E. Z. Nuriddinov n izom iy nom LI tdpu «Xorijiy m am lakatlar tarixi»



Download 12,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet105/334
Sana23.01.2022
Hajmi12,93 Mb.
#403727
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   334
Bog'liq
Jahon tarixi

M isr.  M ustaqillik
 
uchun  kurash
119


1919-yilning  9-m ay  kuni  Q ohira  aholisi  nam oyishga  chiqdi.  N am oyish 
uch  kun  davom   etdi.  «M isr  —  m isrliklar  uchun»  shiori  ostida  o ‘tkazilgan 
ushbu  tin c h   nam oyish  m u stam la k ach ilar  to m o n id a n   o ‘qqa  tu tild i.  Bu 
nam o y ish n in g  q o ‘zg‘olonga  aylanib  ketishiga  olib  keldi.  Q o ‘zg‘olo n  katta 
qiyinchilik bilan  b o ‘lsa-da,  bostirildi.  A holi  noroziligini  pasaytirish  uch un  
S aad   Z a g ‘lul  m a m la k a tg a   q a y ta rild i.  A yni  p a y td a   u  P arij  tin c h lik  
konferensiyasiga  ham   yuborildi.  Biroq  Z a g ‘lul  M isr  m u staq illigin in g  tan  
o linishiga  erisho lm adi.  A ksincha,  M isr  ustidan  Buyuk  B ritaniya  p ro tek - 
to ra ti  tan   o lin d i.  A m m o  B uyuk  B ritaniya  h u k m ro n   d o irala ri  M isrni 
b un d an   b uyon  eski  usullar yordam ida  ito atd a  saqlab turish  m um k in  em as- 
ligini  yaxshi  tu sh u n a r  edilar.  E ndi  Buyuk  B ritaniya  «yangi»  —  sinalgan 
y o ‘lni  tan lad i.  Bu  y o ‘l  M isrga  davlat  m ustaqilligi  berish,  biroq tu rli  kuchli 
v ositalar  yo rd am id a  uning  am ald a  Buyuk  B ritaniyaga  q aram ligini  saqlab 
qolish  y o ‘li  edi.  Shu  tariq a  Buyuk  B ritaniya  1922-yilning  2 8-fevralida 
M isrning  m ustaqilligini  tan   oldi.  M isr  m ustaqil  suveren  davlat  deb   e ’lon 
q ilindi.
Buyuk  Britaniya  o ‘zida  M isr  hududidagi  im periya  y o ‘llarini  q o ‘riqlash, 
Misrni  chet  el  agressiyasidan  him oya  qilish,  chet  el  m anfaatlarini  va  kam 
sonli  m illat  vakillarini  him oya  qilish  huquqlarini  saqlab  qoldi.  1923-yilda 
qabul  qilingan  Konstitutsiya  Buyuk  B ritaniyaning  yuqorida  sinab  o ‘tilgan 
huquqlarini  qonunlashtirib  q o ‘ydi.  C h et  elliklarning  barcha  huquq  va  im - 
tiyozlari  saqlab  qolindi.  1924-yilning  yanvarida  Saad  Z ag‘lul  boshchiligida 
hukum at  tuzildi.
Saad Z ag‘lul  hukum ati  Sudan xalqining m ustaqil- 
lik  kurashini  q o ‘llab-quw atlay boshladi.  Shuning 
uchun  Buyuk  Britaniya  hukum ati  Z a g iu ln i  hoki- 
m iyatdan  chetlatishga  qaror  qildi.  1924-yilda  misrlik  terrorchi  to m on idan  
Sudandagi  ingliz  general-gubernatori  o id irild i.  B undan  Buyuk  Britaniya 
Misrga  qarshi  harbiy harakat boshlashga bahona sifatida foydalandi.  N atijada 
Z a g iu l  hukum ati  iste’fo  berishga  m ajbur  b o id i.  Buyuk  B ritaniya  bilan 
ham korlik  qilish  tarafdorlaridan  iborat  yangi  hukum at  tuzildi.
1929— 1933-yillardagi  ja h o n   iqtisodiy  inqirozi  M isr  xalqi  tu rm u sh  
darajasiga  katta  salbiy  t a ’sir  ko ‘rsatdi.  C het  el  m onopoliyalari  m am lakatni 
talay  boshladi.  Paxtachilik  qisqardi.  Soliq  eski  holicha  qoldi.  S hunday  bir 
sharoitda  1930-yilda  Buyuk  Britaniya  Misrga  yanada  haqoratli  yangi  shart- 
nom ani  qabul  qildirishga  urindi.  Lekin  Bosh  vazir  Naxxas  poshsho  buni 
qabul  qilm adi.  S hundan  so ‘ng  qirol  Fuad  Ismoil  Sidqiyni  Bosh  vazir  qilib 
tayinladi.  Bu  hol  m illiy-ozodlik  kurashining  yangi  to iq in i  boshlanishiga 
sabab  b o id i.
Ozodlik  kurashi  rahbarlariga  qarshi  repressiyani  kuchaytirish  m aqsadida 
M isrh u k u m ati  1930-yilning oktabrida  1923-yilgi  Konstitutsiyani bekor qildi 
va  p arlam en tn in g   h uquqlarini  cheklovchi  yangi  K onstitutsiyani  am alga 
kiritdi.  1934-yilda  m am lakatda  g ‘alla  yetishtiruvchilar  m anfaatini  him oya

Download 12,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   334




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish