Denov tadbirkorlik va pedagogika

To’g’ri chiziqli tuzilma
tashkilot va har bir bo‘linmaning boshida barcha 
vakolatlarga ega bo‘lgan va boshqaruvning barcha vazifalarini o‘z qo‘liga 
jamlagan rahbat turishini ko‘zga tutadi (4.4. rasm). Zanjircha bo‘yicha yuqoridan 
pastga uzatiladigan uning qarori barcha quyida turuvchi bo‘g‘inlar tomonidan 
bajarilishi majburiydir. Boshqaruvning ushbu tizimi rahbarlarning ierarxiyasi 
shunday asosda tashkil qilinadi (masalan, tashkilot direktori, tsex boshlig‘i, 
master). 
Direktor 
TSex boshlig‘i 
TSex boshlig‘i 
TSex boshlig‘i 
master 
master 
master 
master 
master 

---

65 
5.3- rasm. To’g’ri chiziqli tashkilot tuzilmasi 
Yakka hukmronlik tamoyili shundan iboratki, qo‘l ostidagilar faqat bitta 
rahbarning farmoyishlarini bajaradilar. Buning ustiga amaldor shaxs qandaydir 
ijrochilarga ularning bevosita rahbarini chetlab o‘tib, farmoyish berish huqukiga 
ega emas. 
Ushbu tuzilma ayrim mutaxassislar va xizmat bo‘linmalarini mavjud 
bo‘lishiga yo‘l qo‘yadiki, ular faqat to‘g‘ri chiziqli rahbarga axborotlarni yig‘ish va 
ishlab chiqarish yordam beradilar, ammo o‘zlari boshqarilayotgan ob‘ektga 
ko‘rsatmalar yoki yo‘riqnomalar beraolmaydilar. 
Boshqaruvning bu tuzilmasining afzalligi farmoyishlarning yakkaligi va 
aniqligi, rahbarning o‘zi boshqarayotgan bo‘linma faoliyati natijalari uchun 
oshirilgan javobgarligi, qarorlar qabul qilishdagi operativligi, ijrochilar tomonidan 
bir birlari bilan muvofiklashtirilgan farmoyishlarni olinishidir. 
To‘g‘ri chiziqli tuzilmaning kamchiliklari qo‘yidagilardan iborat: rahbarga 
nisbatan yuqori talab, u boshqaruvning barcha vazifalari va korxona (bo‘linma) 
faoliyati turlari bo‘yicha keng bilimlar va tajribaga ega bo‘lishi, axborotlar bilan 
to‘ldirilishi, qo‘li ostidagilar, yuqori rahbarlar va qo‘shni tashkilotlar bilan 
aloqaning ko‘pliligiga ega bo‘lishi kerak.