Экспериментал психология ва практикум

2. Мавзу Диққатнинг йўналганлини барқарорлиги.
Диққат – онгнингмуайян объектга йўеалтирилиши ва тўпланиши.
Ассотсиатсия – онгимиздаги аввалги турмуш тажрибалари билан белгиланадиган тасаввурлар боғланиши.
Хотира - ўтмиш тажрибанниг эсда олиб қолиниши, сақланиши ва қайта эсга тушурилишидан иборат психик жараён.
Ақлий ривожланиш – ақлий ёки хронологик ёш мезони (ЙҚ) (АЁ ва ХЁ) орасидаги муносабатни билдирувчи мезон. ЙҚ қ АЁ/ХЁ х 100 формуласи орқали аниқланади.

1. 
   Диққатда шахснинг фаоллиги ва унинг объектив воқеаликдаги предмет ва ҳодисаларга танлаб муносабатда бўлиши ўз аксини топади. Унда инсон психикасининг бошқарувчанлик роли намоён бўлади: диққатсиз мақсадга мувофиқ иш юритиш мумкин эмас.
   

Ҳар қандай масалани ёки ҳар қандай ҳаётий муаммони ечиш кишидан мазкур масаланинг моҳиятига, ҳаракат услубига диққатни тўплаш ва қаратилишни талаб қилади.
Инсон психик фаолиятида диққат алоҳида ўринни эгаллайди. Диққат ўзи мустақил псих жараён бўлмасада, инсон психик фаолиятининг барча соҳаларида иштирок этади. Диққат онгнинг зарур объектга йўналтирилиши ва қаратилишида, айни пайтда бошқа нарсаларга чалғимасликда ифодаланади.
Диққат бир қанча хусусиятларга эга. Булар-диққатнинг ҳажми ёки кўлаши, диққатнинг тақсимланиши, тўпланиши, барқарорлиги ва унинг бир объектдан бошқа объектга ёки бир фаолиятдан иккинчи фаолиятга ўтказилишидир.
Диққатнинг хусусиятларини ўрганиш учун бир қанча экспреминтал методикалардан фойдаланилади. Шундай методикалардан фойдаланилади. Шундай методикалардан бири Косс кубиклари деб номланади. Ушбу методика 1923 йилда С. Косс томонидан таклиф этилган бўлиб, фазода иш тутиш, диққат, зийраклик, қуриш-ясаш ҳусусиятларини ўрганишга мўлжалланган. Бу мД. Векслернинг (1939, 1955) методикасига ақлни текшириш субтести сифатида киритилган.
Тажриба ўтказиш учун бир хилда бўялган ёки ёғоч кубиклардан фойдаланилади. Кубикларни ҳажми 3 х 3 см катталикда. Бунда шакли ва ранги чизилган 10 та расм зарур бўлади. Синалувчига қуйидагича кўрсатма берилади: «шундай фигурани 4 та кубикдан ясанг». Расмнинг биринчи намунаси кўрсатилади ва синалувчи таклиф этилган фигураларни кубиклардан ясай бошлайди. Кубикларни расмни усига қўйиб, топшириқни бажариш мумкин эмас, вакқт ҳисобга олиб борилади. Топшириқнинг бажарилиши аниқлигига ва узоқлигига боғлиқ равишда миқдорий баҳо қўйилади.