Э. Бе гм а то в, А. М а м а т о в адабий норма назарияси (А дабий н орм анинг типлари) II қисм

ҳолатит белгшайди”*. Б.Гррдунг ўз и ц эддедзи рйрида маяа шу 
фикрии маъқуллайди**.
Шуни таъкидлаш лозимки, иормадаги қўлланиши маълум 
қоидалар остига олингаа аоситалар суиъий эмас, кўп ҳодда табшш 
бўлади. Чунки бу аоснталар ҳам моҳиктан. тиляишг ривожланиш 
қонуниятлари, анъаналаркдаи олингандир. Бу ўринда С.И.Ожегознинг 
мана бу фикрини эелаш ўрннлидир: “Нвр.иа - бу тил равомсланиши 
пшрихий қопуниятларипииг рўёбга чиқишидир, чупки ҳар бир даерга хос 
тил ривожлапишшшпг типик апъапалари мавж уд бўлиб, бу эса 
жамият тил амалиёти томопидан маъқулланган ва тисдиқлангая”*** . 
Ўз навбатнда, норматнр қоидалар, йўл-йўриқ ва йўлланмаларцинг ўзи 
ҳам , аслида тнл тизнми ва қурилишида мавжуд бўлган хусусиятни 
ифодалашнпн таъкндлаш ўринлидир. Умумаи тилшшг нормалари, 
упдаги иорматив ва поаорматив воеиталар, пормага доир қоидалар 
бплал нутқий амалиёт тажрибаларн орасидаги муносабатлар ниҳоятда 
мураккаб ҳодисалардир. Уларки у ёки бу тарзда бкр томонлама 
баҳолаб бўлмайди.
Тнл нормаси доирасида қиёс қилувчи, вариантдор зоеиталар 
мавжуд, аммо кормадеб қабул қилинган лисоний воситалар тизимида
*К а с т о м я р о в В.Г. Культура речй и стиль. М.Д96С.
*“Ғ о р п у н г Б. О гвстм на вопросм по иормё.// Вопросм культурм речи. 
Вь1п,б..М.,1975.
***Ож е г о в С.И. Очереднмедаопросм культурм речи II Основм 
культурьг речи.Хрястоматад. М ., 19&4, -с.220.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

48
бир-бирнни ннкор қнлувчн тамоман знд, тескарн ҳолатлар бўлмайдн. 
Шунга кўра, “норма кескин қарама-қариш турувчи (оппозиция) 
системаси