Ders: Karşılaştırmalı Oğuz Lehçeleri konu: Ali Şir Nevai ÖĞretim görevliSİ: Doç. Dr. Emine atmaca ödevi hazirlayanin adi-soyadi: Sarvinoz umarova

DERS: Karşılaştırmalı Oğuz Lehçeleri

KONU: Ali Şir Nevai

ÖĞRETİM GÖREVLİSİ: Doç. Dr. Emine ATMACA

ÖDEVİ HAZIRLAYANIN ADI-SOYADI: Sarvinoz UMAROVA

ÖDEVİ HAZIRLAYANIN NUMARASI: 20195242013


Özet
Ali Şir Nevai manzum ve mensur eserleriyle sadece Çağatay edebiyatının değil bütün Türk edebiyatının önde gelen simalarındandır. Nevai’nin Orta Asya Türk dili ve edebiyatının gelişmesinde büyük tesiri olmuştur. Bundan dolayı Çağatayca’ya “Nevai dili” denmiştir. Eserleri Türkistan’dan başka Azeri ve Anadolu sahasında da okunan Ali Şir Nevai’yi Osmanlı şairleri üstat tanımışlar. şiirlerine XV. yüzyıldan bu yana çeşitli nazireler yazmışlardır. Ali Şir Nevai divan şiirine Türk hayatından gelen milli ve mahalli unsurlar kazandırmıştır.
Anahtar kelimeler: Ali Şir Nevai, Söz, Aşk, Mesnevi.
Giriş
Ali Şir Nevai Türkçeyi yüksek bir sanat dili halinde işlemeye çalışan, bu görüşü savunan ve Türk diline değer kazandıran üstün bir bilgin ve devlet adamıdır. 1441’de Herat’ta doğdu. Babası Timur’un meliklerinden Sultan Ebû Said’in veziri Kiçkine Bahşi idi. Ali Şir Nevai’nin ilk eğitimini babası verdi. Daha sonraki eğitimine Horasan ve Semerkant’ta devam etti. Sultan Hüseyin Baykara ile okul arkadaşı idi. Sultan Hüseyin Baykara, Herat’ta yönetimin başına geçince, Ali Şir Nevai’yi önce mühürdar yaptı. Daha sonra onu kendi veziri yaptı.
Görevi sırasında bol bol kitap okumak, ilim çevreleriyle sohbet etmek ve araştırma yapmak imkanı bulan Ali Şir Nevai bir süre sonra İstifasını Hüseyin Baykara’ya sunduysa da kabul edilmedi. Aksine Esterebad Valiliği’ne tayin edildi. Ali Şir Nevai valilik görevinde fazla durmadı ve 1490 yılında ayrıldı.
Ali Şir Nevai’nin ailesi çok zengindi. Onun için devletten hiç maaş almadığı gibi devlete yardım da etti. Ali Şir Nevai topluma ve insanlığa hizmet etmekten büyük sevinç duyardı. Bu düşünceden hareketle çeşitli vakıflar kurdu. Valilik görevinden ayrıldıktan sonra bilim ve sanat konularında yoğunlaşan Ali Şir Nevai, 1501 yılında doğduğu şehir olan Herat’ta vefat etti.