Dezinfeksiya Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Dezinfeksiya
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Navigatsiya qismiga oʻtishQidirish qismiga oʻtish
'Dezinfeksiya (dez... va infeksiya), yuqumsizlantirish — yuqumli kasalliklarni qoʻzgʻatuvchi mikroorganizmlar (bakteriyalar, viruslar va boshqalar)ni yoʻq qilish. Keng maʼnodagi D.ga odam bilan hayvonlar uchun zararli hasharotlarni yoʻq qilish — dezinseksiya va zararli kemiruvchilarni yoʻq qilish — deratizatsiya ham kiradi. Profilaktik, kundalik, yakunlovchi D. boʻladi. Profilaktik D. yuqumli kasalliklarning oldini olish maqsadida uy anjomlari, idish-tovoklarni, jamoat toʻplanadigan joylar (bozor, doʻkon, bolalar muassasasi, hammom, oshxona, transport va boshqalar)ni, tashlandilarni muntazam ravishda yuqumsizlantirishdir. Suvni yuqumsizlantirish, sutni pasterizatsiya qilish ham profilaktik D.ga kiradi. Bemor yotgan uyda uzluksiz kundalik D. oʻtkaziladi. Yakunlovchi (oxirgi) D. bemor kasalxonaga yotqizilganidan, sogʻayib ketganidan yoki vafot etganidan keyin amalga oshiriladi. D.da mexanik, fizik va kimyoviy vositalar qoʻllaniladi. Bino va undagi buyumlarni hoʻl latta bilan tozalash, kiyim-kechak va koʻrpa-yostiqni qoqish, chang soʻrgich bilan tozalash, binoni oklash, boʻyash va boshqa mexanik vositalarga kiradi. Kiyim-kechak va binolar shu yoʻl bilan 50— 75% mikroblardan xalos boʻladi. Quritish, quyosh nuri, ultrabinafsha nurlar (simob-kvars lampalari), tashlandilarni yoqib yuborish, idish va boshqa buyumlarni qatronlash, suvga sovun va ishkrr solib qaynatish, qay-noq suv, dezinfeksiya kameralarida va maxsus apparat (avtoklav)da suv bugʻi va issiq havodan foydalanish fizik vositalar hisoblanadi. Kimyoviy vositalarga kislotalar, ishqorlar, xlorli ohak, xloramin, fenol, krezollar (lizol, naftalizol), formalin, sulema va boshqa moddalar kiradi. Bir qator yuqumli kasalliklarda D. uy sharoitida oʻtkaziladi. Yuqumli ichak kasalliklari (ich terlama, dizenteriya)da bemor yotgan uy har kuni hoʻl latta bilan tozalanadi, u foydalangan idish-tovoq 1% li soda erit-masida, ich kiyimlari 2% li sovun-sodali yoki biror yuvuvchi vosita eritmasida 15 min. qaynatiladi. Parazitar yuqumli kasalliklar (tepkili terlama, qaytalovchi terlama)da bemor va unga yaqin yurgan kishilarni D. qilishda yuqumsizlantiruvchi vositalar qoʻllanib, bemorning kiyim-kechagi va koʻrpa-yostigʻi D. kamerasiga yuboriladi. Gripp kasalligida bemorning idishtovogʻi qaynoq suv bilan 2—3-marta yuviladi (yaxshisi, birorta yuvuvchi vosita eritmasida qaynatiladi), roʻmolchasi, sochigʻi yuvuvchi vosita eritmasiga boʻktirilgach, qaynatiladi. Bemor yotgan xonani teztez shamollatib, polixloraminning 0,2% li eritmasiga hoʻllangan latta bilan kuniga 2—3-marta artib turiladi. Kasallik turiga qarab D. choratadbirlari oʻziga xos tartib asosida oʻtkaziladi. D. ishini epidemiyaga qarshi tadbirlar rejasi asosida dezinfeksiya sanitariyaepidemiologiya st-yalari, kasalxonalar, poliklinikalar, vrachlik uchastkalari Oʻzbekiston Sogʻliqni saqlash vazirligining qarorlarida koʻrsatilgan muddatlarda amalga oshiradi.
Veterinariyadagi D. epizootologik, veterinariyasanitariya ahamiyatiga ega boʻlgan profilaktik, kundalik va yakunlovchi D.larga boʻlinadi. Profilaktik D. infeksion kasalliklar kelib chiqishining oldini olish, kundalik D. kasal hayvonlar mav-judligida, yakunlovchi D. infeksiya manbaini toʻliq yuqumsizlantirish maqsadida olib boriladi. Profilaktik D. chorvachilik fermalarida va boshqa qishloq xoʻjaligi hayvonlari toʻplanadigan joylarda, chorvachilik mahsulotlarini qayta ishlovchi korxonalarda oʻtka-ziladi. Chorvachilik xoʻjaliklarida D. oldindan rejalashtirilgan muddatlarda, bahorda mollarni yaylovga chiqarishdan oldin, binolarni esa kuzda mollarni bogʻlovga qoʻyishdan avval, goʻsht k-tlarida mollarni soʻyishdan oldin va keyin oʻtkaziladi. Sutni pasterizatsiya qilish, terini, suvni yuqumsizlantirish ham profilaktik D.ga kiradi. Mexanik D. (molxona va hududlarni tozalash, oqlash, boʻyash va h.k.), fizik D. (alanga, ultrabinafsha nurlar, rentgen nurlari, gamma nurlar, tashlandiqlarni yoqib yuborish, suvda qaynatish, maxsus dezinfeksiya kamerasi va apparatlarida termik taʼsir oʻtkazish), kimyoviy D. (kislota, ishqor, xlorli ohak, xloramin, fenol, krezol, lizol, naftalizol, formalin va boshqalar) ham profilaktik choralarga taalluklidir. Kundalik D. veterinariya muassasalarida, fermalarda, izolyatorlarda va boshqa mollar turadigan joylarda kasallik chiqqan vaqtda, uning tarqalishini cheklash, oldini olish maqsadida yuqorida koʻrsatilgan usul va vositalar yordamida oʻtkaziladi. Yakunlovchi D. chorvachilik fermalarida va veterinariya muassasalarida, izolyatorlarda sporadik epizootiya tugatilib, kasal mollar olib chiqib ketilgach, oʻtkaziladi.
Qishloq xoʻjaligida urugʻlik, ekish materiallari, tuproq, issiqxonalar, don, meva va sabzavot saqlanadigan omborlar, daraxtlarning shikastlangan joylari va boshqa D. qilinib, kasallik tarqatuvchilardan tozalanadi. Bu ish mexanik (oʻsimlik qoldiklarini kuydirish, tuproqni bugʻlash) va kimyoviy (zamburugʻ va bakteriyalarni oʻldi-radigan moddalar qoʻllash) usullari bilan amalga oshiriladi. Uruglik va ekish materiallari granozon, merkuran, geksaxlorbenzol, formalin va boshqa preparatlar bilan, binolar oltingugurt dudlab, ohak suvi bilan oqlab yoki ohakning xlorli suspenziyasi, formalin bilan purkab D. qilinadi. Issiqxona va parnik tuproqlari karba-tion, formalin, xlorpikrin bugʻi yoki gazi bilan dudlash yoki zaharli moddalarni qoʻllash bilan kimyoviy D. qilinadi. Tuproqni D. qilishda zaharli preparatlar bevosita tuproqqa solinadi.
Shonosir Shovahobov, Ahror Roʻzimurodov. (dez... va infeksiya), yuqumsizlantirish — yuqumli kasalliklarni qoʻzgʻatuvchi mikroorganizmlar (bakteriyalar, viruslar va boshqalar)ni yoʻq qilish. Keng maʼnodagi D.ga odam bilan hayvonlar uchun zararli hasharotlarni yoʻq qilish — dezinseksiya va zararli kemiruvchilarni yoʻq qilish — deratizatsiya ham kiradi. Profilaktik, kundalik, yakunlovchi D. boʻladi. Profilaktik D. yuqumli kasalliklarning oldini olish maqsadida uy anjomlari, idish-tovoklarni, jamoat toʻplanadigan joylar (bozor, doʻkon, bolalar muassasasi, hammom, oshxona, transport va boshqalar)ni, tashlandilarni muntazam ravishda yuqumsizlantirishdir. Suvni yuqumsizlantirish, sutni pasterizatsiya qilish ham profilaktik D.ga kiradi. Bemor yotgan uyda uzluksiz kundalik D. oʻtkaziladi. Yakunlovchi (oxirgi) D. bemor kasalxonaga yotqizilganidan, sogʻayib ketganidan yoki vafot etganidan keyin amalga oshiriladi. D.da mexanik, fizik va kimyoviy vositalar qoʻllaniladi. Bino va undagi buyumlarni hoʻl latta bilan tozalash, kiyim-kechak va koʻrpa-yostiqni qoqish, chang soʻrgich bilan tozalash, binoni oklash, boʻyash va boshqa mexanik vositalarga kiradi. Kiyim-kechak va binolar shu yoʻl bilan 50— 75% mikroblardan xalos boʻladi. Quritish, quyosh nuri, ultrabinafsha nurlar (simob-kvars lampalari), tashlandilarni yoqib yuborish, idish va boshqa buyumlarni qatronlash, suvga sovun va ishkrr solib qaynatish, qay-noq suv, dezinfeksiya kameralarida va maxsus apparat (avtoklav)da suv bugʻi va issiq havodan foydalanish fizik vositalar hisoblanadi. Kimyoviy vositalarga kislotalar, ishqorlar, xlorli ohak, xloramin, fenol, krezollar (lizol, naftalizol), formalin, sulema va boshqa moddalar kiradi. Bir qator yuqumli kasalliklarda D. uy sharoitida oʻtkaziladi. Yuqumli ichak kasalliklari (ich terlama, dizenteriya)da bemor yotgan uy har kuni hoʻl latta bilan tozalanadi, u foydalangan idish-tovoq 1% li soda erit-masida, ich kiyimlari 2% li sovun-sodali yoki biror yuvuvchi vosita eritmasida 15 min. qaynatiladi. Parazitar yuqumli kasalliklar (tepkili terlama, qaytalovchi terlama)da bemor va unga yaqin yurgan kishilarni D. qilishda yuqumsizlantiruvchi vositalar qoʻllanib, bemorning kiyim-kechagi va koʻrpa-yostigʻi D. kamerasiga yuboriladi. Gripp kasalligida bemorning idishtovogʻi qaynoq suv bilan 2—3-marta yuviladi (yaxshisi, birorta yuvuvchi vosita eritmasida qaynatiladi), roʻmolchasi, sochigʻi yuvuvchi vosita eritmasiga boʻktirilgach, qaynatiladi. Bemor yotgan xonani teztez shamollatib, polixloraminning 0,2% li eritmasiga hoʻllangan latta bilan kuniga 2—3-marta artib turiladi. Kasallik turiga qarab D. choratadbirlari oʻziga xos tartib asosida oʻtkaziladi. D. ishini epidemiyaga qarshi tadbirlar rejasi asosida dezinfeksiya sanitariyaepidemiologiya st-yalari, kasalxonalar, poliklinikalar, vrachlik uchastkalari Oʻzbekiston Sogʻliqni saqlash vazirligining qarorlarida koʻrsatilgan muddatlarda amalga oshiradi.
Veterinariyadagi D. epizootologik, veterinariyasanitariya ahamiyatiga ega boʻlgan profilaktik, kundalik va yakunlovchi D.larga boʻlinadi. Profilaktik D. infeksion kasalliklar kelib chiqishining oldini olish, kundalik D. kasal hayvonlar mav-judligida, yakunlovchi D. infeksiya manbaini toʻliq yuqumsizlantirish maqsadida olib boriladi. Profilaktik D. chorvachilik fermalarida va boshqa qishloq xoʻjaligi hayvonlari toʻplanadigan joylarda, chorvachilik mahsulotlarini qayta ishlovchi korxonalarda oʻtka-ziladi. Chorvachilik xoʻjaliklarida D. oldindan rejalashtirilgan muddatlarda, bahorda mollarni yaylovga chiqarishdan oldin, binolarni esa kuzda mollarni bogʻlovga qoʻyishdan avval, goʻsht k-tlarida mollarni soʻyishdan oldin va keyin oʻtkaziladi. Sutni pasterizatsiya qilish, terini, suvni yuqumsizlantirish ham profilaktik D.ga kiradi. Mexanik D. (molxona va hududlarni tozalash, oqlash, boʻyash va h.k.), fizik D. (alanga, ultrabinafsha nurlar, rentgen nurlari, gamma nurlar, tashlandiqlarni yoqib yuborish, suvda qaynatish, maxsus dezinfeksiya kamerasi va apparatlarida termik taʼsir oʻtkazish), kimyoviy D. (kislota, ishqor, xlorli ohak, xloramin, fenol, krezol, lizol, naftalizol, formalin va boshqalar) ham profilaktik choralarga taalluklidir. Kundalik D. veterinariya muassasalarida, fermalarda, izolyatorlarda va boshqa mollar turadigan joylarda kasallik chiqqan vaqtda, uning tarqalishini cheklash, oldini olish maqsadida yuqorida koʻrsatilgan usul va vositalar yordamida oʻtkaziladi. Yakunlovchi D. chorvachilik fermalarida va veterinariya muassasalarida, izolyatorlarda sporadik epizootiya tugatilib, kasal mollar olib chiqib ketilgach, oʻtkaziladi.
Qishloq xoʻjaligida urugʻlik, ekish materiallari, tuproq, issiqxonalar, don, meva va sabzavot saqlanadigan omborlar, daraxtlarning shikastlangan joylari va boshqa D. qilinib, kasallik tarqatuvchilardan tozalanadi. Bu ish mexanik (oʻsimlik qoldiklarini kuydirish, tuproqni bugʻlash) va kimyoviy (zamburugʻ va bakteriyalarni oʻldi-radigan moddalar qoʻllash) usullari bilan amalga oshiriladi. Uruglik va ekish materiallari granozon, merkuran, geksaxlorbenzol, formalin va boshqa preparatlar bilan, binolar oltingugurt dudlab, ohak suvi bilan oqlab yoki ohakning xlorli suspenziyasi, formalin bilan purkab D. qilinadi. Issiqxona va parnik tuproqlari karba-tion, formalin, xlorpikrin bugʻi yoki gazi bilan dudlash yoki zaharli moddalarni qoʻllash bilan kimyoviy D. qilinadi. Tuproqni D. qilishda zaharli preparatlar bevosita tuproqqa solinadi.
Shonosir Shovahobov, Ahror Roʻzimurodov.
Dezinfektsiya - maxsus ishlab chiqilgan usullar muhitda ularning sonini kamaytirish maqsadida mikroblarni qarshi kurash. Afsuski, butunlay patogen flora va imkonsiz chora-tadbirlar foydalanish orqali o'z nizolarni halok, lekin ularning miqdori minimizasyon erishish mumkin.

uchta asosiy bor dezinfeksiya turlari , profilaktika joriy va yakuniy -. tibbiyot va maktab-texnik markazlari, mehmonxona majmualari, savdo muassasalari va oziq-ovqat, uyda - ri turli dezinfeksiya bu turdagi ishlatiladi.
profilaktika maqsadi ega bo'lgan, dezinfeksiya nima? Bu chora-tadbirlar bilan infektsiya holatlarning oldini olish uchun patogen mikroorganizmlarga bir halokat bor.
ad
Profilaktik dezinfeksiya maxsus dezenfektan, muntazam ravishda, har kuni amalga oshiriladi. Har bir tartibi to'lgan maxsus yozuvlar bo'lgan vaqt belgilaganmiz so'ng, Manzil va kimyoviy agenti ishlatiladi.

INFEKTSIYA O'CHOQLARI YILDA DEZINFEKTSIYA

Yakuniy zararsizlantirish usuli kasalxonada keyin infektsiya manbai yuzaga o'rniga mikroblar vayron asoslangan. Eng tez-tez, bu faoliyat xavfli yuqumli kasalliklarni aniqlash uchun ishlatiladi:

• 
  Virusli gepatit;
  
• 
  rotavirus infektsiyalari;
  
• 
  dizenteriya, Salmonella va boshqa ichak infektsiyalari;
  
• 
  Pediculosis;
  
• 
  qo'tir.
  

Dezinfektsiya chora-tadbirlar sanitariya-epidemiologiya xizmatining kasalxonada vakillari keyin amalga oshiriladi. Bu, shuningdek, tibbiy muassasaga, uning qayta qurish, qayta ishlab chiqish, shuningdek, majburiy kasalxona, sil va yuqumli kasalliklar shifoxonasi binosi buzilishi yakuniy dezinfeksiya majburiy hisoblanadi.
infektsiya mavjud saytida kasallikning tarqalishini oldini olishga qaratilgan chora-tadbirlar, hozirgi zararsizlantirishning chaqirdi. kasal odam uzatish mumkin yo'nalishlarini sindirish kontaktlar materiallari va uy jihozlari, dezenfekte. Bu uyda va shifoxonalarda ham o'tkaziladi.

DEZINFEKSIYA USULLARI

Bugungi kunda hech farq bunday o'rtasida amalga oshiriladi zararsizlantirish usullari :

• 
  kimyoviy;
  
• 
  jismoniy;
  
• 
  mexanik.
  

zararsizlantirishning foydalanganda chang va axloqsizlik ob'ektining mexanik tozalash sodir bo'ladi. Bu usul tanlash usuli sifatida foydalanish mumkin emas, lekin u qolgan faoliyati majmui kiritilgan.

ad
jismoniy omillar bilan amalga oshiriladi dezinfeksiya nima? Bu usul yuqori harorat va bug ', rejimida, yuqori chastota toklari, ultrabinafsha nurlanish foydalanishga asoslangan bo'ladi. Bu tez-tez yuqori harorat sezgir mikroorganizmlar vayron tibbiy muassasalar va sihatgohda ishlatiladi. Dezinfektsiya, bu usuli yordamida kichik ob'ektlar, balki Zambil, yostiq, kiyim-kechak va bemorning poyabzal hamdir.
maxsus faol moddalar foydalanishga asoslangan bir kimyoviy usul bilan Dezinfektsiya. Ushbu formülasyonlar ishlab chiqarilgan yechimlari, shaklida kukunlari, aerozollar, sovun, kapsula. dezinfektsiya, quyma, ularning chambarchas va sug'orish qayta kerak uyqu ma'lumotlar artarkan uchun ishlatiladi. Agar suyuqlik orqali qayta ishlanishi mumkin Barcha ob'ektlar, sepiladigan yoki eritmasiga botiriladi. suyuqlik duchor etilishi mumkin emas, bu o'sha, ikki barobar artdi.

BINOLARNI DEZINFEKSIYA

binolarni zararsizlantirish tibbiyot muassasalari turiga, balki umuman, barcha binolar nafaqat zarur. patologik mikroflora bilan Daily kurash infektsiya manbai yuzaga keltirishni tushirib.

Eng tez-tez Xonalar dezinfeksiya mexanik usul va ultrabinafsha nur foydalanish bilan birga kimyo orqali amalga oshiriladi. xonada bo'lgan barcha mebel, eritmadagi namlangan mato bilan, sug'orish yoki artib muomala qilinadi. zamin va devorlar ham diqqat bilan muhokama qilinadi. xonada bo'lsa, masalan, bemor yoki sabzavot tashish uchun, avtomobil tashish uchun aravasiga, keyin ular ham davolash lozim, tashish uchun transport ba'zi turdagi bor.
ad
binosida davolash so'ng tibbiy va berilgan zavodlar ma'noda bir o'z ichiga antiseptik chiroq. Ular havoda va fosh sirt ustida patogen mikroorganizmlar miqdorini kamaytirish uchun zarur.

KIMYOVIY DEZINFEKTSIYALOVCHI FOYDALANISH XUSUSIYATLARI

SanPiN talablari uchun qat'iy ishlatiladi dezinfeksiyalovchi. bakteriyalar maksimal halokatli ta'sir inson tanasi uchun va vaqt kamida zaharli Tanlangan dori. Ko'pincha vositalari neytral hid va anti-allergen xususiyatlarga ega.

eng keng tarqalgan modda hisoblanadi sayqallash, lekin u bilan ishlashda individual xavfsizlik choralariga rioya qilish zarur. foydalanish oldin va quyosh nuri foydalanish imkoniyatiga ega emas, bir joyda saqlangan ma'qul bir yechim tayyorlang.

DEZINFEKTSIYALOVCHI ASOSIY GURUHLARI

O'z ichiga faol moddalar, qarab, barcha dezinfektsiya guruhga bo'linadi:
ad

1. 
   Dezinfektany alkogol - metanol.
   
2. 
   + Catamin peroksid - vodorod peroksid asosida anglatadi.
   
3. 
   Xlorli moddalar - chloramine, oqartirish, dezaktin.
   
4. 
   perasetik kislota sanab chiqing.
   
5. 
   soat asoslangan vositalari - benzalkonyum xlor.
   
6. 
   kimyoviy usuli uchun formülasyonlar - formaldegid, spirtlar, sirt faol halojen.
   

Barcha dorilar yanada mikroorganizmlar qarshi samarali, lekin ularning sporalari vayron uchun ishlatiladigan emas.
Bu zararsizlantirish, siz normativ hujjatlar bilan tartibga solinadi sanitariya-epidemiologiya xizmati foydalanishingiz mumkin, deb ma'lumot haqida ko'proq o'qing.