  o'z xulqi ustidan nazoratning pasayishi.
  

Vahima qo'rquv qochishga undashi, karaxtlikka yoki aksincha qo'zg'alishga, agressiv xulqqa olib kelishi mumkin. Bunda inson nima qilayotganini, atrofda nima bo'layotganini anglamaydi.

Bunday vaziyatda:

1. 
   Jarohatlanuvchining qo'lini bilagingizga qo'ying, u sizning tinch pulsingizni sezsin. Bu unga signaldek boradi: "Men hozir yoningdaman, sen yolg'iz emassan!".
   
2. 
   Chuqur va bir tekis nafas oling. Jarohatlanuvchini siz bilan bir ritmda nafas olishga undang.
   
3. 
   Jarohatlanuvchi gapirsa uni tinglang, unga qiziqayotganingizni, tushunayotganingizni, hamdardligingizni namoyon qiling.
   
4. 
   Jarohatlanuvchi tanasidagi zo'raygan muskullarni yengil massaj qiling.
   

Nerv titrog'i. E.V. dan keyin boshqarib bo'lmaydigan nerv titrog'i paydo bo'ladi(inson o'z hohishi bilan ushbu reaksiyani to'xtata olmaydi). Organizm zo'riqishni shunday chiqazib tashlaydi.

A gar bu reaksiya to'xtatib qo'yilsa, zo'riqish tana ichida qolib ketadi va mushakda og'riqlar paydo bo'la boshlaydi, keyinchalik esa gipertoniya, yazva kabi jiddiy kasalliklami rivojlantiradi.

Ushbu holatning asosiy belgilari:

• 
  titroq to'satdan insidentdan keyin birdan yoki bir qancha vaqtdan so'ng boshlanadi;
  
• 
  butun tanada yoki uning alohida qismida kuchli qaltirash paydo bo'ladi (inson qo'lida mayda predmetlarni ushlab turolmaydi, sigaretni yoqolmaydi);
  
• 
  reaksiya yetarlicha uzoq davom etadi (bir necha soatgacha);
  
• 
  keyin inson kuchli charchoqni sezadi va dam olishga muhtoj bo'ladi.
  

Ushbu vaziyatda:

1. 
   Titroqni kuchaytirish kerak.
   
2. 
   Jarohatlanuvchini yelkasidan ushlab, 10 15 sekund davomida shiddat bilan silqiting.
   
3. 
   gapirishda davom eting, aks holda u sizning harakatlaringizni tashlanish sifatida qabul qiladi.
   
4. 
   Reaksiya tugaganidan keyin dam olishga imkon bering.
   
5. 
   M umkin emas:
   

• 
  jarohatlanuvchini quchoqlash yoki o'zingizga bosish;
  
• 
  jarohatlanuvchini issiq narsa bilan o'rash;
  
• 
  jarohatlantiriuvchini tinchlantirish, o'zini qo'lga olishini aytish.