Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti tadbirkorlik va boshqaruv fakulteti xalmuratov m. A

8 – Mashg`ulot
Mavzu. OYOQ KAFTI (SUYAKLARI (ossa metatarsalia)) tuzilishi (2 soat)
Kerakli materiallar va jihozlar: (material va jihozlar ikkita talabaga bir komplekt (to‘plam) tayyorlanadi):
1. Odamning to’liq skeleti.
2. Odamning alohida elka kamari suyaklari.
3. Odam oyig`ining erkin suyaklari
4. Lupa.
5. Mikroskop.
Vazifa Odamning qo'l skeleti tuzilishini o’rganish, tarqatma materiallardan foydalanib odam qo’l suyaklarini ko‘rib chiqish.
beshta bo’lib, bosh barmoq tomondan I, II va h.k. hisoblanadi.
Har bir kaft suyaklarining proksimal uchi- asosi (basis), tanasi (coprus) va distal tomonda boshchasi (caput) bo’ladi. I kaft suyagi eng kaltasi va yo’g’oni bo’lsa, II si eng uzunidir.
Kaft suyaklari uzunasiga joylashgan oraliq bo’shlig’i yordamida bir-biridan ajralgan. I, II va III kaft suyaklari asosidagi bo’g’im yuzalari bilan I, II va III ponasimon suyaklarga mos keluvchi bo’g’im yuzalariga qo’shilib turadi. IV-V kaft suyaklari - basis esa kubsimon suyak bilan birlashadi. II-IV kaft suyaklari ikki yonboshdagi kichkina bo’g’im yuzasi orqali o’zaro birlashadi. I kaft suyagining bo’g’im yuzasi II kaft suyagiga qaragan tomonda V suyagidagi bo’g’im yuza IV kaft so’yagiga qaragan tomonda bo’ladi. V kaft suyagining lateral tomonida g’idir-budur tepacha (tuberositas ossis metatarsalis) bo’lsa, I kaft suyagining pastki yuzasida (tuberositas ossis meratarsalis) bo’ladi. Oyoq barmoqlarinig suyaklari - falangalar (ossa phalanges) qo’l barmoq suyaklariga o’xshab tuzilgan, bosh barmoqlardan boshqa (bosh barmoqda ikkita falanga bo’ladi) II-V barmoqlarda uchtadan barmoq suyaklari bo’ladi. birinchi barmoq suyagi kaltaroq yo’g’onroq qolganlari biroz uzunroqdir. Tirnoq falangalari g’adir-budir do’mboqchalar (tuberositas phalangis distalis) bilan tugaydi. Oyoq kaft oldi suyaklarida birinchi suyaklanish nuqtalari embrionning 6-9 oylik davrida boshlanib, 12-16 yoshgacha davom etadi. Kaft suyaklarida birinchi suyaklanish nuqtasi 3-6 yoshda boshlanadi 12-16 yoshda to’xtaydi. Barmoq suyaklarida birinchi suyaklanish nuqtasi 3 oyilik boshlanib, 18-20 yoshda tugallanadi.