1995-yilda m am lakatda ishlab chiqarish hajm i 1990-yildagiga nisbatan
39 foizni tashkil etdi. 1991 — 1993-yillarda Rossiya F ederatsiyasi texnik
kreditlar taqdim etgan b o ‘lsa-da, dotatsiyalarning to ‘xtashi va darom adning
qisqarishi budjetni parchaladi va yirik inflatsiyani y anada tezlashtirdi. H u -
kum atning narxlar o ‘sishini t o ‘xtatishga urinishlari zoye ketdi. M aorif,
so g liq n i saqlash va ijtim oiy t a ’m inot tizim i izdan chiqdi. Bu ijtim oiy va
m illatlararo m unosabatlarning m urakkablashishi, hokim iyatning suiiste’m ol
qilinishi va jinoyatchilikning o ‘sishiga olib keldi.
1991-yildayoq hukum at XVF ishtirokida xo‘jalikni davlat tasarrufidan
chiqarish dasturini ishlab chiqqan edi. N arxlarni liberallashtirish boshlandi,
1993-yilda esa milliy valuta — som m uom alaga kiritildi. Lekin, hatto, XVF
yordami bilan ham inflatsiyani pasaytirish va uning barqarorlashishiga erishila
olm adi. 1998-yilga kelib davlat q o ‘lida uning ilgarigi m ulkining atigi 5,6
foizi qoldi. Bu m ulkning katta qism i korxonalar xodim lari, m enejerlar,
xorijiy va m ahalliy investorlar ixtiyoriga o ‘tdi. Jah on banki ishtirokida ishlab
chiqarishni m oliyalash y o ig a q o ‘yildi va banklar tizim i yaratildi.
1996-yildan boshlab ishlab chiqarish o ‘sa boshladi, 1997-yilda esa huku-
m at islo h o tla rn in g ik k in ch i b o sq ich i, y a ’ni k o rx o n a la rn i b o sh q arish
sam aradorligini oshirishga qaratilgan ishlarni amalga oshirish boshlanganini
e io n qildi. K o‘pgina millatchilarga qarshi chiqib, 1991-yiIdagi yer to ‘g‘risi-
dagi qonunda yer nafaqat qirgizlarga, balki barcha Q irg izisto n fuqarolariga
tegishli ekanligi haqida yozilishiga erishildi. Samarasiz foydalanilayotgan yerlar,
ya’ni barcha haydalma yerlarning 50 foizi davlat fondiga aylandi. Bu yerlardan
qishloq xo‘jalik ishlab chiqaruvchilar uchastkalarni egalik huquqlarini m eros
qoldirish huquqi bilan 50 yil m uddatga ijara olishardi. Bu xususiy xo‘jaliklar
sonining oshishi va m ustahkam lanishining boshlanishi b o id i.
Prezident farm oniga ko‘ra, 1996-yildan boshlab yem i ijaraga olish, sotish
va garovga berish m um kin b o id i. Bu yerga bozor m unosabatlarining joriy
etilishi edi. Ikki yildan so‘ng, 1998-yilda yerga xususiy m ulkchilik to ‘g ‘risidagi
q o n u n qabul qilingandan keyin, uning hajm ini qisqartirish va egalari d oi-
rasini cheklashlar ishlab chiqildi. 90-yillarning ikkinchi yarm ida oziq-ovqat
ishlab chiqarishi jo n lan a boshladi, am m o ko‘pchi!ik aho lining turm ush
darajasi deyarli yaxshilanm adi.
M am lak at uchun n ih o y atd a z a m r b o ig a n rus m utaxassislari va yer
egalarining k o ‘chib ketishlarini to ‘xtatish m aqsadida P rezident rus tilining
m illatlararo so ‘zlashuv tili deb ta n olinishiga ham da, eng avvalo, Rossiya
m adaniyati va fani yutuqlarini o ‘rganish m aqsadida Slavyan universiteti-
ning ochilishiga erishdi. M am lakat barcha fuqarolarining yerga egalik qilish
huquqining e ’tiro f etilishi uni m slarga, o ‘zbeklarga ham d a boshqa m illat
vakillariga berishga va bu bilan ko‘pgina m ojarolarni b a rta ra f etishga im kon
berdi. M illatchi ekstrem istlar va islom aqidaparastlarining m illatlararo nizolar
u ru g in i sochishga b o ig a n urinishlari b arta raf qilindi. M am lakatni xalqaro
m ojarochilardan him oya qilish m aqsadida qurolli ku chlar barpo etildi. U lar
tez-tez ro ‘y berib turgan islom aqidaparastlari to ‘da!ari hujum larini qayta-
2 1
Do'stlaringiz bilan baham: