Ekspert tizimlarning asosiy turlari va ishlatilish sohalari

 

 

---

24 

CONCLUSION:

 

      Mening bu mavzudan xulosam shu bo’ldiki ekspert tizimlar insonlar qila 

oladigan  ya’ni  malaka,  bilim,  ko’nikmalarini  elektron  hisoblash  mashinalariga 

kiritilishi  va  ularning  ekspert  xodimlar  qila  oladigan  ishlarni  bajarishi,  ekspert 

tizimlarning  ekspert  insonlarga  nisbatan  yutuqli  tomonlari  ham  ekspert  tizim 

shoshilinch qaror qabul qilmaydi, aniq bilim va ko’nikmalarga tayanib xulosa qiladi, 

bundan tashqari ekspert tizimlarga kiritilgan bilimlar bazasi abadiy qoladi insonlarda 

chekli   bilimlar bazasi bo’lganligi uchun ko’p ishlatilmagan bilimlar esdan chiqib 

qoladi va ma’lum masalaning yechimida e’tibordan qolib ketadi, ekspert tizimlar esa 

ma’lum bir masalani yechayotganda o’sha tizimdagi barcha bilimlarni qarab chiqadi 

va  eng  maqbul  yo’lni,  eng  samaralisini  tanlaydi.  Lekin  ekspert  tizimlar 

kamchiliklaridan  yangi    bilimlarni  mustaqil  o’rganib  qo’llay  olmaydi,  bu  borada 

ekspert  insonlarga  tayangan  ma’qul.      Ekspert  tizimlarning  ishlatilish  sohalari 

quyidagilar: 

tibbiy diagnostika 

va davolash, 

kimyoviy 

analiz va sintez, 

molekulyar 

biologiya va gen 

injenerligi, 

sanoatda 

rejalashtirish 

va ishlab 

chiqarishni tashkil qilish, 

signallarni 

qayta ishlash, 

qurilmalar nosozligi 

diagnostikasi.  Ekspert  tizimlarning  birinchi  avlodi  1960-1970-yillarda  ishlab 

chiqilgan.  META-DENDRAL,  PROKPEKTOR-KAK,  HEARKAY HEARKAY-

HEARKAY-  lar  ekspert  tizimlarning  asosiy  turlaridan  ba’zilari  PROKPEKTOR-

KAK – 

    Ekspert tizimlar maslahat beradi, tahlil qiladi va diagnos qiladi, bunga yorqin 

misollardan  biri  sifatida  ob-havo  ma’lumotlari  haqidagi  maslahatlarni  keltirish 

mumkin. Bunda ekspert tizim bazasi unga kiritilgan ma’lumotlarni sintez qiladi va 

kerakli  va  samarali  maslahatni  beradi,  bu  maslahatlar  esa  internet  orqali  bizga 

yetkaziladi  bu  esa  bizga  kunlik,  haftalik,  oylik,  yillik  rejalarimizni  tuzishimizda 

ancha  as  qotadi,  daladagi  hosillarni  yig’ishtirishda,  ekishda  eng  birinchi  o’rinda 

turadi. Ekspert tizimlar bizning hayotimizni yaxshilashda ancha qo’l keladi.