urushga kirishi 1942-yilning yozida Sharqiy frontda nem is armiyasi yangi hujum boshladi.
U lar kuzda Stalingrad va Kavkazga chiqishga muvaffaq b o ‘ldilar. Biroq shu
chegarada Sovet armiyasi nem islar hujum ini to ‘xtatib qola oldi.
1941 -yilning 2-iyulida Y aponiya hukum ati urush
harakatlarini boshlash haqida q aro r qabul qildi.
7 -d e k a b r k u n i Y a p o n iy a h a rb iy -d e n g iz floti
aviatsiyasi A Q SH ning G avay orollarida joylashgan P irl-X arbor buxtasida
joylashgan harbiy-dengiz kuchlariga hujum boshladi. AQSH floti katta ta-
lafot ko‘rdi. Ayni paytda Y aponiya harbiy floti va aviatsiyasi AQSH va
Buyuk B ritaniyaning Filippin orollarida joylashgan kuchlariga ham hujum
uyushtirdi. Filippin, M alayziya va Indoneziyaga desant tashladi. Tailandni
ham bosib oldi va o ‘zining navbatdagi hujum ini Buyuk Britaniya m ustam -
lakasi — Birm aga qaratdi.
Shu tariqa 1942-yilning yoziga kelib Y aponiya Osiyoning deyarli barcha
yirik d av latlarin i bosib olishga ulgurdi. Y ap o n iy a q o ‘sh in lari g ‘arb d a
H indiston, janubda esa Avstraliya chegaralarigacha yetib keldi. Faqat 1942-
yilning yozida AQSH va Buyuk Britaniya Yaponiya arm iyasining zafarli
harakatini to ‘xtata oldi.
G e rm an iy a ittifo q c h ila rin in g Sovet davlatiga,
Yaponiyaning esa AQSH ham da Buyuk Britaniya-
ga qarshi urush harakatlarini boshlashi fashist ag-
ressorlariga qarshi kurashuvchi davlatlar koalit-
siyasini (ittifoqini) tuzish m asalasini kun tartibiga q o ‘ydi. Bunday koa-
litsiya tuzish zarurligi va uning m aqsadlari Buyuk Britaniya bosh ministri
U. C herchill va AQSH Prezidenti F. Ruzvelt 1941-yil avgustda im zolagan
«Atlantik nizom »da o ‘z ifodasini topdi. Sovet davlati ham «Atlantik nizom»ga
q o ‘shildi. 1942-yil 26-m ayda Londonda Sovet davlati bilan Buyuk Britaniya
o ‘rtasida 20 yilga m o ‘ljallangan va «Gitler Germ aniyasi va uning Yevropadagi
sheriklariga qarshi urushda ittifoqlik va urushdan keyingi ham korlik ham da
o ‘zaro yordam to ‘g ‘risida» deb atalgan shartnom a im zolandi. 10-iyunda
esa V ashingtonda o ‘zaro yordam to ‘g‘risida sovet-am erika bitim i im zo-
landi.
U ngacha AQSH lend-liz to ‘g ‘risidagi qonunni Sovet davlatiga nisbatan
ham q o ‘llay boshlagan edi. Shu tariqa uch buyuk davlat o ‘rtasida harbiy-
siyosiy ittifoq vujudga keldi.
Ittifoqchilar o ‘rtasida xalqaro m asalalar va ularni hal etish y o ilari xususida
ch u q u r ziddiyatlar mavjud b o is a -d a , bu ittifoq Yevropa va Osiyoda agres-
sorlarni to r-m o r etishda beqiyos katta tarixiy rol o ‘ynadi.
1942-yil kuzga kelib Sovet davlati, AQSH va Buyuk
Britaniya agressor davlatlar G erm aniya, Italiya va
Y aponiyaga nisbatan 5 baravar ko ‘p artilleriya
qurollari va m inom yot, 3 baravar ko‘p sam olyot