Dori vositalarining sanoat texnologiyasi

 
Ko‘krak yig‘masi№2 
Tarkibi. 
Qizilmiya ildizi (Radix Glycyrrhizae) 
(FM 42 Uz-0280-2007) 
- 3 qism 

---

150 
Katta zubturum barglari (Folia Plantaginis majoris) 
(KFM 42 Uz-20900059-1444-2010)
- 3 qism 
Oqqaldirmoq barglari (Folia Tussilaginis farfarae) 
(FM 42 Uz-0285-2005) 
- 3 qism 
Yig‘mani tayyorlash usuli. Yig‘ma tarkibiga kirgan xom-ashyoni har birini alohida 
zarrachalar o‘lchami bo‘yicha maydalab, diametri 7 mm li bo‘lgan elakdan o‘tkaziladi. Maydalangan 
katta zubturum barglari va oqqaldirmoq barglarining changini teshikning o‘lchami 0.18 mm li 
bo‘lgan elakdan o‘tkaziladi. Yo‘riqnoma bo‘yicha ma’lum miqdordan maydalangan qizilmiya 
ildizini, katta zubturum barglari va oqqaldirmoq barglarini keng hajmli idishga joylashtiriladi, bir xil 
aralashma hosil bo‘lguncha aralashtirilib, fasovka va qadoqga o‘raladi. 
Tashqi alomatlar. Diametri 7 mm li bo‘lgan elakdan o‘tkazilgan, barg bo‘laklari va turli xil 
shakldagi ildizlar aralashmasidan tashkil topgan.
Sarig‘ dog‘lar bilan kul-yashil rangli. Kuchsiz hidli. Ko‘ngilni aynatuvchi, shirin ma’zaga 
ega.
Yig‘ma qismlarning tarkibini aniqlash. O‘rtacha namunadan 10 g yig‘madan tortma olinadi. 
Tortmani tekis yuzaga sochib, yig‘ma komponentlarni tarkibiy qismlarga (ildiz va barglar) tashqi 
ko‘rinish (lupa yordamida) bo‘yicha ajratiladi. Qiyin aniqlanadigan qismni yig‘ma tarkibiga kirgan 
xom-ashyoni tuzilishiga mos bo‘lishini solishtirilib, mikroskopik tahlil qilinadi.
Yig‘ma komponentlarni qurollanmagan ko‘z orqali yoki lupa bilan (10x) yig‘ma qismining 
tarkibiga xarakterli quyidagi elementlar ko‘rinadi: 
Turli xil shakldagi ildiz bo‘laklari. Ildizning tashqi ko‘rinishida uncha ko‘p bo‘lmagan 
po‘kak qoldiqlari mavjud. Ildiz och sariq yoki qo‘ng‘ir-sariq rangli, hidsiz; shirin, ko‘ngilni 
aynatadigan, sal qitiqlaydigan ma’zaga ega. (qizilmiya ildizi) 
Turli xil shakldagi barg bo‘laklari. Barg cheti bir xil bo‘lmagan siyrak va mayda tishli, 
yuqoridan kalli, pastdan uzun sochlarning qo‘shilib ketgan oqishroqdir. Barglarning rangi yuqori 
tomonidan yashil, pastki tomondan oq kulrangli; hidsiz; shilliqli, kuchsiz achchiq ma’zaga ega. 
(oqqaldirmoq bargi). 
Turli xil shakldagi barg bo‘laklari ham uchraydi. Bargning cheti butun yoki bir oz tishli
,
ikki 
tomonlama kaldir. Barglarning rangi yashil yoki qo‘ng‘ir yashil; kuchsiz hidli; kuchsiz achchiq 
ma’zaga ega. (katta zubturum bargi).