Ёғ-мой маҳсулотлари сифат кўрсаткичлари ва уларнинг метрологик таъминоти

2-BOB. YOG’-MOY ISHLAB CHIQARISH KORXONALARIDA INTEGRALLANGAN MENEJMENTI TIZIMINI ISHLAB CHIQISH

2.1. INTEGRIRLANGAN MENEJMENT TIZIMIGA UMUMIY TALABLAR

“SHurtangaz” USHK uchun taklif etilayotgan IMT modeli doirasida quyidagilar aniqlangan (3.3-rasm): umumiy talablarning 4 guruhi; 6 bo‘limlar bo‘yicha taqsimlangan tuzilmali elementlarga 20 guruh talablari:
To‘rta umumiy talablar guruhi:

1. 
   1. Integrirlanuvchi MT ishchi holati uchun mezon sifatida qabul qilingan standarlar va IMT qo‘llanish sohasini aniqlash.
   
2. 
   2. IMT aniqlash, ishlab chiqish, hujjatlashtirish, joriy etish, ishchi holatini qo‘llab-quvvatlash va doimiy yaxshilish.
   

3. Tashkilot o‘zining siyosati va maqsadalariga muvofiqligi uchun:

• 
  Boshqarilishi zarur bo‘lgan xatarlar, xavflar va jihatlarni identifikatlashtirish;
  
• 
  IMT joriy etish, ishchi holatida saqlash, ishchi holatini qo‘llab- quvvatlash va doimiy yaxshilash uchun zaruriy jarayonlarni identifikatsiyalashi va ularni tashkilotda qo‘llash;
  
• 
  Bu jarayonlarni ketma-ketligi va o‘zaro faoliyatini va ularni integrirlash imkoniyatlarini aniqlashi;
  
• 
  Bu jarayonlarni boshqarish va ishchi holatining natijaviyligini ta’minlash uchun kerakli mezonlar va usullarni aniqlashi;
  
• 
  Bu jarayonlarni monitoringi va ishchi holatini qo‘lab-quvvatlash uchun zaruriy axborotlar va mavjud resurslar (shuningdek, javobgar va layoqatli xodimlar) bilan ta’minlashi lozim.
  

4. IMT ning autsorsingga berilgan jarayonlarni boshqarishi lozim.

2.2. Integrirlangan menejmenti tizimi elementlari tuzilmasiga talablar

IMT modelida oltita asosiy elementlarga guruhlangan 20 ta element tuzilmalariga talablar aniqlangan bo‘lib, ular quyidagilardir:
5.1 UMUMIY TALABLAR
5.2 MENEJMENT TIZIMI SIYOSATI
5.3 REJALASHTIRISH
5.3.1 Xatarlar va ta’sirlar, jihatlarni indentifikatsiyalash va baholash
5.3.2 Qonunchilik va boshqa talablarni identifikatsiyalash
5.3.3 Maqsadlar
5.3.4 Xatarlarni boshqarishni rejalashtirish
5.3.5 Favqulotda olatlardagi faoliyatlarni rejalashtirish
5.3.6 Tashkiliy tuzilma, vazifalar, majburiyatlar va vakolatlar
5.4 JORIY ETISH VA ISHCHI HOLATI
5.4.1 Faoliyatni boshqarish
5.4.2 Resusrlar menejementi
5.4.3 Hujjatlarga talablar
5.4.4 Axborot almashinuvi
5.5 FAOLIYAT KO‘RSATKICHLARINI BAHOLASH
5.5.1 Monitoring va o‘lchashlar
5.5.2 Muvofiqlikni baholash
5.5.3 Ichki audit
5.5.4 Nomuvofiqliklarni boshqarish
5.6 YAXSHILASH
5.6.1 Umumiy qoidalar
5.6.2 To‘g‘rilovchi, oldini oluvchi amallar va yaxshilash bo‘yicha chora-tadbirlar
5.7 RAHBARIYAT TOMONIDAN TAHLIL
5.7.1 Umumiy qoidalar
5.7.2 Kirish ma’lumotlari
5.7.3 CHiqish ma’lumotlari
Taklif qilinayotgan IMT bandi talablari va IMTga kiruvchi boshqa standartlar ISO 9001, ISO 14001, OHSAS 18001, ISO/IEC 27001, ISO 22000, ISO/IEC 20000, PAS 99:2006 bandi talablari munosabati 3.1-jadvalda keltirilgan.
Agar biz ISO 9000 seriyasini va oziq-ovqat xavfsizligini boshqarish tizimini (OOMXMT) ISO 22000 asosida ko‘rib chiqsak, ikkinchisi yanada yuqori darajadagi va shuning uchun ko‘proq talab qilinadigan zamonaviy tizimdir. SHu munosabat bilan korxonalar ISO 22000 standarti asosida mahsulotni xavfsizligini yanada yaxshilashga yo‘naltirilgan IMTni ishlab chiqish va qo‘llab-quvvatlashga kerak. SHu bois ISO 9001 va ISO 22000 standartlariga asoslangan sifat va xavfsizlikni boshqarishning integrallashgan tizimining (SMTvaX) standart modelini shakllantirishni davom ettiradi.
ISO 9001 standartining 4 bo‘limiga binoan SMTning umumiy qoidalari quyidagicha: "Tashkilot SMTni ishlab chiqishi, hujjatlashtirish, amalga oshirish va qo‘llab-quvvatlashi, talablarga muvofiq o‘z faoliyatini doimiy ravishda yaxshilashi kerak ...".
Korxona boshqaruv tizimini integratsiyalashgan holda ushbu talab quyidagi tarzda taqqoslanishi mumkin: "Tashkilot ISO 9001 va ISO 22000 talablariga muvofiq o‘z mahsulotini doimiy ravishda takomillashtirish, oziq-ovqat mahsulotlarining ISMTvaX ish jarayonini ishlab chiqish, hujjatlashtirish, joriy etish va qo‘llab-quvvatlashi kerak".
ISMT va Xavfsizlikning shakllanishi uning strukturasini (elementlarini) ushbu standartlarda belgilangan talablarning organik birikmasidan aniq tashkil etishni nazarda tutadi.
ISMT va Xavfsizlik elementlarini ishlab chiqish uchun ularning integratsiya sohalarini aniq belgilash kerakmi? standartlari. 3.4-rasmda ko‘rsatilgan integratsiya hududlari aniqlandi.

2.4-rasm. ISO 9001 va ISO 22000 xalqaro standartlarini integratsiya sohalari
Natijada 9 ta integratsiya maydoni aniqlandi. 3.4-rasm, ISO 9001 standarti talablariga moslashtirish uchun birlashma tamoyilidan foydalangan holda ISO 22000 ning tegishli talablariga qo‘shimcha ravishda qo‘shiladi va ushbu standartlarga mos keladigan talablar to‘liq elementlarga kiritiladi Integral tizim.
YUqorida keltirilgan natijalar va ushbu standartlarni taqqoslash natijasida ISMC& B tashkil etish uchun 3.4-jadvalda keltirilgan ma’lumotlar keltirilgan.
Jadvalning birinchi ustuni IMCMB elementlarining to‘liq ro‘yxatini taqdim etadi. Keyinchalik ustunlarda, ISMTvaX elementlariga mos keluvchi ushbu tizimlar standartlarining sonlari kiritiladi.
2.4-jadval