Dermatozlarni umumiy klinik belgilari va patomorfologiyasi, birlamchi va ikkilamchi morfologik toshmalar

Teri va shilliq qavatlar anatomiya va gistologiyasi

Teri - inson tanasini qoplab turuvchi a’zo. Terida morfofunksional yagona holatda bo‘lgan va shartli ravishda uch qavat: epidermis - teri po‘stlog‘i, derma - asosiy teri va gipoderma - teri osti yog1 qavatlari tafovut etiladi (1-rasm). Teri homilaning birinchi haftalarida embrionning ektoder- ma va mezoderma qavatlaridan hosil bo‘ladi. Homilaning ekto- derma varag‘idan epidermis, mezoderma varag‘idan esa derma va teri osti yog‘ qavatlari yuzaga keladi. Homilaning 3-4-haftalari- da teri ultrastrukturasida faqat bir qavat - silindrik hujayralar terining ayrim sohalarida kuzatiladi, kaft-tovon sohalarida esa ikki qavat silindrik hujayralar kuzatiladi. Embriogenezning 6-7-hafta- sida homilani qoplab turuvchi epitelial parda ikki qavatdan - bazal va teri - dermadan iborat bo‘ladi. Homila 7 oyligida epider- misning to‘liq rivojlangan hamma qavatlari kuzatilib, kaft va tovon sohalarida muguzlanuvchi hujayralar vujudga keladi. Shu davrda elastik va kollagen tolalar, sochlar, tirnoqlar, soch follikullari vujudga keladi. Dastlab tekis konturga ega boMgan bazal membrana dermaning rivojlanib, sitoplazmatik o ‘smalar hosil bo‘lishi hisobiga to ‘lqinsimon konturga ega bo‘lib, dermaning so‘rg‘ichsimon yo‘nalishi bo‘ylab uning konturini takrorlaydi. Homilaning so‘nggi oylarida teri strukturasi toiiq, ko‘p tarmoqli fiziologik vazifani bajara oluvchi yagona a’zo sifatida takomillashadi.