Ё. Н. Файзиев,А. М. Ашурметов, А. Ж. Хамраев,М. Н. Агзамова, М. Д. Ахмедов, Билим соҳаси ижтимоий таъминот ва соғлиқни сақлаш-500000 Таълим сохаси соғлиқни сақлаш -510000

11. ПОСТТРАНСФУЗИЯЛИ АСОРАТЛАР.

11.1 Қон таркибий қисмларини қуйишда бевосита ва узоқ муддатли асоратлар.
11.2 Массивли трансфузия синдроми.
Қон таркибий қисмларини қуйиш коррекциялаш ва қабул қилувчида дефитцитлик кузатилганда ўрнига бошқаси билан алмаштириш ўта хавфли усул ҳисобланади. Трансфузиядан кейинги асорат яни олдин "трансфузия реакцияси" терминига эга бўлган ҳар хил сабаблар билан ҳарактерланиши мумкин ва қуйишдан сўнг турли муддатларда кузатилиши мумкин. Улардан бири огохлантирилиши мумкин – бошқаси эса йўқ, барибир хохлаган вақтда қон таркибий қисмлари трансфузия терапиясини олиб борувчи тиббиёт ходими, асорат қолишини билиши ва уларнинг эхтимоли борлиги, уларни даволай олиши ҳақида беморни хабардор қилиши шарт.
11.1 Қон таркибий қисмларини қуйишида бевосита ва узоқ муддатли асоратлар.
Қон таркибий қисмларини қуйишдан кейинги асоратлар трансфузия вақтида ёки ундан кейинги яқин вақт ичида намоён бўлиши мумкин (бевосита асоратлар), узоқ вақтдан сўнг- бир неча ойдан кейин такрорий трансфузияда ва трансфузиядан кейин( узоқ муддатли асоратлар) намоён бўлиши мумкин.Асоратларнинг асосий кўринишлари:


Жадвал 5. Қон таркибий қисмларини қўйишдаги асоратлар

Асорат кўриниши		Сабаби
1		2
Бевосита асоратлар:
а) Иммунитетли асоратлар
Ўткир гемолиз		Донор эритроцитларининг гуруҳ холидаги мос келмаслиги
Гипертермик ногемолитик реакция		Қўйиш мухитидаги донор гранулоцитлари
Анафилактик шок		Антитела синфи IgA
Эшак еми		Плазмалар оқсилида антитела
Кардиогенсиз ўпка шиши		Лейкоцитларга антитела ёки комплементнинг фаоллашуви
б) Иммунитетсиз асоратлар
Ўткир гемолиз		Донор эритроцитларининг бузилиши сақлашда ҳарорат режимининг бузилиши ёки сақлаш муддатининг эскириши, қуйишга тайёргарликнинг бузилиши, гипотоник суюқлик билан аралашиши туфайли
Бактериал шок		Қон қуйиш мухитининг бактериал зарарланиши
Ўткир юрак қон томир етишмовчилиги, ўпка шиши		Волемик(ҳажмий) зўриқиш
Узоқ муддатли асоратлар
а) Иммунитетли асоратлар
Гемолиз		Эритроцитлар антигенларида антителаларнинг пайдо бўлиши билан такрорий трансфузия
Трансплантантнинг реципиентга карши реакцияси		Ҳужайраларга қуйиш
Посттрансфузия тўқима		Антитромбоцитлили антителалар ривожланиши
Эритроцитлар, лейкоцитлар, тромбоцитлар ёки плазма оқсилларига карши аллоиммунизация антигеналарини ҳосил бўлиши		Донорлик тури антигенларининг ривожланиши
б) Иммунитетга боғлиқ бўлмаган асоратлар
Темир моддаси кўпайиши-гемосидероз	Кўп эритроцитларни қўйиш
Гепатит	Кўпинча “C” вируси, кам холда “В” , жуда кам холда “А” вируси
Паразитли инфекциялар	Малярия