Deduksiya metodi («keltirib chiqarish» metodi) – umumiy xulosalardan va ilgari isbotlangan gipotezalardan xususiy va yakka hukmlarga o‘tish.
Xulqatvor – kishining muomalasi va ruhiyatidagi, fe’li va xattiharakatlaridagi, odatlari va qiliqlaridagi xususiyatlar majmui hisoblanadi. U muayyan bir jamiyat yoki ijtimoiy guruh a’zolarining ijtimoiy hayot sharoitida shakllangan amaliy faoliyati, xattiharakatlari, odamlar bilan munosabatlarining umumiy tartibqoidala ridan iborat bo‘ladi.
Manfaatlar to‘qnashuvi – shaxsiy (bevosita yoki bilvosita) manfaatdorlik shaxsning mansab yoki xizmat majburiyatlarini lozim darajada bajarishiga ta’sir ko‘rsatayotgan yoxud ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan hamda shaxsiy manfaatdorlik bilan fuqarolarning, tashkilotlarning, jamiyatning yoki davlatning huquqlari va qonuniy manfaatlari o‘rtasida qaramaqarshilik yuzaga kelayotgan yoki yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan vaziyat.
Xulqatvor – kishining muomalasi va ruhiyatidagi, fe’li va xattiharakatlaridagi, odatlari va qiliqlaridagi xususiyatlar majmui bo‘lib, u muayyan bir jamiyat yoki ijtimoiy guruh a’zola rining ijtimoiy hayot sharoitida shakllangan amaliy faoliyati, xattiharakatlari, odamlar bilan munosabatlarining umumiy tartibqoidalaridir.
Korrupsiyaviy tahdid – davlat, uning hokimiyat organlari va korrupsiya ta’sirga chalingan mansabdor shaxslari, jamiyat va insonlar uchun salbiy oqibatlarning yuzaga kelish imkoniyatidir.
Korrupsiyaviy huquqbuzarliklar – qonun normalari bilan taqiqlangan va yuridik javobgarlik nazarda tutilgan qilmishlar tushuniladi.
Korrupsiyaviy jinoyatlar – mansabdor shaxslar yoki davlat xizmatchilari tomonidan qonunga xilof ravishda ne’matlar (mulk, unga bo‘lgan huquq xizmatlar yoki engilliklar) olish yoxud shunday engilliklarni taqdim etishda ifodalanuvchi, O‘zbekiston Respubli kasi Jinoyat kodeksida javobgarlik belgilangan ijtimoiy xavfliqilmishlar bo‘lib, ular davlat hokimiyati va xizmatchilari man faatlariga bevosita tajovuz qiladi.
bo‘lgan faoliyatga undovchi va uning yo‘nalishini belgilovchi sabablar
motivlar deyiladi. Unda sub’ektning faolligi namoyon bo‘ladi.
Motivatsiya – yuksak taraqqiy etgan hayvonlar va odam miyasi tu zilishining faol holati. Ular irsiy yo‘l bilan shakllangan yoki hayot da orttirilgan va individual (masalan, ochlik, tashnalik) yoki guruhiy (nasl g‘amini eyish va boshqalar) ehtiyojlarni qondirishga qaratilgan faol harakatlarni bajarishga undaydi.
Motivlar kurashi (lot. motivus – harakatchan) – o‘ziga ma’qul bo‘l gan qaror qabul qilish uchun shaxsning irodaviy harakatlar bosqichi.
Korrupsion motivatsiyaning vujudga kelishi shaxsning ehtiyoji, motivi, ustanovka va motivatsiyasi bilan bog‘liq. Bu shaxsning shaklla nishi va uning hayotiy faoliyati, ehtiyojlari, motivatsiyasi va inson ning ijtimoiy vazifalaridir.
Do'stlaringiz bilan baham: |