6. Ma’nodosh so’zlar (sinonimlar) – bir umumiy ma’noni ifodalovchi ikki va undan ortiq so’zlarga ma’nodoshlar deyiladi: yuz, bet,
Sinonimlar bir xil so’z turkumiga oid bo’ladi: yurak, dil, qalb – ot s/tda. Shuningdek, tilimizda tilchi — tilshunos, dardchil — dardkash, o‘rinsiz — beo‘rin, hafsala — hafsalali kabi qo‘shimchalar yordamida bir ma’noni ikki xil shaklda yuzaga chiqarish imkoniyati ham uchrab turadi.
Ma’nodosh so’zlar to’plami ma’nodoshlik qatori (sinonimik qator) deyiladi. Sinonimik qator birdan ortiq so’zdan tashkil topadi: qiziq, g’alati, ajoyib, alomat, antiqa, ajab, ajib
Sinonimik qatordagi ma’nosi betaraf bo’lgan, ko’p qo’llanadigan so’z (bosh, dominanta so’z) deyiladi: chiroyli, go’zal, ko’hlik
Bosh so’z quyidagi xususiyatlarga ega: boshqalariga nisbatan ko’p qo’llanadi; uslub tanlamaydi; boshqasini erkin almashtiradi; hissiy bo’yoqsiz bo’ladi.
Qo’shimcha ma’no anglatish-anglatmasligiga ko’ra sinonimlar 3 ga bo’linadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |