Yaqin Sharqdagi
vaziyat
etm oqda. Xususan, C hernogoriya Yul tarkibidan ajrab chiqishga intilm oqda.
Kosovoda yashovchi albanlar esa mustaqil Kosovo davlatini tuzishga harakat
qilmoqdalar.
Yaqin Sharq m uam m osining asosiy masalasi —
Falastin arab davlatini tashkil etish va Isroil bosib
oigan arab yerlarini qonuniy egalariga qaytarib
berish ham on hal etilm ay kelinm oqda.
Falastin arab davlatini tashkil etishga quyidagi uchta katta m u a m m o g ‘ov
b o lib turibdi:
— 1,5 m ln d an o rtiq arab q o c h o q la rin i avvalgi yashash jo y larig a
qaytarish;
— Falastin davlatining poytaxti m uam m osi;
— Falastinliklar Q uddus shahrini o ‘z davlatining poytaxti boMishini istay-
dilar. Isroil esa uni o ‘z davlatining po y tax ti, deb e ’lon qilgan. U zoq
m uzokaralardan so ‘ng bu shaharni ikkiga boMishga kelishildi, Isroildagi
o ‘ta o ‘ng k u ch larv a Falastinning ekstrem ist tashkilotlari shaharning b o ‘lini-
shiga aslo rozi boMmayotirlar va bunday b o lin ish ig a butun ch oralar bilan
qarshilik ko‘rsatm oqdaIar;
— Isroildagi o ‘ta o ‘ng millatchi va Falastindagi ekstrem istik kuchlarning
barch a m u a m m o la rn i ku ch y o rd a m id a hal etishg a u rin ay o tg an lik lari.
U larning ikki tom o n lam a har qanday kelishuvga qarshiligi. Shu tariqa Yaqin
Sharq m uam m osi ham on o ‘z yechim ini to ‘la topganicha yo‘q. Lekin 2005-
yilga kelib G ‘azo sektoridan 8,5 ming yahudiylarning ko‘chib ketishi vaziyatni
biroz iliqlashtirdi.
Afg‘onistondagi turli etnik, siyosiy-diniy kuchlar
o ‘rtasida hokimiyat uchun kurash uzoq davom etdi.
1996-yilda Afg‘onistonning katta qismida tolibonlar
hokim iyati o ‘rnatildi. U lar Afg‘onistonni islom davlatiga aylantirdilar. Toli-
bonlarga qarshi ku chlar «Shimoliy alyans» (ittifoq)ga birlashdilar. Tolibon
va Shim oliy alyans o ‘rtasida qirg‘inbarot urushi olib borildi.
Pokiston va Saudiya Arabistoni tolibonlar hokim iyatini tan oldilar va
unga keng k o la m li yordam ko‘rsatdilar.
Afg‘onistondagi holat nafaqat bu davlatning, balki uning q o ‘shnilari,
qolaversa, jah o n ham jam iyatining m uam m osiga aylandi. Afg‘oniston hududi
ayni paytda narkotik m oddalar va quroi-yarog‘ kontrabandasi, diniy ekstre-
mizm va fanatizm , terrorchilik o ‘lkasi b o ‘lib qoldi. B inobarin, Afg‘oniston
m uam m osi yalpi xavfsizlikka ham jiddiy tah did solayotgan m uam m oga
aylandi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Afg‘oniston m uam m osini hal etishga do ir qator
takliflarni ilgari surdi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A . Karimov
1993-yildayoq B M T e ’tiborini Afg‘oniston m uam m osiga qaratgan edi va,
birinchi navbatda, m uxolif kuchlarga qurol sotilishini taqiqlab q o ‘yishni
taklif etgandi.
Do'stlaringiz bilan baham: