Dots. S. Xodjaniyozov “ ” 2020 yil

Uchinchidan, kadrlar tayyorlash milliy modeli jamiyatimizning keng potensial salohiyatidan foydalanishda katta ahamiyatga ega.

Tabiyki, jamiyatdagi har bir inson o‘ziga xos salohiyatga ega bo‘ladi. Agar mazkur ichki imkoniyatlarini to‘la nomoyon etish uchun barcha sharoitlar yaratilsa, agar har bar inson o‘z imkoniyatlari va istidodini, o‘zining, oilasini farovonligi uchun, halqi va yurti uchun sarf etsa bu jamiyat naqadar yuksak natijalarga erishishini tasavvur etish qiyin emas.

To‘rtinchidan, milliy dasturning amalga oshirilishi jamiyatda mustaqil fikrlaydigan shaxsning shakllanishiga olib keladi. Bunday shaxslarning ko‘payishi jamiyatda ongli hayot kechirish tizimini vujudga keltiradi. Odamlar olomon bo‘lib yashashdan bosh tortadilar, har bir kishi o‘z aqli, o‘z mehnati, o‘z xulosasi bilan yashay boshlaydi. Eng asosiysi bunday kishilarga chetdan hech qanday nopok kuch, buzuq g‘oyalar, quruq shiorlar, chaqiriqlar bilan ta’sir etib bo‘lmaydi. Bunday odamlarning o‘z tanlagan yo‘llari, maqsadlaridan hech qanday kuch toydira olmaydi. Aynan shu xislatlar, milliy xavfsizliknig mustahkamlanishiga olib keladi.

Beshinchidan, O‘zbekiston xalqi o‘z oldiga huquqiy demokratik jamiyat qurish maqsadini qo‘ygan. Bu yo‘lda birinchi, lekin juda muhim qadamlar qo‘yilgan. Kadrlar tayyorlash milliy dasturining hayotga tadbiq etilishi xalqaro jamiyatda o‘z o‘rnimizni mustahkamlashga olib keladi. Negaki dunyoning bugungi rivoji shunday bir mavqedagi, hal qiluvchi omil harbiy qudratda emas, balki intellektual salohiyatda, fikrda, aqlda,ilg‘or texnologiyadadir. "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi"da belgilangan vazifalarning amalga oshirilishi barkamol shaxsniinsonni va shu tariqa ongli jamiyatni shakllanishiga, ya’ni yangicha ongga, tafakkurga ega bo‘lgan shaxslarning ko‘payishiga va bu o‘z navbatida ijobiy ravishda jamiyatni sog‘lomlashiga olib keladi.

Kadrlar tayyorlash milliy dasturida, to‘liq amalga oshsa ular, birinchidan, ijtimoiysiyosiy iqlimga ijobiy ta’sir qiladi va natijada mamlakatimizdagi mavjud muhit butunlay o‘zgaradi. Ikkinchidan, ta’limning yangi modeli ishga tushgach, insonning hayotdan o‘z o‘rnini topish jarayoni tezlashadi. Har qanday inson ham o‘smirlik chog‘ida, endigina voyaga etib kelayotgan davrida jamiyatdan munosib o‘rnini topish imkoniga ega bo‘ladi.

Ta’limning yangi modeli jamiyatda mustaqil fikrlovchi erkin shaxsning shakllanishiga olib keladi. O‘zining qadrqimmatini anglaydigan, irodasi baquvvat, iymoni butun, hayotda aniq maqsadga ega bo‘lgan insonlarni tarbiyalash imkoniga ega bo‘lamiz. Ana shundan keyin ongli turmush kechirish jamiyat hayotining bosh mezoniga aylanadi. SHunda odam olomon bo‘lib emas balki, aksincha o‘z aqli, o‘z tafakkuri, o‘z mehnati bilan, ongli tarzda, ozod va hur fikrli inson bo‘lib yashaydi. Bunday odamlar uyushgan jamiyatni, ular barpo etgan ma’naviyruhiy muhitni soxta aqidalar, baqiriqchaqiriqlar, havoyi shiorlar bilan aslo buzib bo‘lmaydi. Ularning o‘zlari aqlidrok va qalb amri bilan tanlab olgan hayotiy yo‘llari aniq bo‘ladi.

Hozirgi kunda ayrim davlatlarda (MDH davlatlari), ba’zi rahbarlar tomonidan korrupsiya xolatlaridan foydalanilishi va jinoiy guruhlarga rahnomalik qilinishi, faqat o‘z manfaatlarini o‘ylab ish ko‘rishlari va ma’muriy buyruqbozlik siyosatini amalga oshirishi, davlatning iqtisodiy, ijtimoiysiyosiy rivojlanishiga katta ta’sir etmoqda. Bunday illatlardan O‘zbekiston ham xoli emas. O‘sib kelayotgan yoshlarga quloq solish, madad berishi lozim bo‘lgan ko‘p mansabdorlarda insof, diyonat yo‘qligi ham shu to‘siqni bir ko‘rinishidir. Bunday odamlarning niyati aniq besh o‘n yil amallab o‘tirgan mansabini yo‘qotmasa, mo‘may maoshi va xufiya «shapka»sini olib tursa, marra uniki u yog‘i pensiya. Mustaqil davlatimizning bugungi bosh shiorlaridan biri yurtim deb, elim deb, yonib yashash undaylarning tushiga ham kirmaydi.

Bugun shuni tan olishimiz kerakki, bozor iqtisodiyoti shakllanayotgan bir paytda, ko‘p salbiy oqibatlar yuzaga chiqmoqda. Eski tizim qonunlari ishdan chiqib, yangi qonun tizimlari etishmasligi va hayotda ishga kirmaganligi poraxo‘rlik, o‘g‘irlik, qalloblik illatlarining paydo bo‘lishiga va kuchayishiga olib kelmoqda. Lekin bunday xolat, qanday tizim hukmronlik qilishidan qat’i nazar, avvalam bor, ayrim kishilarning qonida bor nopokligi, vatan va millat manfaatlariga befarq qarashi, bugungi va kelgusi avlodlar taqdiri uchun ma’suliyatsizlik, ochiqroq aytadigan bo‘lsak, ularning ma’naviy qashshoqligi tufayli ko‘zga tashlanib bormoqda.

Ma’naviyat tarbiyaning eng ta’sirchan qurolidir. Undan oqilona foydalanish, yoshlarni vatanparvarlik, rostgo‘ylik, adolatparvarlikka o‘rgatish kerak. Aslini olganda, ahloq ma’naviyatning o‘zagi. Inson ahloqi shunchaki salomalik, xushmuomaladangina iborat emas. Ahloq bu avvalo insofdiyonat va adolat tuyg‘usi, iymon, halollik degani hamdir.

Qadimgi ajdodlarimiz komil inson haqida bugun bir ahloqiy talablar majmuasini, sharqona ahloq kodeksini ishlab chiqqanlar. Kishi qalbida xaromdan hazar, nopoklikka, adolatsizlikka nisbatan murosasiz isyonkor bo‘lishi lozim. SHunday odam lafzini saqlaydi, sadoqatli bo‘ladi. Vatani, halqi uchun, jonini fido etishga ham o‘zini ayamaydi. Buning aksi o‘laroq, yolg‘onchi, va’daboz kishida vatanparvarlik tuyg‘usi bo‘lmaydi.

Biz sog‘lom avlodni tarbiyalab, voyaga etkazishimiz kerak. Sog‘lom kishi deganda faqat jismoniy sog‘lomlikni emas, balki sharqona ahloqodob va umumbashariy g‘oyalar ruhida kamol topgan insonni tushunamiz.

Ma’naviyat va ma’rifat jamiyatimiz, xalqimiz kamolotining bosh omillaridan ekan, biz bu sohaga davlat miqiyosida g‘amxo‘rlik qilishimiz, sharoit tug‘dirishimiz shart.

Kelajakda O‘zbekiston yuksak darajada taraqqiy etgan iqtisodi xalqning turmush tarzi yuqoriligi bilangina emas, balki bilimdon, ma’naviy jihatdan etuk farzandlari bilan ham jahonni qoyil qoldirishi lozim. Mamlakatimizning mard, fidoyi kishilar yurtiga, mehru shafqat, muhabbat barqaror bo‘lgan, tafakkur va ijod qiynagan muqaddas makonga aylantirishimiz zarur.

Biz yoshlarimizni ma’naviyahloqiy va madaniy yutuqlarda tarbiyalay olsak, oldimizga qo‘yilgan maqsadlarga, hech qanday qiyinchiliksiz erisha olamiz. CHunki madaniyatma’rifat bor joyda ahillik, totuvlik va adolat doimo qaror topadi.

Madaniyat, ma’rifat yuqori bo‘lgan joyda ijtimoiysiyosiy barqarorlik hukm suradi. Ilmu ma’rifat e’zozlangan mamlakatda hech kim urush haqida bosh qotirmaydi. CHunki ilmu ma’rifat insonni yuksaklikka ezgulikka undaydi. XXI asrda, madaniyat, ma’rifat uchun jonini beradigan va buni hayotning asosiy maqsadi qilib qo‘yadigan yangi avlod paydo bo‘lmoqda. Biz ana shu olijanob maqsadlarni odamlar ongiga singdirishimiz lozim.

YUqoridagilarning barchasidan ko‘rinib turibdiki ta’limning roli juda katta ahamiyatga ega. Ta’limning yoshlarga etarli darajada berilishi, komil insonlarni, etuk halqparvar kadrlarni tayyorlashda asosiy masaladir. Bunday komil insonlar. kadrlar hech qachon jinoyatga. noma’qul ishlarga qo‘l urmaydi. CHunki ularning ma’naviy ongi etarlicha shakllangan bo‘ladi.