Дипломатик ва консуллик ҳуқуқи Режа Ҳозирги замон дипломатик ва консуллик ҳуқуқининг умумий тавсифномаси

3. Дипломатик ваколатхоналар

Дипломатик ваколатхона – бошқа давлат билан дипломатик муносабатларни амалга ошириш учун шу давлат ҳудудида жойлашган давлат органидир.

Дипломатик ваколатхоналарнинг икки тури, яъни элчихона ва миссия мавжуд. Элчихонага фавқулодда ва мухтор элчи, миссияга эса элчи ёки доимий ишончлиг вакил бошчилик қилади. Ҳозирги пайтда миссия тайинлаш тажрибаси камдан-кам қўлланилади.
Дипломатик ваколтахоналар икки давлат ўртасидаги келишувга биноан ташкил этилади. У давлатнинг барча масалалари бўйича вакил қилинган орган бўлиб, шу давлат номидан ўзи иш олиб бораётган давлат, шу ердаги бошқа давлатлар дипломатик ваколатхоналари билан муносабатларга киришиши мумкин. Дипломатик ваколатхоналарнинг вазифалари халқаро ҳуқуқ ва давлатларнинг ички ҳуқуқи билан белгиланади. Ҳар бир давлатда шу давлат дипломатик ваколатхоналарининг вазифаларини тартибга солувчи ҳуқуқий нормалар мавжуд. Албатта, бу нормалар халқаро ҳуқуқ доирасида йўл қўйилган даражада бўлади.
Дипломатик муносабатлар тўғрисидаги 1961 йилгк Вена Конвенциясига биноан дипломатик ваколатхоналарнинг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:
1) аккредитация қилувчи давлатларнинг ваколатхона жойлашган давлатдаги ваколатлилиги;
2) аккредитация қилувчи давлат ва унинг фуқаролари манфаатларини ваколатхона жойлашган давлатда халқаро ҳуқуқ йўл қўйган даражада ҳимоя қилиш;
3) ваколатхона жойлашган давлат ҳукумати билан музокаралар олиб бориш;
4) ваколатхона жойлашган давлатнинг сиёсий, иқтисодий ва маданий ҳаёти билан танишиб, улар ҳакдда ўз ҳукуматига аҳборот бериш;
5) аккредитация қилувчи давлат билан ваколатхона жойлашган давлат ўртасида дўстона муносабатларни рағбатлантириш ва уларнинг иқтисодиёт, маданият ва санъат соҳасидаги ўзаро муносабатларни ривожлантириш.
Кўрсатилган вазифалар билан бирга ҳозирги пайтда дипломатик ваколатхоналар тез-тез консуллик вазифаларини ҳам бажарадилар. Бундай хрлларда элчихоналар ва миссиялар ҳузуридаги консуллик бўлимлари ташкил этилган бўлади.