Дунё океани деб нимага айтилади?


Плиталар тектоникаси назарияси нима ҳақида?



Download 0,77 Mb.
bet33/64
Sana24.02.2022
Hajmi0,77 Mb.
#220498
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   64
Bog'liq
2 5222084575806623114

Плиталар тектоникаси назарияси нима ҳақида?

ПЛИТАЛАР ТЕКТОНИКАСИ — Ер литосферасига ҳаракатчан блокплиталар системаси сифатида қаровчи энг янги геологик илмий фараз

  1. Плиталар тектоникаси назариясидан олдин ҳукмрон бўлган назария қайси?

XX аср бошларида назарий геологиянинг асоси сифатида контракцион гипотеза ҳукмрон бўлган. Ер пиширилган олма каби совийди ва унинг сиртида ажинлар сингари тоғ тизмалари вужудга келади. Бу ғояни бурмали минтақаларни ўрганиш асосида яратилган геосинклиналлар назарияси ривожлантирган. Дастлаб ушбу назария Джеймс Дан томонидан таърифланган бўлиб, у контракцион гипотезани изостазия тамойили билан бойитган. Ушбу тамойилга биноан Ер пўсти гранит (континентлар) ва базальт қатламларидан (океанлар) таркиб топган. Ер пўстининг сиқилганида океанларда - ботиқликларда тангенциал кучлар вужудга келиб, континентларни сиққан. Континентлар кўтарилиб, тоғ тизмаларини ҳосил қилган ва кейинчалик нурашга учраган. Нураш туфайли ҳосил бўлган материаллар ташиб келтирилиб, ботиқликларда ётқизилган.

  1. Фиксистлар кимлар?

Горизонтал ҳаракатларни истисно қилувчи фиксистлар дейилади

  1. Мобилистлар кимлар?

Горизонтал ҳаракатларни қўллаб - қувватловчи мобилистлар дейилади

  1. Литосфера плиталари қандай куч таъсирида ҳаракатланади?

Литосфера плиталарини силжитувчи кучлар (конвергент кучлар). Ҳозир литосфера плиталарининг горизонтал ҳаракатлари мантиянинг иссиқлик-гравитацион оқимлари - конвекция туфайли содир бўлишига шубҳа йўқ. Бу оқимлар энергиясининг манбаи бўлиб, Ернинг марказий қисмлари ва юзасидаги ҳароратлар фарқи ҳисобланади. Ер ядросидаги ҳарорат жуда юқори, тахминан 5000 С деб баҳоланади. литосфера плиталарининг ҳаракати – Ернинг марказий қисмидан жуда қовушоқ магма билан иссиқлик олиб келиниши оқибати ҳисобланади. Бунда иссиқлик энергиясининг бир қисми ишқалиш кучини енгиб ўтиш учун механик ишга айланади, бир қисми эса, ер пўстидан ўтаётганда, атрофдаги бўшлиққа тарқаб кетади. Демак, бизнинг сайёра маълум маънода иссиқлиқ двигатели ҳам саналади.



  1. Download 0,77 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   64




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish