Дўстов Ҳ. Б. Коррозиядан ҳимоя қилиш

4.1-расм. Қўш қаватда зарядлар тақсимоти ва потенциалнинг ўзгариши. 
а
 – Гельмголц бўйича (ҚЭҚ нинг зичлашган соҳаси); 
б
 – Гуи ва Чапмен 
бўйича (диффузия соҳаси); 
в 
– Штерн бўйича (ионларнинг адсорбцияланиши). 
 
Металл катионларининг эритмага ўтиши туфайли металлнинг сирти 
манфий зарядланиб қолади. Унга мусбат зарядланган анионлар торилади. 
Натижада ясси конденсатор структурасига ўхшаш қўш электр қавати (ҚЭҚ)
ҳосил бўлади (4.1-расм). ҚЭҚ тўғрисидаги тушунчалар немис олими 
Гельмголц томонидан илгари сурилган. 
ҚЭҚ нинг қалинлиги сифатида гидратланган ионларнинг радиуси σ
r 
га 
тенг бўлган масофа қабул қилинади. Потенциалнинг бутун ўзгариши 
(сакраши) шу соҳага тўғри келади (4.1-расм, 
а
). 

---

57 
Гуи қаватларни зич эмас, балки тарқоқ деб ҳисоблаб, ҚЭҚ нинг 
структураси тўғрисидаги Гельмголц назариясини янада ривожлантирди. 
Унинг фикрича зич ҚЭҚ ионларнинг доимий равишдаги иссиқлик ҳаракати 
туфайли бузилади (4.1-расм, б). Бундай ҳолда ҚЭҚ зич ва дифузия 
қисмларидан ташкил топган бўлади.
Ўз навбатида потенциалнинг сакрашини ҳам икки қисмдан иборат деб 
қараш мумкин: ψ
1
– ҚЭҚнинг дифузияли қисмидаги потенциалнинг ўзгариши 
ва Е – ψ
1 
— ҚЭҚ нинг зич қисмидаги потенциалнинг ўзгариши. Ўртача 
концентрацияли дифузия қатламининг қалинлиги 10
–7
—10
–6
см тартибида 
баҳоланади. 
Штерн ҚЭҚ нинг структураси тўғрисидаги манзарага яна бир қўшимча 
киритди. Унинг тасаввури бўйича электрод сиртига ионларнинг максимал 
яқинлашуви туфайли қават зич қисмининг ҳосил бўлиши билан бир қаторда 
дипол молекулалари ва ионларнинг ўзига хос адсорбциясини ҳам инобатга 
олиш зарур (4.1-расм, в).