Ё. Н. Файзиев,А. М. Ашурметов, А. Ж. Хамраев,М. Н. Агзамова, М. Д. Ахмедов, Билим соҳаси ижтимоий таъминот ва соғлиқни сақлаш-500000 Таълим сохаси соғлиқни сақлаш -510000

Асосий қисм

Даволаш усули бўйича	Вақтига қараб	Қайси мухитга қуйилишига қараб
Анатомик	Таснифи	Йўқотилган қон ҳажмига қараб
Ёши ва жинсига қараб	Клиник манзарасига қараб	Асоратланишига қараб

Бош мия гипоксияси	Гемодинамиканинг бузилиши	Ҳаво эмболияси
Юрак-томир мувозанатининг ўзгариши	Асоратлари	Буйрак ва жигар етишмовчилиги
Гемморагик карахтлик	Артериал қон босимининг пасайиши	Қон реологиясининг ўзгариши

Умумий қон тахлили	Умумий пешоб тахлили	Қон ивиш вақти
Гемотакрит кўрсаткичи	Текширишлар	Вена қон томир босимини аниқлаш
Ангиография текшируви	Ахлат тахлили	Коагулограмма

Ўз вақтида мурожаат қилиш	Бирламчи жаррохлик ишловини бериш	Операция вақтида қон кетишини максимал камайтириш
қон кетишни тўхтатишда энг оддий ва самарали усулларни қўллаш	Олдини олиш	Инфекция тушурмасликка харакат қилиш
Шикастланишлар-дан сақланиш	Текширувларни ўз вақтида ўтказиш	Беморнинг ёшига эътибор бериш

Терининг ва шиллиқ қаватларининг оқариши	Томир уришининг тезлашиши	Совуқ тер босиш
Нафас фаолиятининг тезлашиши	Клиник манзараси	Кўз олдининг тиниши
Қулоқнинг шанғиллаши	Бош айланиши	Оёқ ва қўлнинг музлаши

Механик усул	Физик усул	Биологик усул
Химик усул	Батамом тўхтатиш	Томирга чок қуйиш
Томир протезларини ишлатиш	Тикиб боғлаш	Шикастланган томирни юқорисидан боғлаш

Барча кичик гуруҳларнинг изланишларини бирлаштирилганда ягона “Нилуфар гулининг” умумий кўриниши намоён бўлади.

қон айланиш доирасининг кашф этилиши -1628йил	оёқларни юқорига кўтариш Гиппократ	қон гурухининг кашф этилиши 1901йил	Артериал	Вақтига қараб	мухитга қуйилишига қараб	Бош мия гипоксияси	Юракнинг кенгайиши	Хаво эмболияси
резус-фактор 1940йил	^қон кетиш тарихи	“Целс” томирни боғлашни.	веноз	Анатомик	АҚХ қараб	Юрак-томир	Асоратлари	Тромбозлар
1819 йил Бландел одамдан одамга қон қуйган	донорлик марказларини ташкиллаштириш	Малпиги капиллярда қон айланишини	Паренхиматоз	Клиник манзарасига қараб	Асоратланиши	Компенсатор механизм	АБ Пасайиши	Ўткир анимия
Қон тахлили	Пешоб тахлили	Қон ивиш вақти	Тарихи	таснифи	Асор-ри	Ўз вақтида мурожаат	БЖИ	Қон кетишини камайтириш
Гемо такрит	текширишлар	биохимик	Текшириш усуллари	Қон кетиш	Олдини олиш	Асептик боғлов	Олдини олиш	инфикция тушурмаслик
Ангио графия	Ахлат тахлили	Коагулограма	Вақтинчалик тўхтатиш	Клиник манзараси	Батамом тўхтатиш	Шикастлардан сақлаш	Оддий текширув ўтказиш	Ёшига караш
Бармоқ билан	қайиш	Босиб турувчи боғлов	Терининг оқариши	Пулс тезлаши ши	Юрак уриш тезлаши ши	Механик	Физик	Биологик
Қўл оёқ кутариб	Вақтинчалик тўхтатиш	Бўғ-да букиб	Нафас фаолиятининг тезлашиши	Клиник Манзара си	Кўз олди тиниши	химик	Батамом тўхтатиш	Томирга чок қуйиш
Суяк дўмбоғига	Умуртқақа поғонаси	қовурғаларга	Қулоқ шанғил	Бош айланиши	музлаш	Томир протезларини ишлатиш	Тикиб боғлаш	Томир узунасига тикиш

Хулоса

1. 
   Амалий машғулотларда педагогик техналогияларни қўллаш фанни ўзлаштиришда яхши натижалар беради
   
2. 
   Бу усулда талабаларнинг фикрлаш қобиляти ошади ва ўзларини машғулотда эркин тутадилар.
   
3. 
   Талабалар якка ва кичик гурухларда ишлашга ўрганадилар.
   

Тест саволлари:

1. 
   Бирламчи қон кетиш сабаблари
   

1. 
   лигатуранинг сидирилиши
   
2. 
   томир ичидан тромбни кўчиши
   
3. 
   қон томир деворининг шикастланиши
   
4. 
   томир шикастланаши
   

2. Иккиламчи эрта қон кетиш сабабларини кўрсатинг.

1. 
   лигатуранинг сидирилиши
   
2. 
   қон томир деворининг йирингли емрилиши
   
3. 
   қон томир девори эрозияси
   
4. 
   томир тромбини кўчиши
   

3. 
   Иккиламчи кечки қон кетиш сабаблари.
   

1. 
   томир ичидан тромбни кўчиши
   
2. 
   лигатуранинг сидирилиши
   
3. 
   томир тромбини кўчиши
   
4. 
   қон томир деворининг йирингли емрилиши
   

3. 
   Яққол ички қон кетиши :
   

1. 
   Қорин бўшлиғига
   
2. 
   Бурун бўшлиғига
   
3. 
   Меьда бўшлиғига
   
4. 
   Плевра бўшлиғига
   

3. 
   Ички яширин қон кетиш деганда
   

1. 
   Бурунга
   
2. 
   Меъдага
   
3. 
   Ингичка ичакка
   
4. 
   Плевра бўшлиғига
   

3. 
   Гемофил қон кетиши фактори бўлиб...
   

1. 
   Қон томир девори ўтказувчанлиги бузилиши
   
2. 
   Фибриноген дефицитлиги
   
3. 
   6-7-8-9 қон ивиш факторларининг генетик етишмовчилиги
   
4. 
   Тромбоцитлар етишмовчилиги
   

3. 
   Овқатланишда қайси моддалар етишмаслиги натижаси милкдан қон кетиши кузатилади ?
   

1. 
   Оқсил
   
2. 
   Вит А
   
3. 
   Вит С
   
4. 
   Вит РР
   

3. 
   Гематома бу: -
   

1. 
   Тўқималарни қон билан шисмирилиши
   
2. 
   Бўшлиққа қон қуюлиши
   
3. 
   Қонни тупланиши чегараланган тўқима билан
   
4. 
   Бутун органга қонни йиғилиши
   

3. 
   Қон қуюлиши бу ....
   

1. 
   Тўқималарни қон билан шимилиши (қон талашиши)
   
2. 
   Бўшлиққа қон қуюлиши
   
3. 
   Қон тупланиши тўқима билан чегараланган
   
4. 
   Бутун органга қонни йиғилиши
   

3. 
   Артериал қон кетиш белгилари
   

1. 
   Бутун жароҳат юзасидан қон кетиши
   
2. 
   Секин асталик билан сизаётган қон
   
3. 
   Қизил қон
   
4. 
   Қондаги пулснинг бир маромда бўлмаслиги
   

3. 
   Веноз қон кетиши белгилари
   

1. 
   Бир текисда “фантан”симон қон
   
2. 
   Тўқ қизил рангдаги қон
   
3. 
   Бир текис пулсацияланувчи қон кетиши
   
4. 
   Қип-қизил қон
   

3. 
   Пулсацияланувчи гематома
   

1. 
   Тромбофлебит
   
2. 
   Артерио – веноз оқма
   
3. 
   Чин артерия аневризмаси
   
4. 
   Венанинг варикоз кенгайиши
   

3. 
   Ўткир қон йўқотиш белгилари.
   

1. 
   Кўз шох пардасининг сарғайиши
   
2. 
   Чуқур сийрак нафас
   
3. 
   Брадикардия
   
4. 
   Тахикардия
   

3. 
   Қон йуқотишда симпато – адренал системанинг реакция белгилари
   

1. 
   Марказий ангиоспазм
   
2. 
   Периферик микроциркуляция тезлашуви
   
3. 
   Қон айланиши марказлашуви
   
4. 
   Алкалоз
   

3. 
   Физиологик қон кетиш
   

1. 
   Веналар зарарланганда
   
2. 
   Артериялар зарарланганда
   
3. 
   Мензисда
   
4. 
   Ошқозон ярасида
   

3. 
   Нейротрофик патологик қон кетиш
   

1. 
   Веналар зарарланганда
   
2. 
   Артериялар зарарланганда
   
3. 
   Бурундан қон кетиш, септик касалликда
   
4. 
   Жигар зарарланганда
   

3. 
   Паренхематоз аъзоларидан қон кетганда микроциркуляциясини бузилишини кўрсатувчи текшириш.
   

1. 
   АБ ўлчаш
   
2. 
   МВБ ўлчаш
   
3. 
   Диурезни соат бўйлаб ўлчаш
   
4. 
   ЭКГ
   

3. 
   Макро гематоуриянинг асосий белгиси бу...
   

1. 
   Доимий сийдик ажралиши
   
2. 
   Сийдик пуфаги сохасида
   
3. 
   Сийдик ажралиши қийинлашуви
   
4. 
   Сийдик рангининг гўшт ювиндиси рангида бўлиши
   

3. 
   Ошқозонда қон кетишида асосий белги
   

1. 
   Кўмирсимон ахлат
   
2. 
   Қонни қуйқасимон қусиш
   
3. 
   Кофе қуйқаси билан қусиш
   
4. 
   Қон лахталари билан қусиш
   
5. 
   Қизил қон билан йўтал
   

3. 
   Умумий қон кетиши симтомлари бу
   

1. 
   Рангпарлик, хушдан кетиш гипертермия
   
2. 
   Тезлашган пулс, АБ пасайиши, Нb пасайиши, рангпарлик
   
3. 
   Анизокория, доимий пулс, АБ норма
   
4. 
   Рангрпарлик, доимий пулс, АБ пасайган, Нb кўтарилган
   

3. 
   Қон кетганда кўпикли балғам қайси аъзо шикастини кўрсатади ?
   

1. 
   Бурундан
   
2. 
   Меъдадан
   
3. 
   Ўпкадан
   
4. 
   Қизилўнгачдан
   

3. 
   Кўмирсимон нажас, қон кетишида кўзатилади
   

1. 
   Бачадонда
   
2. 
   Ўпкада
   
3. 
   Гастро – дуоденал
   
4. 
   Гемороидал
   

3. 
   Геморогик синдром ҳарактерли
   

1. 
   Гемофилия
   
2. 
   Ўткир панкреатит
   
3. 
   Облитурловчи артериосклероз
   
4. 
   Ўткир аппендецит
   

3. 
   Ўткир қон йўқотишда ўлим сабаблари
   

1. 
   Нафас актини бузилиши
   
2. 
   Буйрак етишмовчилиги
   
3. 
   Жигар фунциясининг бузилиши
   
4. 
   Бош мия ўткир гипоксияси
   

3. 
   Сурункали қон ёқотишда ўлим сабаблари.
   

1. 
   Инфаркт миокард
   
2. 
   Ацедоз
   
3. 
   Тромбоэмболия
   
4. 
   Ички органлар дистрофияси
   

3. 
   Қайси томир зарарланганда хаво эмболияси хавфи кузатилади.
   

1. 
   Сон артерияси
   
2. 
   Билак артерияси
   
3. 
   Бўйин веналари
   
4. 
   Капилярдан қон кетиш
   

3. 
   Ўткир қон ёқотиш белгиси
   

1. 
   Гиперемия
   
2. 
   АБ ни пасайиши
   
3. 
   Қузғалувчанлик
   
4. 
   Диарея
   

3. 
   Оёқ варикоз кенгайган веналаридан қон кетганда вақтинчалик қон тухтатиш бу (варикоз венасида)
   

1. 
   Оёқларни юқорига кўтариш...
   
2. 
   Жгут қўйиш :жарохат тепасига
   
3. 
   Босиб турувчи боғлам қўйиш
   
4. 
   Дезо боғлами қўйиш
   

3. 
   Сон артерияси пичоқ билан кесилганда соннинг юқориги 3/1 қисмидан қон кетишини вақтинча тўхтатиш
   

1. 
   Босиб турувчи боғлам
   
2. 
   Ярадан пастга жгут қўйиш
   
3. 
   Жарохат тепасига жгут қўйиш
   
4. 
   Қўл – оёқни кўтарилган ҳолати
   

3. 
   Қорин бўшлиғи жароҳатида лапоратомия вақтида вақтинчалик қон кетишини тўхтатиш
   

1. 
   Артерияни боғлаш,
   
2. 
   Томирни бармоқ билан босиш
   
3. 
   Қон томирга чок қўйиш
   
4. 
   Қон томир шунти
   

3. 
   Қўл бармоқларида юзаки жароҳатдан капиляр қон кетганда қонни тўхтатиш йўли
   

1. 
   И.Эсмарх жгутини қўйиш
   
2. 
   Сон, елка артериясига қўл билан босиб туриш
   
3. 
   Оёқни юракдан юқорига кўтариш
   
4. 
   Жароҳатни босиб турувчи зажем қўйиш
   

3. 
   Юза жарохатлардан қон кетганда вақтинчалик қон тўхтатиш
   

1. 
   Бармоқ билан топиб босиб туриш
   
2. 
   Босиб турувчи боғлам
   
3. 
   И.Эсмарх жгутини қўйиш
   
4. 
   Жароҳатга қонни тўхтатувчи зажем қўйиш
   

33Вақтинчалик қон тўхтатиш усуларига киради

1. 
   Қон томирларга чок қўйиш
   
2. 
   Жгут қўйиш
   
3. 
   Жароҳат қон томирига лигатура қўйиш
   
4. 
   Диотермокоаугулятсия
   

34Қон кетишини тўхтатиш усуллари нечта гурухдан ташкил топган

1. 
   Вақтинчалик ва батамом
   
2. 
   Физик ва химик
   
3. 
   Механиқ ва биологик
   
4. 
   Ишончли ва ишончсиз
   

35Вақтинчалик гемостазни амалга ошириш

1. 
   Жароҳатда томирни боғлаш
   
2. 
   Томирга чок қўйиш
   
3. 
   босувчи боғлам
   
4. 
   Диотермокоаугулятсия
   

36 Қишда оёқларга жгут қўйилганда давомийлиг.муддати қанча вақтни ташкил этади .

1. 
   3-соатгача
   
2. 
   1-соатгача
   
3. 
   1,5-соатгача
   
4. 
   2-соатгача
   

37Қишда қўлларга жгут қўйилганда давомийлигмуддати қанча вақтни ташкил этади.

1. 
   1,5-соатгача
   
2. 
   2-соатгача
   
3. 
   4 – соатгача
   
4. 
   1 - соатгача
   

38. 
    Беморда гематома, 10 мин давомида кўрсатма
    

1. 
   Очиш ва дренажлаш
   
2. 
   Пункция ва сўриб олиш
   
3. 
   Совуқ ва босиб турувчи боғлам қўйиш
   
4. 
   Қон қўйиш
   

38. 
    Беморда лахталанмаган гематомани олишга кўрсатма
    

1. 
   Шприц билан пункция ва сўриб олиш
   
2. 
   Қон қўйиш
   
3. 
   Совуқ қўйиш
   
4. 
   Босиб турувчи боғлам қўйиш
   

38. 
    Талоқнинг чуқур ёрилишида қўрсатма
    

1. 
   Гемостатик чок қўйиш
   
2. 
   Қон кетаётган томирни электрокаугулятсия қилиш
   
3. 
   Қон томир оёқчаларини боғлаб спленоэктомия қилиш
   
4. 
   Жароҳатга гемостатик тампонация қўйиш
   

38. 
    Жароҳатга гемостаз мақсадида қайси қон томирга чок қўйилади
    

1. 
   Капиляр
   
2. 
   Артериола
   
3. 
   Ҳар хил томирларга
   
4. 
   Магистрал томирларга
   

38. 
    Жигар кесмасида қон кетишини тўхтатиш
    

1. 
   Босиб турувчи боғлам қўйиш
   
2. 
   Гемостатик чок қўйиш
   
3. 
   қонаётган томирни тикиб боғлаш
   
4. 
   Жароҳатга иссиқ физологик эритма билан
   

38. 
    Қон кетишини биологик усули бу
    

1. 
   томирларни максимал букиш
   
2. 
   томирга масофавий бойлам қўйиш
   
3. 
   қон томирга чок қўйиш
   
4. 
   ярани фибрин плёнка билан ёпиш
   

38. 
    Қон тўхтатишнинг физик усуллари
    

1. 
   томирларни максимал букиш
   
2. 
   қон томирга чок қўйиш
   
3. 
   зарарланган артерияни алмаштириш
   
4. 
   диотермокоагуляция
   

38. 
    Капиляр қон кетишида қонни тўхтатиш учун қўлланилади
    

1. 
   жгут қўйиш
   
2. 
   томирга боғлам қўйиш
   
3. 
   Қон кетаётган томирни боғлаш
   
4. 
   Жароҳатни дока билан тампанада қилиш
   

38. 
    Беморда ўтмас жисм билан қорин бўшлиғига жарпохат етказилган лапоратомияда талоқнинг ёрилиши, қорин бўшлиғида массив қон кетиш аниқланди сизнинг ҳаракатингиз
    

1. 
   талоқ артериясини боғлаш
   
2. 
   талоқ венасини боғлаш
   
3. 
   талоқни олиб ташлаш
   
4. 
   талоққа гемостатик чок қўйиш
   

38. 
    Беморда меьдасидан қон кетяпти, қон кетиш ўта оғир даражада сизнинг тактикангиз ?
    

1. 
   гемостатик терапия
   
2. 
   ФГС билан қонаётган ярани жойини аниқлаш
   
3. 
   ФГС билан қонаётган ярани жойини топиш, эндоскопик усуллар билан қонни тўхтатиш
   
4. 
   ФГС билан қонаётган ярани жойини топиш транфузион терапия билан
   

38. 
    Қон кетишини тўхтатишда вена ичига қайси суюқликлар юборилади
    

1. 
   5% глюкоза эритмаси
   
2. 
   10% СаСl₂
   
3. 
   Полиглюкин
   
4. 
   Рингер эритмаси