Е. Б. Бабский, А. А. Зубков, Г. И. Косицкий, Б. И. Ходоров

I-узанги ва овал дарча. II-дарча. III-scala vestibuli. IV- membrana basilaris V-scala tympani

Паст частотали товуш тебранишлари чиғаноққа таъсир этганда чиғаноқнинг юқори канали пастки каналининг бошдан охиригача жами суюқлиқ ҳам тебранишини Г. Бекеши яқингинада ўлган одамнинг ички қулоғи устидаги тажрибада кўрсатиб берди. Паст частотали товуш тебранишлари юқори каналдан пастки каналга асосий мембрананинг ҳаммаси ва геликотрема орқали ўтади. Бунинг боиси шуки, чиғаноқнинг юқори канали билан пастки каналини тўлдирувчи суюқлиқ узун устунининг ўз тебранишлари частотаси нисбатан кичкина бўлади, шу сабабли у паст частотали тебранишларни (800—1000 герц дан кам) аниқ гавдалантиради. Юқори частотали товуш тебранишлари таъсир этганда чиғаноқ

каналларидаги суюқлиқ устунининг ҳаммаси эмас, балки овал дарчага яъни чиганок каналларининг бош қисмига якин турган булаги тебранади, холос. Товуш тебранишларининг частотаси қанча юқори бўлса, тебраниш процессига тортиладиган суюқлиқ устунининг узунлиги ўшанча калта бўлади ва асосий мембрананинг тебранишларни юқори каналдан пастки каналга ўтказадиган қисми овал дарчага ўшанча яқин туради.
Кортий органидаги рецептор ҳужайраларнинг жойлашуви ва структураси. Асосий мембранада рецептор ҳужайралар икки қават бўлиб ётади. Уларнинг ички қавати бир қатор рецептор ҳужайралардан тузилган, парда каналнинг бошидан охиригача бундай ҳужайраларнинг умумий миқдори 3500 га боради. Ташқи қават 3—4 қатор ҳужайралардан иборат, буларнинг умумий миқдори 12 000—20 000 га етади. Кортий органининг ҳар бир рецептор ҳужайраси чўзиқроқ шаклда бўлади. Ҳужайранинг бир қутби асосий мембранага таяниб туради; иккинчи қутби чиғаноқ парда каналининг бўшлиғида туради. Рецептор ҳужайранинг ана шу иккинчи қутби учида 60—70 та тук бор, ҳар бирининг узунлиги 4 мк бўлган бу тукларни парда канал эндолимфаси ўраб туради.
Рецептор ҳужайраларнинг туклари устида парда каналнинг бошидан охиригача қопловчи пластинка (membrana tectoria) ётади.
Товушлар таъсир этганда асосий мембрана тебрана бошлайди ва рецептор ҳужайраларнинг туклари қопловчи пластинкага тегиб, деформацияланади, яъни шаклини ўзгартиради. Шу туклар деформацияси рецептор ҳужайраларнинг қўзғалишига сабаб бўлади.