Dunyo tillari tizimida o‘zbek tilining tutgan o‘rni hozirgi kunda yer yuzida o‘n milliarddan ko‘proq

IZOHLASH ORQALI GAP BO‘LAKLARINI

AJRAТISH

Nutq jarayonida ko‘pchilikka noma’lum bo‘lgan so‘zni qo‘lla­san­giz, tinglovchiga tushunarli bo‘lish uchun uning yoniga ma’lum bo‘lgan so‘zni qo‘yib bayon qilasiz. Masalan, Lingvistika — tilshunoslik, mening sevgan fanim bo‘ladi.

Ba’zan ma’nosi umumiyroq bo‘lgan so‘zning ma’nosini aniq­lashtirish uchun uning yoniga konkretroq, aniqroq ma’no bildi­ruvchi so‘zni keltirasiz.

Masalan, Bog‘chadagi do‘stimni  — Qodirni ko‘rib qoldim. Ayrim hollarda esa ma’lum bir narsani boshqa narsaga o‘xshatib, ular­ning nomini yonma-yon ishlatamiz. Masalan, Shu farzandimni  — ko‘zim qora­si­ni  — elning ardog‘ida bo‘lishini xohlayman.

Natijada, bir tushunchaning ikkita nomi vujudga keladi. Ikkita nom bo‘lishi, har ikki nomning bir xil so‘roqqa javob bo‘lishi, har ikkisining ham bir xil grammatik shaklda bo‘lishi bilan bunday ajratilgan bo‘laklar uyushgan bo‘laklarga o‘xshaydi.

Solishtiring: Unda, Halimning ukasida, qiziqarli kitoblar ko‘p. Bu gapdagi unda, Halimning ukasida bo‘laklari ikki kishini bildirsa va sanash ohangi bilan talaffuz qilinsa, uyushgan bo‘lak, bir kishini bildirib, ikkinchisi birinchisidan biroz to‘xtamdan so‘ng pastroq ohang bilan talaffuz qilinsa, ajratilgan bo‘lak bo‘ladi.